މީޑިއާއަކީ ޑިމޮކްރަސީގެ 4 ވަނަ ބާރެވެ. ގާނޫނު އަސާސީން ދައުލަތުގެ 4 ވަނަ ބާރުގެ ގޮތުގައި ސީދާގޮތުން ސިފަކޮށްފައި ނުވި ނަމަވެސް، މީޑިއާއަކީ، ދައުލަތުގެ 3 ބާރުވެސް ޒިންމާދާރު ކުރުވުމުގެ މުހިންމު މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލާ، މިނިވަން ޑިމޮކްރަސީގެ މުހިންމު ބަހާއެކެވެ.

ފުރިހަމަ އަދި ޕްރޮފެޝަނަލް މީޑިއާއަކާ ނުލާ، މިނިވަން ޑިމޮކްރަސީއަކަށް އެއްވެސް ގައުމެއްގައި ދެމި ނުއޮވެވޭނެކަން މިއީ މިއަދު ދުނިޔޭގެ އެކިއެކި ގައުމުތަކުން ފެންނާން އޮތް ދިރިހުރި މިސާލެއްވެސްމެއެވެ.

ޚުދުމުޚްތާރު ވެރިކަންތައް އަދުގެ ދުނިޔޭގައި ހިގަމުން އަންނަ ގައުމުތައް ކަމުގައިވާ، އުތުރު ކޮރެއާއާއި، ރަޝިއާ އަދި ވެނެޒުއޭލާފަދަ ގައުމުތަކަށް ނަޒަރެއް ހިންގާލުމުން މިހަގީގަތް ވަރަށް ރަގަށް ސިފަކުރެވިގެން ދާނެެވެ.

އަރަބި ގައުމުތަކުގެ ތެރެއިން ޑިމޮކްރަސީގެ ނަމުގައި ޚުދުމުޚުތާރު ވެރިކަމެއް ހިގަމުންދާ މިސްރުގައި ކަންހިގަމުންދާ ގޮތަށާއި އަދި މަދު ގައުމުތަކެއްގައި ނަމަވެސް، އަދުގެ ދުނިޔޭގައި ރަސްކަން ގާއިމްވެފައި އޮތް ގައުމުތަކަށް ނަޒަރެއް ހިންގާލުމުންވެސް، ދައުލަތުން މީޑިއާތައް ކޮންޓްރޯކޮށް، މީޑިއާގެ ވަސީލަތަކީ ގޮޑިކޮށްކޮ ތަންތަނަށް ވެގެން ދިއުމުން، ގައުމުތަކުގެ ވެރިންނަށް ވެރިކަމުގެ އެންމެހާ ބާރުތަކެއް މުށުތެރެއަށް ޖަމާކޮށްގަތުމަށް ފަސޭހަވެ، ޑިމޮކްރަސީ ނެތިގެން ގޮސް، ޚުދުމުޚްތާރު ވެގަތުމަށް ހުޅުވިގެންދާ ދޮރުތައް ވަރަށް ފުރިހަމަޔަށް މިގައުމުތަކުގައި ފެންނާން އެބަހުއްޓެވެ.

އެހެންކަމުން، ބަސްވިކޭ، މިނިވަން މިޑިއާއެއް ގާއިމްވެފައި އޮތުމަކީ، ޑިމޮކްރަސީއެއް ކުރިފަޅާ، ފައްކާވުމަށް އޮތް ރުކުނެކެވެ. މިރުކުން ފުރާ ފުރިހަމަ ވާންއޮތީ ޒިންމާދާރު ކަމާއެކު މީޑިއާތައް ހިގައިގެންނެވެ. ޒިންމާދާރު މިޑީއާތަކެއް ވުޖޫދުގައި އޮވެގެންނެވެ. ނުވަތަ، މިޑިއާތައްވެސް ޒިންމާދާރު ކުރެވޭނެ ފުރިހަމަ އުސޫލުތަކެއް ގާއިމްކުރެވި، އެއުސޫލުތަކުގެ ދަށުން މިޑިއާތައް ޒިންމާދާރު ކުރެވިގެންނެވެ.

ރާއްޖޭގައި މީޑިއާ ޒިންމާދާރު ކުރުން:

މީޑިއާ ޒިންމާދަރު ކުރުމުގެ ވާހަކަތަކަކީ މިއަދަކު، އިއްޔެއަކު އެކަނި ދައްކާ ވާހަކަ ތަކެއް ނޫނެވެ. އާގާނޫނު އަސާސީއެއް ބަލައިގަނެ، އެގާނޫނު އަސާސީގެ ދަށުން، ދުލާއި ގަލަމުން، ވިސްނުމަށް އަންނަ  ކޮންމެ ޚިޔާލެއް، އިސްލާމީ ގިއުގަޑުން ބޭރުނުވާ ގޮތުގެމަތިން، އެންމެ ފުޅާދާއިރައެއްގައި ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ލިބިދިން ހިސާބުން ފެށިގެންވެސް، މިޑީއާ ޒިންމާދާރު ކުރުމުގެ ވާހަގަކައަކީ ދުލަށް ވަރަށް ފަސޭހެ އާންމު ބެހެކެވެ.

