2008 ވަނަ އަހަރު ދިވެހިން ބަލައިގެންފައިވާ އާ ޤާނޫނު އަސާސީގެ އަސާސީ ހައްގުތަކާއި މިނިވަންކަމުގެ ބާބުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތީން އެއްވެސް ގޮތަކުން ތަފާތުކުރުމެއްނެތި ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ދިރިހުރުމާއި ދިރި އުޅުމުގެ ހައްގު ލިބިގެންވެއެވެ.

ބޯހިޔާވަހި ކަމަކީ، އެގާނޫނު އަސާސީން ހުރިހާ ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށްވެސް ކަށަވަރު ކޮށްދީފައި އޮތް އަސާސީ ހައްގެކެވެ. ގާނޫނު އަސާސީގައި މިހައްގު ކަށަވަރު ކޮއްދެމުން 17ވަނަ މައްދާގެ (ހ)ގައި ބުނެފައިވަނީ ތިރީގައި މިވާ ފަދައިންނެވެ.

.. ނުވަތަ މާލީ ފުދުންތެރިކަމަށް، ނުވަތަ ނިސްބަތްވާ އާއިލާއަށް ނުވަތަ އުފަން ރަށަށް، ނުވަތަ މި ނޫންވެސް ކަމަކަށް ބަލައި ތަފާތު ކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ.

މިގޮތުން މި ޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަން ލިބުމުގައި، އެ މީހެއްގެ ނަސްލަށް، ނުވަތަ އުފަންވީ ޤައުމަށް، ނުވަތަ ކުލަޔަށް، ނުވަތަ ޖިންސަށް، ނުވަތަ ޢުމުރަށް، ނުވަތަ ޖިސްމާނީ ނުވަތަ ނަފްސާނީ ނުކުޅެދުންތެރިކަމަކަށް، ނުވަތަ އެމީހެއްގެ ނުވަތަ އެނޫންވެސް ވިސްނުމަކަށް، ނުވަތަ މާލީ ފުދުންތެރިކަމަށް، ނުވަތަ ނިސްބަތްވާ ޢާއިލާއަށް ނުވަތަ އުފަންރަށަށް، އަދި މިނޫންވެސް މިފަދަ އެއްވެސް ތަފާތު ކުރުމަކަށް ބަލައި ތަފާތުކޮށްގެން ނުވާނެކަމަށް ލިޔެފައި ވެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން، ދިވެރިރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބޯހިޔާވަހި ކަމުގެ މައްސަލައަށް ބަލާއިރު، މި މައްސަައަކީ މިހާރު ގައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ގައުމީ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައިގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ކުރާން ޖެހެއެވެ. ސަބަބަކީ ދިވެހިރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ އިޖުތިމާއީ ބޮޑެތި މައްސަލަތަކާއި ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައާއި ގުޅި ލާމެހިގެން ގޮސްފައި ވުމެވެ. ގިނަ މީހުން އެއްތަނެއްގައި ދިރިއުޅެން ޖެހުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ކުރިމަތި ނުވެ ނުދާނެ އެތަކެއް އިޖުތިމާޢީ މައްސަލައަކާއި ގައުމަށް މިވަނީ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައެވެ.

އަދި އޭގެ އިތުރުން، ރާއްޖޭގެ އެއްވެސް ހިސާބެއްގައި ފުރިހަމަ ބޯހިޔާވަހިކަމެއް ލިބިގަތުމަށްޓަކާ، ގެދޮރު އެޅުމަށް ބޭނުންވާ ލޯނު ހެޔޮ އަގުގައި ލިބެން ނެތުމާއި، ލޯނު ލިބުމުގައި ބޭންކުތަކުން ކުރިމަތި ކޮށްފައިވާ ބޮޑެތި ދަތިތަކާއި އަދި ލޯނު އަދާކުރުމުގައި ލިބޭ އާމްދަނީތަކާއި އަޅާ ބަލާއިރު ކުރިމަތިވާން ހުރި ގޮންޖެހުންތައްވެސް އިންތިހާއަށް ބޮޑުވެގެން ގޮސްފައި ވުމުގެ ނަތިޖާއަކީ، ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައަކީ ވަކިރަށަކަށްވުރެ ބޮޑަށް، މުޅި ގައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބޮޑު މައްސަލައަކަށް ވެގެން ގޮސްފައި ވުމެވެ.

