ދިވެހިރާއްޖެ ޑިމޮކްރަސީއަށް އަލިވިލުމަށްފަހު، ކޮންމެ އަހަރެއްވެސް ފެށިގެންދާއިރު، އޭރަކު އޮންނަ ސަރުކާރެއްގެ އުއްމީދުތަކާއި އެންމެ ބޮޑަށް ގުޅިލާމެހިގެންދަނީ ކުރިޔަށް އޮންނަ އަހަރަކަށް ލަފާކޮށް ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް ހުށަހަޅާ ބަޖެޓެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ގާނޫނު އަސާސީގައި އޮންނަ ގޮތުގެމަތިން، ކޮންމެ 5 އަހަރަކުން އެއްފަހަރު ދިވެހި ރައްޔިތުން އާ ސަރުކާރެއް އިންތިޚާބުކޮށް، ދައުރެއް ބަދަލުވެގެން ދާއިރު އޭރަކު އޮންނަ ސަރުކާރަކުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް ހުށަހަޅާ ބަޖެޓް ވެގެންދަނީ ތަފާތު ބަޖެޓަކަށެވެ. ސަބަބަކީ ސަރުކާރެއް ބަދަލުވެގެންދާ އަހަރު ހުށަހަޅާ ބަޖެޓަކީ ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ނިމި، އިންތިގާލީ މަރުހަލާގައި ތައްޔާރުކުރެވޭ ބަޖެޓަކަށް ވެފައި އެ ބަޖެޓް އެކުލަވާލަނީވެސް އިންތިޚާބީ ރައީސްގެ ޓީމާއެކީ ކުރެވޭ މަޝްވަރާތަކުގެ އަލީގައި ކަމަށްވާތީއެވެ.

މިގޮތުން އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ، ދައުލަތުގެ ބަޖެޓްވެސް މިސަރުކާރުން އެކުލަވާލާފައިވަނީ ފާއިތުވި ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ކާމިޔާބުކުރެއްވި ޑރ. މުއިއްޒުގެ ޓްރާންސިޝަނަލް ޓީމުތަކާއެކީ ކުރެވުނު މަޝްވަރާތަކުގެ އަލީގައިކަމަށް ދެފަރާތުންވެސް ވަނީ ވިދާޅުވެއެވެ.

އަދި، މިހާރު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް ހުށަހެޅިފައިވާ، މަޖިލިސް ރައީސްގެ ނޯކޮންފިޑެންސް މޯޝަނާއި ގުޅިގެން އުފެދިފައިވާ ކޯޅުންތަކާއެކު، އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ 49.5 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓް މަޖިލީހަށް އަދި ހުށަހެޅިފައި ނުވިނަމަވެސް، ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން މިހާރުވަނީ ބަޖެޓް އާންމުކޮށްފައެވެ.

އެއާއެކު، 2024 ވަނަ އަހަރަށް މި ސަރުކާރުން ލަފާކޮށްފައިވާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން، ދައުރު ފުރިހަމަ ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ރައީސް ސާލިހުގެ ސަރުކާރުން އިސްކަން ދީފައިވާ ގިނަ މަޝްރޫޢުތަކެއް ފާހަގަވާން އޮތްއިރު، އަލަށް ހުވާކުރައްވާ ޑރ. މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުން އިސްކަންދޭ މުހިންމު، ބޮޑެތި ބައެއް މަޝްރޫއުތައްވެސް ބަޖެޓްގައި ހިމަނާފައިވާކަން ފާހަގަ ކޮށްލެވެއެވެ.

އޭގެ ތެރޭގައި ބޯހިޔާވަހިމަކަށް ހައްލެއް ހޯދުމަށް ޑރ. މުއިއްޒު ތަންފީޒު ކުރެއްވުމަށް ބޭނުންވާ ސިޔާސަތުތަކަށް ބޭނުންވާ ފައިސާގެ އިތުރުން ބްރިޖު އެޅުމާއި، އަދި އެނޫނަސް އާ ސަރުކާރުން އިސްކަންދޭ މަޝްރޫއުތަކަށް ބަޖެޓުންވަނީ ފުރުސަތު ދީފައެވެ. ހަމައެއާއެކު، ރައީސް ސާލިހުގެ ސަރުކާރުން ފަށާފައިވާ ގިނަ މަޝްރޫއުތަކެއް ނިންމުމަށް 2024 އަށް ލަފާކޮށް މިސަރުކާރުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ބަޖެޓުގައި އިސްކަންދީފައިވާކަންވެސް މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަކޮށްލާން ޖެހެއެވެ.

އާސަރުކާރުން މުޅިން އަލަށް ފަށާ 314 ޕްރޮޖެކްޓެއް ބަޖެޓުގައި!