ރާއްޖޭގައި މީޑިއާ ޒިންމާދާރު ކުރުމުގެ އެންމެ އަސާސީ މިންގަޑަކީ، ގާނޫނު އަސާސީއެެވެ. ގާނޫނު އަސާސީގެ 27 ވަނަ މާއްދާއިންވަނީ ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ފުރިހަމަޔަށް ފޯރުކޮށްދީފައެވެ. ހަމަ އެއާއެކު، މި ބީދައިން، ގާނޫނު އަސާސީގެ 28 ވަނަ މާއްދާއިން ވަނީ ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަންވެސް، ފުރިހަމަޔަށް ފޯރުކޮށްދީފައެވެ. އިސްލާމީ ގިއުގަޑުން ބޭރުނުވާ ގޮތުގެމަތިން، ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމާއި، ލިޔާމީހާގެ ޚިޔާލަށް އަންނަ ކޮންމެ ވާހަކައެއް ލިޔުމުގެ މިނިވަންކަން ފެހި ގާނޫނު އަސާސީން ލިބިދީފަ އެބައޮތެވެ. އަދި މިނިވަންކަން ހިމާޔަތްކުރުމުގެ އެންމެ އަސާސީ މިންގަޑެއްގެ ގޮތުގައި، މަސްދަރު ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ ހައްގުވެސް، ލިޔާ މީހާއަށް، ނުވަތަ ނޫސްވެރިޔާއަށް ގާނޫނު އަސާސީގެ 28 ވަނަ މާއްދާއިން ލިބިދީފަ އެބައޮތެވެ.

އަސާސީ ހައްގުތައް އޭގެ އެންމެ ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ގާނޫނު އަސާސީން ލިބިދީފަ އޮތްކަމުގައިވި ނަމަވެސް، ބައެއް އަސާސީ ހައްގުތައް ހަނިކުރެވިދާނެ މިންގަޑުތައްވެސް ގާނޫނު އަސާސީގައި ކަޑައެޅިފައި އެބަހުއްޓެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ހަދާ ގާނޫނަކުން، ބައެއް އަސާސީ ހައްގުތައް ހަނިކުރިޔަސް ކުރެވޭނީ، މިނިވަން ޑިމޮކްރަސީތަކުގައި އެހައްގުތައް ހަނުކުރެވިފައި އޮންނަ މިންގަޑުތަކަށް ބަލައިގެން އެހަމަތަކުގެ މަތިންނެވެ.

މީޑިއާއަކީ، ނުވަތައް ނޫސްވެރިކަމާއި، ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަނަކަމަކީ އަސާސީ ހައްގެއްގެ ގޮތުގައި ކަޑައެޅިގެން ގޮސްފައިވިނަމަވެސް، އަދި ވީހާ ފުޅާދާއިރާއެއްގައި އެހައްގު ލިބިދީފައި އޮތްނަމަވެސް، ކޮންމެ އަސާސީ ހައްގަކީވެސް އެހައްގުތަކަށް އުނިކަން ނާންނަ ގޮތެއްގެމަތިން، ރެގިއުލޭޓު ކުރުމުގެ އުސޫލުތައްވެސް ކަޑައެޅުމުގެ ފުރުސަތު ގާނޫނު އަސާސީން ލިބިދީފައި ހުރި ހައްގުތަކެވެ. މިގޮތުން މީޑިއާވެސް ރެގިއުލޭޓު ކުރުމުގެ މިންގަޑުތަކެއް ގާނޫނުތަކުން ދިވެހި ރާއްޖޭގައިވެސް ކަޑައެޅިފައި އެބަހުއްޓެވެ.

ރާއްޖޭގައި މީޑިއާތައް ރެގިއުލޭޓް ކުރުމުގެ މައިގަޑު ޒިންމާ ހަވާލުވެފައި ވަނީ ދެ މުވައްސަސާއަކާއެވެ. އެއީ މީޑީއާ ކައުންސިލާ އަދި ބްރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަނަށެވެ.

