ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަކީ ދައުލަތުގެ 3 ބާރުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެއް ބާރެވެ. އަދި އެއީ 3 ބާރުގެ ތެރެއިން ރައްޔިތުންގެ ސީދާ ވޯޓަކުން ގިނަ އަދަދެއްގެ މެމްބަރުން އެ މުވައްސަސާއަކަށް އިންތިޚާބުކުރާ ހަމައެކަނި މުވައްސަސާވެސް މެއެވެ. ދައުލަތުގެ 3 ބާރުގެ ތެރެއިން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް ޚާއްސަވާ މައިގަޑު އެއް ސަބަބަކީވެސް މިއީއެވެ. މުޅި މަޖިލިހަކީވެސް ރައްޔިތުންގެ ސީދާ ވޯޓަކުން އިންތިޚާބުކުރާ މުވައްސަސާއަކަށް ވުމެވެ.

އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، އެމަޖިލިހުގައި ކަންކަން ނިންމަންޖެހެނީ ރައްޔިތުންގެ މަންދޫބުންގެ ވޯޓަކުންނެވެ. އެއީ މަޖިލިސް ފްލޯ ކަމުގައިވި ނަމަވެސް، ކޮމިޓީތައް ކަމުގައިވި ނަމަވެސް، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ އެއްވެސް ނިންމުމެއް މެމްބަރުންގެ ވޯޓަކުން މެނުވީ ނިންމޭނެ އެއްވެސް ހަމައެއް އުސޫލެއް ނެތެވެ.

އެހެންކަމުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް އޭގެ ޒާތުގައި މަސައްކަތް ކުރާ އޮނިގަޑާމެދު ރަގަޅަށް ނަޒަރެއް ހިންގާ ބަލާއިރު ފާހަގަވާން އޮތް ކަމަކީ، އެ މުވައްސަސާ ތަމްސީލުކުރާ ރައީސަކު ހުންނެވިނަމަވެސް، މުވައްސަސާއާއި ގުޅުންހުރި މަދު އިދާރީ ކަމެއް ފިޔަވާ، އެހެން އެއްވެސް ކަމެއް ނިންމުމުގެ ބާރު އަމަލީގޮތުން މަޖިލިސް ރައީސަށް ލިބިދީފައި ނެތްކަމެވެ.

މަޖިލީހުން ތަންފީޒުކުރާންޖެހޭ އެންމެހާ ކަންކަން ނިންމާން ޖެހެނީ މެމްބަރުންގެ ތާއީދާއެކީއެވެ. ބައެއް ފަހަރަށް އެއީ ތަޅުމަށް ހުށަހަޅައިގެންނެވެ. އަނެއްބައި ފަހަރަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ކޮމިޓީތަކުން ފާސް ކޮށްގެންނެވެ. ޚުދު މަޖިލީހުގެ ރައީސްކަމުގައި ހުންނަވާ ބޭފުޅަކުވެސް ވާން ޖެހެނީ، މެމްބަރުން ސާފު އަޢުލަބިއްޔަތު ވޯޓަކުން އިންތިޚާބުކޮށް، މަގާމުގައި ހުންނަވާ ފަރާތަކަށެވެ.

ހަމަ އެޢުލަބިއްޔަތުގެ ވޯޓުން އެ ރައީސް މަގާމުން ދުރުކުރެވޭ ގޮތަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ގަވާއިދު ބައްޓަން ވެފައި އޮތުމުން ސާފުވާން އޮތް ހަގީގަތަކީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ އަޢުލަބިއްޔަތު ވަކިގޮތަކަށް ބޭނުންވުމުން، އެކަމެއް އެބީދައިން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުން ތަންފީޒު ކުރާންޖެހޭނެ ކަމެވެ. މަޖިލިސް ރިޔާސަތުން އެ ނިންމުމެއް ތަންފީޒުކޮށް، އަމަލުކުރާންޖެހޭ ބެސްޓު ޕްރެކްޓިސްއަކީވެސް އެއީކަމެވެ.