ހުޅުމާލެއާއި ގުޅީފަޅު އަދި ގިރާވަރު ފަޅުން ގޯތ ވިއްކުންވެސް، ދޫކުރުންވެސް މާލޭގެ ރައްޔިތުންނަށް އެކަނި!

ބީލަމުގެ އުސޫލުން ހުޅުމާލޭ ދެވަނަ ފިޔަވަހިން ދިރިއުޅުމަށް ގޯތި ވިއްކަން ހައުސިން ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން (އެޗްޑީސީ) އެންމެ ފުރަތަމަ ހުޅުވާލީ ފާއިތުވެދިޔަ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 27ވަނަ ދުވަހުއެވެ.

މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ އަތިރިމަތިން 26 ގޯއްޗާއި، އަތިރިމައްޗާ ކައިރިން 34 ގޯއްޗެވެ. މި ފުރުސަތު ހުޅުވާލުމަށްފަހު އެޗްޑީސީން ބުނެފައިވަނީ، މިފުރުޞަތުގައި އިސްކަން ދޭން ހަމަޖެހިފައިވަނީ އަލަށް ބިން ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ކަމަށާއި، އަދި އޭގެ އިތުރުން، މާލޭ ސަރަހައްދުން ދިރިއުޅުމުގެ ބޭނުމަށް 600 އަކަފޫޓަށްވުރެ ބޮޑު ބިމެއް/ ގޯއްޗެއް ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްފައި ނުވާ މީހުންނަށް ކަމުގައެވެ. އަދި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް އެއް ބިން ގަތުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެން ދާއިރު، އޭގެ އިތުރުން ހަމަވާން ޖެހޭ ޝަރުތެއްގެ ގޮތުގައި ހިމަނާފަ އޮތީ، ދިވެހި ރައްޔިތަކަށް ވުމާއި، 18އަހަރު ފުރިފައިވާ މީހަކަށް ވާންޖެހޭނެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، މިފުރުސަތު ހުޅުވާލުމާއެކު، މި އުސޫލާމެދު އެންމެ ފުރަތަމަ ހިންހަމަ ނުޖެހުން ފާޅު ކުރައްވާފައިވަނީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުއެވެ. މާލޭގެ ރައްޔިތުންނާއި ބައްދަލު ކުރައްވައި ނަޝީދު ވިދާޅުވެފައިވަނީ މާލޭގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ދަތި ހާލުގައިތިބި މީހުންނަށް ގޯތި ކަނޑާފައި ދޭންޖެހޭނެ ކަމުގައެވެ.

ނަޝީދުގެ މި ގޮވާލެއްވުމަށްފަހު، އެޗްޑީސީން ވަނީ، އެންމެ ފުރަތަމަ ބީލަމުގެ އުސޫލުން ހުޅުމާލޭ ދެވަނަ ފިޔަވަހިން 60 ގޯތި ވިއްކުމަށް ކަނޑައެޅި އުސޫލަށް ބަދަލު ގެނެސް، ގޯތިތައް ހަމައެކަނި މާލޭ ރައްޔިތުންނަށް ގަނެވޭ ގޮތަށް ހަމަޖައްސާފައެވެ.

އެއަށްފަހު މިއަހަރު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް އިއްވި ބަޔާނުގައި ރައީސް ސާލިހުވަނީ އެމަނިކްފާނުގެ ރިޔާސީ ދައުރުގައި މާލޭގެ ރައްޔިތުންނަށް ހުޅުމާލޭ ދެވަނަ ފޭސްއިން 1،000 ގޯތި، ގުޅީފަޅުން 2،000 ގޯތި، އަދި މީގެ އިތުރުން ގިރާވަރު ފަޅުގެ ހިއްކާ ބިމުން 2،000 ގޯތި ދެއްވާނޭކަމަށް ވައުދުވެ ވަޑައިގެންފައެވެ.