ބޮރޯޑްކާސްޓިންގ ކޮމިޝަނުން މައިގަޑުކޮށް ރެގިއުލޭޓް ކުރަމުން އައިސްފައިވަނީ ވިޝުއަލް މީޑިއާތަކެވެ. މިހާތަނަށް ބޮޑަށް ފާހަވެގެން ގޮސްފައިވަނީ އެކޮމިޝަނުން ޓީވީ ބްރޯޑްކާސްޓަރުންނާ ގުޅުންހުރި މަސައްކަތްތައް ގިނައިން ކުރައްވާފަ ހުރިތަނެވެ. މީޑިއާ ކައުންސިލުން މައިގަޑު ގޮތެއްގައި ރެގިއުލޭޓް ކުރާތަން މިހާތަނަށް ފެނިގެން ގޮސްފައިވަނީ، ޕްރިންޓް މީޑިއާތަކާއި އޮންލައިން މީޑިއާތަކެވެ.

ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ކޮމިޝަނުގައި ތިއްބަވާ ހުރިހާ މެމްބަރުންނަކީވެސް، ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ރުހުމާއެކު، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން އައްޔަން ކުރާ މެމްބަރުންނެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މިހާތަނަށް އައިއިރު، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގަ ޖެހެމުންދާ ކުލަތަކާއި، ސިޔާސީ މަސްރަހަށް އަންނަމުންދާ ލޮޅުންތަކާއި، އަދި އެއް ދައުރަކަށްފަހު އަނެއް ދައުރެއްގައި ސަރުކާރަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ އަސަރު ނުހަނު ރަގަޅަށް މިކޮމިޝަނުން ދިޔައީ ފެންނަމުންނެވެ. އިއްޔެވެސް، މިއަދުވެސް މިހަގީގަތް އޮތީ މިގެންނެވެ.

މީޑިއާ ކައުންސިލް ތަފާތު:

އެހެންނަމަވެސް، މީޑިއާ ކައުންސިލް ތަފާތެވެ. މީޑިއާ ކައުންސިލްގެ ކޮމްޕޮޒިޝަން އެތުރިފައި އޮތީ ތަފާތުކޮށްނެވެ. މިކޮމިޝަންގައި މެމްބަރުން ތަމްސީލު ކުރަނީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިޔާގެ ރުހުން އޮވެގެނެއް ނޫނެވެ. މެމްބަރުން އައްޔަން ކުރަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުންނެއްވެސް ނުމެ ނޫންމެއެވެ.

މިކޮމިޝަންގައި ތިއްބަވާ މެމްބަރުންނަކީ، ރާއްޖޭގެ މީޑިއާތަކުން އެކޮމިޝަނުގައި ތަމްސީލުވާ މެމްބަރުންނާ އޭގެ އިތުރުން، މީޑީއާތަކުގައި ނުހިމެނޭ، އާންމު މެމްބަރުންގެ ގޮތުގައި އެކޮމިޝަނުގައި ތިއްބަވާ މެމްބަރުންނެވެ. މާނައަކީ، ބްރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް އައުމުގެ ފުރުސަތުއޮތް، ސިޔާސީ ނުފޫޒު ސީދާގޮތުން މިކޮމިޝަނަށް ވަނުމުގެ ދޮރު ހުޅުވިފައި އޮތް ކަމަށް، ނުވަތަ އޮންނަން ޖެހޭނެކަމަށް ގަބޫލުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ހަންޏެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ގަބޫލު ކުރަންޖެހޭ ހަގީގަތަކީ، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހު އެތުރިފަ އޮތް ގޮތުންނާއި، އަދި މީޑިއާތައް ހިންގުމުގައިވެސް ސިޔާސީ ފަރާތްތަކުގެ މާލީއެހީތެރިކަން ލިބެމުންދިއުމާއެކު، މީޑިއާ ކައުންސިލަކީވެސް ސިޔާސީ ނުފޫޒުން އެއްކިބާ ވާވެފައި އޮތް މުވައްސަސާއެއް ނޫންކަމެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، މީޑިއާ ކައުންސިލްގައި ތިއްބަވާ މެމްބަރުންނަށް މަގާމް ދިނުމާއި، މަގާމުން ވަކިކުރުމުގެ ބާރު، ސިދާގޮތެއްގައި ނުފޫޒު ގަދަ ސިޔާސީ މީހުންގެ އަތް މައްޗަކު ނެތެވެ. އެހެން ކަމަށްވާނަމަ، މީޑިއާ ކައުންސިން ހިގަން ވާނީ ވަރަށްވެސް ބޮޑަށް މިނިވަންކަމާ އެކުއެވެ. ނިންމުންތައް ނިންމުގައާއި، ތަންފީޒުކުރުމުގައި ފަހަތަށް ބެލުމެއްނެތި، މިނިވަންކަމާއެކު ހަރަކާތްރެރި ވެވެންޖެހެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ދައުރެއް ނިމި އާދައުރަކަށް މީޑިއާކައުންސިލްގެ މެމްބަރުން އިންތިޚާބު ވެެންދިޔައިރު، މި ކައުންސިލާމެދު މީޑިއާގައި މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތަކުގެ އިހުސާސްތައް ހުރީ މަސްހުނިކޮށެވެ. ޒިންމާ އަދާ ނުކުރެވޭ ކަމުގެ ޝަކުވާތައް ނުހަނު ގިނައެވެ. ހަމައެކަނި މުސާރަ ނަންގަވައިގެން މެމްބަރުން ތިއްބަވާ ބޭކާރު ކޮމިޝަނެއް ކަމުގެ ޝަކުވާތަކެވެ. ކޮމިޝަނަށް މެމްބަރުން އައްޔަން ވެގެންދާ ގޮތުގެ ޝަކުވާތަކެވެ.