ރައީސް ސާލިހުގެ ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް ހުށަހަޅާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓްގައި، ޑރ. މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުން އިސްކަންދެއްވާ މުހިންމު ބޮޑެތި ބައެއް މަޝްރޫއުތަކަށް ފުރުސަތު ދީފައިވާއިރު، އާ ސަރުކާރުން އަލަށް ފަށަން ބޭނުންވާ 314 މަޝްރޫއެއް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީންވަނީ ބަޖެޓުގައި ހިމަނާ ދީފައެވެ.

މިގޮތުން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އާންމުކުރި ބަޖެޓްގައި ވާގޮތުން އާ ސަރުކާރުން ކުރިޔަށް ގެންދާނެ ޕްރޮޖެކްޓްތަކަށް ބަޖެޓްގައިވަނީ 1.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައެވެ.

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް އަދި ހުށަހަޅާފައި ނުވިނަމަވެސް، ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން މިހާރު އާންމުކޮށްފައިވާ، 2024 އަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓްގައިވާ ގޮތުން އާ ސަރުކާރުން އަންނަ އަހަރު ޖުމްލަ 458 މަޝްރޫއެއް ކުރިޔަށް ގެންދާނެއެވެ.

އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ 144 މަޝްރޫއަކީ މި ސަރުކާރުން ފަށާފައިވާ މަޝްރޫއުތަކެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ އެއަރޕޯޓުތައް އެޅުމާއި، ރަށްރަށުގެ މަގުތައް ހެދުމާއި، ބިން ހިއްކުމާއި ސިއްޙީ މަރުކަޒުތަކާއި ރަށްރަށުގެ ސްކޫލްތައް އެޅުމާއި މަރާމާތު ކުރުންފަދަ މަޝްރޫޢުތަކެވެ.

އިންތިޚާބީ ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ ތަރައްގީގެ ސިޔާސަތުތަކަށް ތަންދިނުމުގެ ގޮތުން، ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ބަޖެޓުން ފާހަގަވާން އޮތް އެންމެ މުހިންމު މަޝްރޫއެއްގެ ގޮތުގައި ފެންނާން އޮތީ 400 މިލިއަން ރުފިޔާ ބަޖެޓް ކޮށްފައި އޮތް ފުށިދިއްގަރުފަޅު ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫއެވެ.

މި މަޝްރޫޢު ހިންގުމަށް ބަޖެޓްގައި މިއަދަދަށް ފައިސާ ހިމަނާފައިވި ނަމަވެސް، މިފައިސާ ހޯދާނެގޮތެއް ބަޖެޓުގައި ފާހަގަކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. ބެލެވޭ ގޮތުގައި ޑރ. މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުން މި ފައިސާ ހޯދާނީ ލޯން އެހީގައެވެ.

މާލެ ސަރަހައްދުގެ ބިންތައް ހިއްކައިގެން، ރައްޔިތުންނަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯއްދެވުމަކީ ޑރ. މުއިއްޒުގެ އެންމެ މުހިންމު ރިޔާސީ އެއް ވައުދެވެ. މި ވައުދު ފުއްދުމަށްޓަކާ، ފުށިދިއްގަރުފަޅުގެ 1،200 ހެކްޓަރުގެ ބޮޑު ސަރަހައްދެއް ހިއްކުމަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފައެވެ. އެއަށްފަހު މި ބިމުގައި 11،900 އަށް ވުރެ ގިނަ ގޯއްޗާއި 26،000 ފްލެޓް އިމާރާތް ކުރާނެ ކަމަށް އިންތިހާބީ ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ.

އޭގެ އިތުރުންވެސް ރާއްޖޭގެ އެކިރަށްތަަކަށް ޑރ. މުއިއްޒު ކުރެއްވި ކެމްޕޭން ދަތުރުފުޅުތަކުގައި ވެވަޑައިގެންފައިވާ، ތަރައްގީއާއި ގުޅުންހުރި މުހިންމު ބައެއް ވައުދުތަކަށް، އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށްފައިވާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ފުރުސަތު ދީފައިވާކަން ފާހަގަ ކޮށްލެވެއެވެ.

އޭގެ ތެެރެއިން އެންމެ ޚާއްސަ ގޮތެއްގައި ފާހަގަ ކޮށްލެވެނީ، އިންތިޚާބީ ރައީސް ރައީސް ޑރ.މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު ވަޢުދުވެވަޑައިގެންފައިވާ އައްޑޫ ސިޓީގެ ހިތަދޫއާއި ހުޅުމީދޫ ގުޅުވާލާ ބްރިޖު މަޝްރޫޢުވެ. ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އާންމު ކޮށްފައިވާ ބަޖެޓްގައި މިމަޝްރޫޢުގެ ސާރވޭއަށް ބޭނުންވާ 30 މިލިއަން ރުފިޔާ ވަނީ ހިމަނާފައެވެ.