ރައީސް ސާލިހުގެ މިވައުދު ފުއްދެވުމުގެ ގޮތުން، ހައުސިންގ މިނިސްޓްރީން ވަނީ ހުޅުމާލޭ ދެވަނަ ފޭސްގައި، ސަރުކާރުގެ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ސިޔާސަތުގެ ދަށުން މާލޭގެ ރައްޔިތުންނަށް ދޫކުރާ ގޯއްޗާއި ފްލެޓަށް އެދި ކުރިމަތިލުމަށް މިމަހުގެ 26ވަނަ ދުވަހު ހުޅުވާލާފައެވެ.

ހައުސިންގ މިނިސްޓްރީން ވިދާޅުވެފައިވަނީ، "ގެދޮރުވެރިން" މި ނަމުގައި ސަރުކާރުން ކުރިއަށްގެންދާ ޕްރޮގްރާމުގެ ތެރެއިން މާލޭ ރައްޔިތުންނަށް ގޯއްޗާއި ފްލެޓް ދޫކުރާނީ ސަރުކާރުގެ "ބިންވެރިޔާ ސްކީމް"އާއި "ގެދޮރުވެރިޔާ" ސްކީމުގެ ދަށުން ހުޅުމާލެއާއި ގުޅީފަޅުން ކަމުގައެވެ.

މި ފުރުސަތު ހުޅުވާލާ ހައުސިންގ މިނިސްޓްރީ އާންމު ކޮށްފައިވާ އިއުލާނުގައި ވާގޮތުން، މި ގޯއްޗާއި ފްލެޓްތަކަށްވެސް ކުރިމަތި ލުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދާނީ މާލޭގެ ރައްޔިތުންނަށް އެކަންޏެވެ. މާލޭގެ ރައްޔިތުން ކަމުގައި މި މަޝްރޫއުގެ ބޭނުމަށް ބެލުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ މާލެ ފިޔަވައި ރާއްޖޭގެ އެހެން އެއްވެސް ރަށެއްގައި އެއްވެސް އިރަކު ރަޖިސްޓްރީ ވެފައި ނުވާ ފަރާތްތަކެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، އަމިއްލަ ރަށުގެ ރަށްވެހިކަން ދޫކޮށް، މާލޭގެ ރަޖިސްޓްރީގައި ހިމެނުމުގެ ބޭނުމުގައި އެތައް އަހަރެއް ކުރިން މާލޭ ދަފްތަރުގައި ހިމެގެން ތިބީ މީހުންވެސް ވަނީ މި ފުސަތުން މަހުރޫމް ކުރެވިފައެވެ.

ބިން ހިއްކާ ބިން ތަރައްގީ ކުރީވެސް ރައްޔިތުންގެ ޓެކްސް ފައިސާއިން! ބޮޑު ބޭއިންސާފެއް!

މާލޭގެ ރައްޔިތުންނަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައަށް ހައްލު ހޯއްދަވާ ދެއްވުމުގެ ނަމުގައި، ހުޅުމާލެއާއި ގުޅީފަޅުން ގޯއްޗާއި ފްލެޓް ހަމައެކަނި މާލޭގެ ރައްޔިތުންނަށް ދިނުމަށް ފުރުސަތު ހުޅުވާލާފައި ވާއިރު، ސަރުކާރުގެ މި ސިޔާސަތާއި ގުޅޭގޮތުން ގިނަބައެއްގެ ކަންބޮޑުވުން ހުރިކަން މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލާން ޖެހެއެވެ.

އޭގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ސަބަބަކީ، ރާއްޖޭގެ ވަކި ރަށަކަށް ޚާއްސަ ކޮށްގެން މި ތަންތަނުން ގޯއްޗާއި ފްލޭޓް ދޫކުރެވޭއިރު، މިތަންތަން ހިއްކާ އަދި މިހާރުވެސް ތަރައްގީ ކުރެވެމުން ދަނީ ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންގެ ޓެކްސް ފައިސާއިން ކަމުގައި ވާތީއެވެ.