މީޑިއާކައުންސިލަށް މީޑިއާތައް ރެގިއުލޭޓް ކުރެވިފައެއް ނުވޭ!

ރާއްޖޭގައި، މީޑިއާގެ ޕްރޮފެޝަންއެއް ނެތްކަމުގެ ޝަކުވާއަކީ އަބަދުވެސް މީޑިއާތަކުގައި މަސައްކަތް ކުރާ އެންމެހާ ފަރާތްތަކުގެވެސް ޝަކުވާއެކެވެ.

އަދި ހަމައެއާއެކު، މިކަން މިހެން އޮތްއިރު، މީޑިއާތަކުގައި މަސައްކަތްކުރާ ބައެއް ފަރާތްތަކުން ޕްރޮފެޝަނަލް މިންގަޑުތައް ނުގެންގުޅޭކަމުގެ ޝަކުވާތައްވެސް އެހާމެ ގިނައެވެ. އަދި، ރާއްޖޭގައި މީޑިއާތައް އޭގެޒާތުގައި އުފެދިގެން އައިސްފައިވާ ގޮތްތަކާއި، މީޑިއާތަކުގެ ބޭނުން ނާޖާއިޒްގޮތުގައި ކުރުމުގެ ޝަކުވާތައްވެސް ހަމަ އެހާމެ ގިނައެވެ. މިހުރިހާ ކަމަކީވެސް، ސީދާގޮތެއްގައި މީޑިއާގެ ރެގިއުލޭޓަރީ މެކޭނިޒަމްތަކާ ގުޅި ލާމެހިފައިވާ ކަންކަމަވެ.

މިގޮތުން، މިޝަކުވާތައް އެންމެ ގިނައީ، މިއަދު ރާއްޖޭގައި، މީޑިއާގެ މައިގަޑު ޕްލެޓްފޯމުގެ ގޮތުގައި ފާހަގަވެގެންދާ، އޮންލައިން މީޑިއާތަކާ ގުޅިގެންކަން މިއީ ފާހަގަ ކޮށްލަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، މިޝަކުވާތަކާއި ގުޅުންހުރި މައިގަޑު ޒިންމާތައް، މީޑިއާކައުންސިލްގެ ޒިންމާއާއި މަސްއޫލިއްޔަތުގެ ތެރެއަށް ފެތިގެން ދެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އިސްވެ ދެންނެވުނު ގިނަ ކަންކަމަކީ، އުސޫލުތަކުން ބޭރުން ހިގަމުން އަންނަތާ އެތަކެއް ޒަމާންތަކެއް ވެގެން ގޮސްފައިވާ، މިއަދާ ހަމައަށް، މީޑިއާ ކައުންސިލަށްވެސް ހައްލެއް ހޯދިފައި ނުވާ ކަންކަމެވެ.

އޮންލައިން މީޑިއާތައް ގިނަވެ އެގަހުކޭލެއް، މިގަހު ކޭލެއް ވައްކެއް ނުވޭ:

ގަބޫކު ކުރަންޖެހޭ ހަގީގަތަކީ، ރާއްޖޭގައި މިއަދު، މަދު ފައިސާކޮޅަކަށް ޑޮމެއިންއެއް ގަނެލެވޭ ކަމެވެ. ހަމަ އެއާއެކު، ރާއްޖޭގައި މިއަދު، ޑޮމެއިން ގަނެލެވުމާއެކު އޮންލައިން މީޑީއާއެއް އެބަ އުފަންވެއެވެ.