މިއީ މާލޭ ސަރަހައްދު ފިޔަވާ ރާއްޖޭގެ އެހެން އެއްވެސް ސަހަރައްދެއްގައި ކުރިޔަށް ގެންދަވާނެކަމަށް މުއިއްޒު ވައުދުވެވަޑައިގެންނެވި އެންމެ ބޮޑު މަޝްރޫޢެވެ. އެއާއެކު މި ބުރިޖު ވެގެންދާނީ އެހާތަނާއި ހަމައަށް ރާއްޖޭގައި ހަދާނެ އެންމެ ދިގު ބުރިޖު ކަމުގައެވެ. މިގޮތުން އެ މަޝްރޫއު ނިމޭއިރު އެ ބުރިޖުގެ ދިގުމުގައި 13.-15 ކިލޯ މީޓަރު ހުންނާނެއެވެ.

ގިނަ ބައެއްގެ އުއްމީދުތަކާއި ގުޅި ލާމެހިފައިވާ އުއްމީދި ބަޖެޓެއް! 

ކުރިޔަށް އޮންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށް، ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ދައުލަތުން ހުށަހަޅާ ބަޖެޓަކީ ގިނަ ބައެއްގެ އުއްމީދުތަކާއި ގުޅިލާމެހިގެންދާ، ގައުމީ ތަރައްގީގެ މުހިންމު ތަސައްވުރެކެވެ. އަދި ބަޖެޓް ވެގެންދަނީ އަބަދުވެސް އޭރަކު އޮންނަ ސަރުކާރަކުން ރައްޔިތުންގެ ތާއީދު ހޯދުމަށް ވިއްކާ އެންމެ މުހިންމު ތަސައްވުރުކަމުގައިވެސް މެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އަހަރަކަށްފަހި އަހަރެއް ފާއިތުވެގެން ދާއިރު، އެއްވެސް ސަރުކާރަކަށް، ބަޖެޓުން ތަސްވީރުކޮށްދޭ އުއްމީދުތަަކުގައި ހަގީގީ ކުލަ ޖައްސާދެވިފައި ނުވާކަމީ ދެބަސް ވެވެން ނެތް ހަގީގަތެކެވެ.

މިގޮތުން، އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުގައި ޕީއެސްއައިޕީ މަޝްރޫއުތަކަށް 8.6 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކަނޑައަޅާފައި ވާއިރު، އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑު އަދަދެއް ކަނޑައެޅީ އެއާޕޯޓު އެޅުމަށާއި ދަތުރުފަތުރުގެ ނިޒާމަށްކަން ފާހަކަ ކޮށްލެވެއެވެ. އެއާޕޯޓު ފަދަ ޕްރޮޖެކްޓްތަކަށް 3.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކަނޑައަޅާފައި ވާއިރު، ބިން ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫއުތަކަށް ބަޖެޓުގައި ވަނީ 1.6 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައެވެ.

މި ހުރިހާ މަޝްރޫއުތަކަކީވެސް، ގައުމީ ތަރައްގީއާއި ގުޅުހުންހުރި، އޭގެ އިތުރުން ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދޭންޖެހޭ އަސާސީ ޚިދުމަތްތަކާވެސް ގުޅި ލާމެހިގެންދާ މުހިންމު މަޝްރޫތަކެއްކަން މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލާން ޖެހެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ފާއިތުވެދިޔަ އެއްވެސް ސަރުކާރަކުން، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅާ ބަޖެޓް އޭގެ އަސްލާ އެއްގޮތަށް ތަންފީޒު ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. ބަޖެޓުގައި ވައުދުތައް ފުއްދުމަށް މަޝްރޫއުތައް ހިމަނާ، އޭގެ ވާހަކަތައް ޒީނަތްތެރިކޮށް ދެކުމަށްފަހު، އެވައުދުތަކަށް، ބަޖެޓަށް އަމަލުކޮށްގެން އަމަލީސިފަ ގެނެސްދީފައެއް ނުވެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އެއީ މާޒީއެވެ. އަނެއްކާވެސް ހާލަތު ބަދަލުކޮށް، އާ ފެށުމަކުން ފަށައިގަތުމަށް ރައްޔިތުން މިތިބީ ކަމަރު ބަނދެގެންނެވެ. ރައްޔިތުން އަނެއްކާވެސް މިތިބީ އެމީހުންނަށް ސިޔާސީ މީހުން ދެއްކި ހުވަފެންތަކުގައި ކުލަ ޖައްސާދޭނެ ކަމުގެ ފޮނި އުއްމީދުގައެވެ.