އޭގެ އިތުރަށް، ތައުލީމު ހާސިލް ކުރުމާއި ބޭސްފަރުވާއާއި އަދި އެނޫންވެސް ބޭނުންތަކަށް ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުން މާލެއަށް އެތައް ބަޔަކު ހިޖުރަ ކުރުމަށް މަޖުބޫރުވެ، ގިނަ ބަޔަކަށް މާލޭގެ ދިރިއުޅެން ޖެހޭގޮތަށް މާލޭ ސަރަހައްދުގައި ބްރިޖުތަކާއި އެނޫންވެސް އުމްރާނީ ތަރައްގީގެ އެތައް މަޝްރޫއުތަކެއް ކުރީ ސަރުކާރުންނާއި މިސަރުކާރުންވެސް ކުރިޔަށް ގެންދިއުމުގެ ނަތީޖާއަކީ އެތައް ބަޔަކަށް މާލެއަށް ހިޖުރަކުރުން ނޫން އެއްހެން ހައްލެއް، މުސްތަގުބަލެއް އޮތް ކަމުގައި ބެލެވެން ނެތުމެވެ.

ހަމަ އެއާއެކު، ރަށްރަށުގައި ގެދޮރު ބިނާކުރުމަށް އެކަށީގެންވާ އާމްދަނީއާއި ފައިނޭންސްގެ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ލިބިގެންދާނޭ އުސޫލެއް ގާއިމް ނުކުރެވި، ބޯހިޔާވަހި ކަމަކީ ވަކި ރަށަކަށް ނުވަތަ ވަކި ބަޔަކަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކާރިސާއެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރެވި، މި އުސޫލުން މިމައްސަލައަށް ހައްލު ހޯދުމަށް ސިޔާސަތު އެކުލަވާލުމަކީ ހަގީގަތުގައިވެސް ވަރަށް ބޮޑު ބޭއިންސާފެއްގެ ގޮތުގައި މެނުވީ ދެކެން ބޭނުން ނުވާ އެތައް ބަޔަކު ގައުމުގައި މިއަދު އެބަތިއްވެ.

އެހެންކަމުން، ގައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައަކީ، މިމައްސަލާގައި ވަކިރަށަކަށް ތިމާ ނިސްބަތްވީތީ ހައްލު ހޯދާންޖެހިފައިވާ މައްސައެއްގެ ގޮތުގައި ދުށުމުގެ ބަދަލުގައި، މިއީ ހަމަހަމަ ހައްލެއް ހޯދާން ޖެހިފައިވާ ގައުމީ ބޮޑު މައްސަލައެއްގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރުން ދެކޭން އެބަޖެހެއެވެ.

ސަބަބަކީ ފުރަ މާލޭގައިވެސް ދަތި ހާލުގައި ދިއިރުޅޭން ޖެހިފައި ވަނީ ހަމައެކަނި މާލޭ ރައްޔިތުންނަށް އެކަނި ކަމުގައި ނުވާތީއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި މާލޭގައި ދަތި ހާލުގައި އުޅޭ ރައްޔިތުންގެ އަދަދު ގިނައީ ރާއްޖެތެރޭގެ ރަށްރަށް ނިސްބަތްވާ ރައްޔިތުންނެވެ.

މިގޮތުން ގައުމަށް ދިމާވެފައިވާ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައަށް ދާއިމީ ހައްލެއް ބޭނުންވާ ނަމަ، ހޯދާންޖެހިފައިވަނީ ވަކިރަށަކަށް ނިސްބަތްވާ ރައްޔިތުންނަށް އެކަނި އަމާޒުކުރެވިގެން ހޯދާންޖެހިފައިވާ ހައްލެއް ނޫން ކަމުގައި ދަންނަވާން ޖެހެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ހޯދާން ޖެހިފައިވަނީ ހަމަހަމަ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ހައްލެކެވެ. އެއީ ރާއްޖޭގެ ރަށްތައް އެއްފަސް ކޮށްގެން، އެތަންތަނުގައި ރައްޔިތުންނަށް ބޭނުންވާ އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ގާއިމް ކޮށްގެން ހޯދާންޖެހިފައިވާ ބޯހިޔާވަހި ކަމުގެ ދާއިމީ ހައްލެވެ.