ތެދުފުޅެކެވެ. ރާއްޖޭގައި ޚަބަރު ފަތުރާ މީޑިއާތައް ހިންގަން ޖެހެނީ، ހޯމް މިނިސްޓްރީގައި ޖަޖިސްޓްރީ ކޮށްގެންނެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ހޯމް މިނިސްޓްރީގައި ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމެއްނެތި، ހަމައެކަނި ޑޮމެއިންއެއް ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވޭ ހިސާބުން މީޑިއާކަށް ބަދަލުވެ، ހިންގަމުންދާ މީޑިއާތައް އިންތިހާއަށް ގިނައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މީޑީއާގެ މިންގަޑުތައް މުގުރާލައި، އެއެއް މިއެއް ބަލާލުމެއްނެތި، އޮންލައިން މީޑިއާގެ ޕްލެޓްފޯމު ބޭނުން ކޮށްގެން، އަނެކުންގެ އަބުރަށް އަރައިގަތުމާއި، އަވަގުރާނަ ގޮވުންވެސް މިއަދު މިވަނީ އާންމު ކަމަށް ވެފައެވެ.

މިސާލެއްގެ ގޮތުން، ދާދިފަހުން އާންމުވެގެން ދިޔަ، މަޝްހޫރު ރޯޔަލް ރޭޕްކޭސްއަށް ބަލާލަމާތޯއެވެ.

ތެދުފުޅެކެވެ. މިކޭސް އާންމުވެގެން ދިޔައީ، މެންދުރު އޮންލައިން ނަމަކަށް ކިޔާ ނޫހަކުން މިހާދިސާ ރިޕޯޓު ކުރުމާ ހިސާބުންނެވެ. ރަގަޅެވެ. މީޑިއާގެ ހަގީގީ އެއްބޭނުމަކީވެސް، މިއީއެވެ. ގައުމުގައި ހިގާ، ނުފޫޒު ގަދަ މީހުންނާ ގުޅުންހުރި، އާންމު މީހުންނަށް އޭގެ އަޑިއަށް ނުފީނޭނެ މައްސަލަތަކުގެ އެފުށް މިފުށް ހޯދާބަލާ، ހާމަކުރުމުގެ ޒިންމާ މީޑިއާތަކުން އުފުލަންޖެހެއެވެ.

އެހެންމަވެސް، މެންދުރު އޮންލައިން ނަމަކަށް ކިޔާ އޮންލައިން ނޫހަކުން، މިޚަބަރު އާންމު ކުރުމާއެކު، މިޚަބަރު އެކި ގޮތްގޮތަށް ބަދަލުކޮށް، ކަމުގެ ހަގީގަތް އޮޅުވާލަން އެތައްބަޔަކު މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. އަދި މެންދުރު އޮންލައިން ނަމަކަށް ކިޔާ މިއޮންލައިނުން މިޚަބަރު ދިފާޢުކޮށް ނޫސްބަޔާންތައްވެސް ފަހުން ނެރުނެެވެ. ޕޮލިހަށް މިމައްސަލަ ހުށަހެޅި، އެހެންނަމަވެސް ހުށަހެޅުނު މައްސަލަ ކުރިޔަށް ނުގޮސް މިއަދު މިވަނީ ވަޅުޖެހިފައެވެ.

މިމައްސަލާއިގެ ހަގީގަތް އެންމެ ގާތުން ހޯދި ކަމަށް ބުނާ ނޫސްވެސް ގެއްލުނީއެވެ. އެނޫހުގެ ފަރާތުން ނޫސްބަޔާންތައް ނެރުނު މީހުންނަކީ ކޮންބައެއްކަންވެސް އެގޭކަށް ނެތެވެ.

"އިންވެސްޓިގޭޓިވް ޖާނަލިޒަމް"ގެ ތެރެއިން ފެންމަތި ކުރި މިމުހިންމު މައްސަލާއިގެ އަސްލު، ސިޔާސީ ފަރާތްތަކުން މި އޮޅުވާލީ، މި ޖަރީމާގެ ހަގީގަތް އާންމުންނަށް ފެންމަތި ކުރުވި މީޑިއާއަކީ ބެލެނެވެރިއަކު ނެތް މީޑިއާއަކަށް ވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނަތީޖާއަކަށް ވެގެންދިޔައީ، ސަފާރީ ރޭޕްކޭސް ނުވަތަ މަޝްހޫރު "ރޯޔަލް ރޭޕްކޭސްގެ" ހަގީގަތް ހާމަކޮށްދިނުމަށް މީޑިއާތަކުން ކުރި މުހިންމު މަސައްކަތުގެ އަގު (ކްރެޑިބިލިޓީ) ގެއްލުވާލުމުގެ ފުރުސަތު ސިޔާސީ ފަރާތްތަކަށް އިންތިހާއަށް ލިބިގެން ދިއުމެވެ.

ޚަބަރު ލިބިފައިވާ ގޮތުގައި، މެންދުރު އޮންލައިންގެ ނަމުގައި ހިންގަމުންދިޔަ އެ އޮންލައިނަކީ ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްގެން ހިންގާ މީޑިއާއެއް ނޫނެވެ. އަދި ފަހުން ހޯމް މިނިސްޓްރީން، މިއީ ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްގެން ހިންގާ މީޑިއާއަކަށް ނުވާތީ، މި ޑޮމެއިން ބްލޮކް ކުރުމަށް މީޑިއާ ކައުންސިލަށް ސިޓީއަކުން ދަންނަވާފައިވެސް ވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އަދިވެސް މިއޮންލައިންއަށް އެބަ ވަދެވެއެވެ. ދަމަކުން ބަޑިއެއް ޖަހާލާ ބީދައިން ޚަބަރުތައްވެސް ލިޔެފައި އެބަހުރެއެވެ.

ޒިންމާދާރު ކުރުވާނެ ގޮތެއްނެތް، ދައުލަތުގެ މުވައްސަސާއަކަށް އެއްވެސް އާރެއް ބާރެއް ނުފޯރުވޭ ހިސާބުގައި ތިބި، މިބީދައިން ހިންގަމުންދާ އޮންލައިން ނޫސްތައް ގުނާ އަދަދު ކުރެވޭކަށް ނެތެވެ.

އޮންލައިން މީޑިއާތައް ހިނގާ ނުހިނގާ މިންވަރު ބެލޭނެ ގޮތެއް ނެތް:

ރަޖިސްޓްރީ ނުކޮށް ހިންގާ އޮންލައިން މީޑިއާތައް އެހާމެ ގިނަވެފައި، އަދި ޒިންމަދާރު ކުރެވޭނެ މިންގަޑެއްވެސް އަދި ފެންނާން ނެތްއިރު، ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްގެން ހިންގާ އޮންލައިން ނޫސްތައްވެސް އެހާމެ ނިގަވެފައި، ކިޔާނަންތައްވެސް އެހާމެ ޝައުގެވެރިކަން ބޮޑެވެ.

އުސޫލެއްގެ ގޮތުން މީޑިއާތައް ގިނަވުމަކުން މައްސަލައެއް ނެތެވެ. ސަބަބަކީ މީޑިއާތައް ގިނަ ވުމަކީ، ގިނަ ޚަބަރުތައް އާންމު ރައްޔިތުންނާ ހަމައަށް ފޯރުކޮށް ދިނުމަށް އޮތް މަގަކަށް ވާތީއެވެ. އަދި ވާދަވެރިކަން ބޮޑުވުމަކީވެސް، މީޑިއާތައް ކުރިއަރައިގެން ދާން އޮތް މަގަކަށް ވާތީވެސްމެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ހަގީގަތް އޮތީ ވަރަށް ތަފާތުކޮށެވެ. އަދި މިހާތަނަށް، ވުޖޫދުވެފައިވާ ނުވާ އެތަކެއް އޮންލައިން މީޑީއާއެއް ރަޖިސްޓްރީވެފައި އެބަހުއްޓެވެ. ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމަށްފަހު އެތައް އަހަރެއް ވެގެން ދިޔައިރުވެސް ހިލަމެއް ނުވާ އެތަކެއް މީޑިއާއެއް އެބައޮތެވެ. މިހުރިހާ މީޑިއާއަކުންވެސް، މީޑިއާ ކައުންސިލަށް މެމްބަރުން ހޮވުމަށް ބާއްވާ އިންތިޚާބުގައި ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް އެބަ ވޯޓުލައެވެ. މިވާ ގޮތަކާމެދު ވިސްނާ ފިކުރު ހިންގާލާނެ ބަޔަކުނެތެވެ.

ތިން ހަތަރު ކުންފުންޏަކުން އިސްތިހާރު ހޯދާލައިގެން، ދުވާލަކު، 3 ޚަބަރު ޝާއިއުކޮށްގެން، ސްޕޮންސަރުގެ ފާރާތުން ލިބޭ ލާރިކޮޅު ޖީބަށް ލައިގެން، މީޑިއާތައް ހިންގަމުންދާ ފަރާތްތައްވެސް މަދެއް ނުމެނޫންމެއެވެ. މިވާ ގޮތަކާދޭތެރޭ ބަސްކިޔޭނެ އުސޫލެއްވެސް، ބަސްބުނާނެ ބަޔަކުވެސް ނެތެވެ.

ރަގަޅުގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރާ އޮންލައިން ނޫސްތަކުގައި ލިޔެފައި ހުންނަ ޚަބަރުތައް ކޮޕީކޮށްގެން، ޕޭސްޓުކޮށްގެން ޚަބަރުތައް އޮންލައިން ނޫހުގައި ޝާއިއުކޮށްގެން، ހިންގާ އޮންލައިން މީޑީއާތައްވެސް ނުހަނު ގިނައެވެ. އެއްބައެއްގެ ބުރަ މަސައްކަތުގެ ނާޖާއިޒް ފައިދާތައް ނަގާ، އޭގެއިން ވިޔަފާރިކޮށްގެން ބަޔަކު މީހުން އަމިއްލައަށް ނަފާ ހޯދަމުންދާއިރު، މިކަންކަން ބެލޭނެ އުސޫލުތަކެއް ހަމައެއްވެސް މިއަދަކު ފެންނާކަށް ނެތެވެވެ.

ނަތީޖާއަކީ، އިންޓަރނެޓުން، ނުވަތަ ދިރާގުން ޑޮމެއިންއެއް ގަނެލެވޭހާ ފެންވަރު ހުރި ކޮންމެ މީހަކުވެސް މިއަދު މީޑިއާއެއް ހިންގަންވީއެވެ. އަދި ދަންނަ މީހަކު މެދުވެރިކޮށް ކުންފުންޏަކުން ސްޕޮންސާއެއް ހޯދާލައިގެން، އޭގެއިން ލިބޭ ނަފާގައި ދިރިއުޅެންވެސް ވީއެވެ.

ނަތީޖާއަކަށްވަނީ، މިހާރު ކަޑައެޅިފައި އޮތް ރެގިއުލޭޓަރީ މެކޭނިޒަމްގެ ބޭނުންކެޑި، އެނިޒާމުގެ މަތިން އިތުބާރު ގެއްލިގެން ދިއުމެވެ.

ހައްލަކާ ދޭތެރޭ މިއަދު މިވަނީ ފުންކޮށް ވިސްނާލަން ޖެހިފަ:

މީޑިއާތައް ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ރެގިއުލޭޓް ނުކުރެވުމުގެ ނުރައްކާ މުޖުތަމައަށާއި އަދި ގައުމަށްވެސް ނުހަނު ބޮޑެވެ. ގާނޫނުތައް ހަދައިގެން، އޭގެ ޒަރީއާއިން މުވައްސަސާތައް ހަދައިގެން މިއަދު އަޅުގަޑުމެން ތިއްބެއްކަމަކު، ކަމުނުދާނެކަން ހުރިހާ ދިމާލަކުންވެސް މިދަނީ ފެންނަމުންނެވެ.

މީޑިއާތައް ރެގިއުލޭޓް ކުރެވެން އެބަޖެހެއެވެ. ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވި، އެހެންނަމަވެސް، ވުޖޫދު ނުވާ މީޑިއާތައް އުސޫލުތަކެއްގެ ތެރެއިން އުވާލެވެން އެބަޖެހެއެވެ. ރަޖިސްޓްރީ ނުކޮށް، ޑޮމެއިންތައް ގަނެލައިގެން މީޑިއާތައް ހިންގުމުގެ ފުރުސަތު ބަންދުވާން އެބަޖެހެއެވެ. އެގޮތަށް ހިންގާ ޑޮމެއިންތައް ބްލޮކް ކުރެވުން، ނުވަތަ، ހަމައެކަނި ޑޮމެއިންއަކަށް މީޑިއާއެއްގެ ގޮތުގައިހަރަކާތްތެރި ވުމުގެ ފުރުސަތު ބަންދުވާން އެބަޖެހެއެވެ.

އެންމެ ދެތިން އާޓިކަލްއެއް ޝާއިއުކޮށްގެން، މީޑިއާއެއްގެ ޓެގް އަޅުވައިގެން، ސްޕޮންސަރުން އަތުން ފައިސާކޮޅެއް ހޯދުމުގެ މަގުސަދުގައި ވިޔަފާރި ކުރުމުގެ ފުރުސަތުވެސް ހަނިކުރެވެން ނުވަތަ ހުއްޓުވެން އެބަޖެހެއެވެ.

މާނައަކީ، ހިގަމުންދާ މީޑިއާއެއްގެ ގޮތުގައި ކަޑައެޅިގެންދާނޭ މިންގަޑުތަކެއް ވުޖޫދުވާން އެބަޖެހެއެވެ. ސަބަބަކީ، މީޑީއާއެއް ކަމަށް ވާނަމަ، ނުވަތަ ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމުގެ މަގުސަދު ތަކުގެ ތެރޭގައި ޚަބަރު ފެތުރުމާއި މައުލޫމާތު ގެނެސްދިނުން ހިމެނޭ ކަމަށްވާނަމަ، ޒިންމާދާރު ކަމާއެކު ޚަބަރާއި މައުލޫމާތު ފަތުރަންވާނެ ކަމަށް ވާތީއެވެ. އެމަގުސަދު ހާސުލްކުރުން ކަމަށް ބެލެވޭނެ މިންގަޑެތަކެއް އެކުލަވާލެވެން އެބަޖެހެއެވެ. ދުވާލަކަށް ވަކި އަދަދަކަށް، ނޫހުގައި ޚަބަރުތައް ޝާއިއުކުރުން ނަމަވެސް، ނުވަތަ އެނޫނަސް، މާއުލޫމާތު އެކަށީގެންވާ މިންގަޑެއްގައި ފަތުރައިގެން މެނުވީ، މީޑީއާގެ ޓެގް އަޅުވައިގެން ވިޔަފާރި ނުކުރެވޭނޭ ގޮތެއްގެ މަތިން އުސޫލު ބައްޓަންވާން އެބަޖެހެއެވެ.

ރަގަޅަށް ޒިންމާދާރު ކަމާއެކު މަސައްކަތްކުރާ މީޑިއާތަކުން ގެނެސްދޭ ޚަބަރުތައް ކޮޕީ ކޮށްގެން، އަދި ޕޭސްޓު ކޮށްގެން މީޑިއާތައް ހިންގުމުގެ ދޮރު ބަންދު ކުރެވެން އެބަޖެޖެއެވެ. ކޮންޓެންޓް ރެގިއުލޭޓް ކުރެވޭނެ އާޓެކްނޮލޮޖީތައް ތައާރަފްކޮށްގެން، މިއީ މިއަދު ކެރެވެން ހުރި ކަންކަންކަމުގައި އަޅުގަޑުމެން ގަބޫލުކުރަން އެބަޖެހެއެވެ.

ކޮމިޝަނާ ކައުންސިލް އެއްކޮށްލުން:

މީޑިއާ ކައުންސިލާއި ބޮރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަން ވަކިން އޮތުމުގެ ބަހުސަކީ މުޅިން ތަފާތު ބަހުސެކެވެ.

އެއްބައެއްގެ ނަޒަރުން އެއީ ވަސީލަތްތަކުން އިސްރާފް ކުރުމެވެ. އަދި އެހެން ނަޒަރިއްޔާތަކުން ދެކޭއިރު، ދެކައުންސިލް އުފެދިފައި އޮތް އުސޫލަށް ބަލާއިރު، މީޑިއާ ކައުންސިލް މިހާރު އޮތް ބައްޓަމަށް އޮތުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ސެލްފް ރެގިއުލޭޓަރީ މެކޭނިޒަމެއްގެ ތެރެއިން މީޑިއާތައް މާރަގަޅަށް ރެގިއުލޭޓް ކުރެވޭނެތެއީވެ. އަދި ކޮމިޝަނާ ކައުންސިލް އެއްކޮށްލާއިރު، ދެން ވުޖޫދުވެގެން އަންނަ އިދާރާ ނުވަތަ އޭޖެންސީ ސިޔާސީ ނުފޫޒުން އެއްކިބާ ނުކުރެވޭނެ ކަމީ ޝައްކެއް ނެތް މިންވަރަށް އެގި ކަށަވަރުވެގެންވާ ކަމަށް ވާތީއެވެ.

މުހިންމީ ކޮމިޝަނާ ކައުންސިލް އެއްކޮށްލިޔަސް، ވަކިން އޮތަސްވެސް، ނަތީޖާ ނެރެވުމެވެ. މުހިންމީ އާދައުރަކަށް މީޑިއާ ކައުންސިލަށް އާމެމްބަރުންތަކެއް އިންތިޚާބުވެގެން ދިއުމާއެކު ހެޔޮ ބަދަލެއް ފެނިގެންދިއުމެވެ. މުހިންމީ މީޑިއާ ކައުންސިލަކީ، ނަތީޖާ ނެރެވޭ، ހަރަކާތްތެރި، މީޑިއާތައް ރެގިއުލޭޓް ކުރެވޭ، އަދި ޒިންމާދާރު ކުރެވޭ މުވައްސަސާއަކަށް ވެގެން ދިއުމެވެ.

މިމަގުސަދު ހާސިލްވާން ނެތްނަމަ، ބްރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަނާއި އަދި މީޑިއާ ކައުންސިލްވެސް، މުޅިން އާ ބައްޓަމަކަށް، އެއްކޮށްލައިގެން ނަމަވެސް، ރަގަޅު ނަތީޖާއެއް ނެރެވޭތޯ ބެލުމަކީވެސް ނުކުރާންވީ ކަމެއްކަމުގައި ނުދެންނެވޭނެއެވެ.