ނަޝީދަށް މިހާރު މަޖިލިސް ތަމްސީލު ކުރެވިގެން ނުވާނެ؟

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ގަވާއިދުގައިވާގޮތުން، މަޖިލިސް ރައީސްއާއި ނާއިބު ރައީސްގެ މައްޗަަށް އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލައެއް މަޖިލީހަށް ވެއްދުން އެއީ ވަރަށްވެސް ފަސޭހަ ކަމެކެވެ. މިގޮތުން މަޖިލިސް ރިޔާސަތު ބަދަލު ކުރުމަށް މެމްބަރުންނަށް ފެނިއްޖެ ހާލަތުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅާން ޖެހެނީ އެންމެ 10 މެމްބަރުން ސޮއިކޮށްފައިވާ ޕެޓިޝަނެކެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އެއީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ރައީސްއާއި ނާއިބު ރައީސްގެ އިތުބާރު ނެތްކަމަށް ރަމްޒުކޮށްދޭ ޕެޓިޝަނެއް ނޫންކަންވެސް މިފިރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލާން ޖެހެއެވެ.

އޭގެ އެއް ސަބަބަކީ މިހާރުގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެމްބަރުންގެ އަދަދަށް ރިއާޔަތް ކުރާއިރު، 87 މެމްބަރުންގެ ތެރެއިން 43 މެމްބަރުންގެ ތާއީދު އޮވެގެން މެނުވީ، މުޅި މަޖިލިސް ހާޒިރުވާ ޖަލްސާއެއްގައި މަޖިލިސް ރައީސްވެސް އަދި ނާއިބު ރައީސްވެސް މަގާމުން ދުރު ނުކުރެވޭނެތީއެވެ. މަޖިލިސް ރައީސްއާއި ނާއިބު ރައީސް މަގާމުން ދުރުކުރުމަށް ބޭނުންވަނީ އެވަގުތަކު ތަޅުމަށް ހާޒިރުވެ ތިބޭ މެމްބަރުންގެ އަޢުލަބިއްޔަތެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އެއާއި ޚިލާފަށް، މަޖިލިސް ރައީސްއާއި ނާއިބު ރައީސް މަގާމުން ދުރުކުރުމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް މެމްބަރުންގެ ސޮޔާއެކު ވައްދާ ޕެޓިޝަންގައި އާދަޔާ ޚިލާފަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ މެމްބަރުން ސޮއިކޮށް، އަޢުލަބިއްޔަތު ޕެޓިޝަނެއް މަޖިލީހަށް ވައްދާ ހިސާބުން ސާފުވާން އޮންނާނެ ހަގީގަތަކީ، މެމްބަރުންގެ ސާފު މެޖޯރިޓީއަކުން މަޖިލިހުގެ ރިޔާސަތު ބަދަލުކުރާން ބޭނުންވާކަމެވެ. އެހާލަތުގައި ދެން ހަމައެކަނި އޮންނާނީ މެމްބަރުންގެ ވޯޓަކުން އެނިންމުން ރަސްމީ ކޮށްލުން އެކަންޏެވެ.

މިހާރުގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިގެ ރިޔާސަތަށް ކުރިމަތިވެން އުޅޭ ހާލަތަކީވެސް މިއީއެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިހުގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުގެ އިތުބާރު ނެތްކަމަށް މަޖިލިހަށް ހުށަހެޅި ޕެޓިޝަންގައި 50 މެމްބަރަކު ސޮއި ކޮށްފައިވާއިރު، ނާއިބު ރައީސް އީވާގެ އިތުބާރު ނެތްކަމަށް 54 މެމްބަރުން ސޮއި ކޮށްފައިވެއެވެ. އެއީ މަޖިލިސް މުޅި ތަޅުމަށް ބެލިކަމުގައިވި ނަމެސް ސާފު އައުލަބިއްޔަތެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ސާފު މެޖޯރިޓީއަކާއެކު ދެބޭފުޅުންގެ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލަ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުމުންވެސް، ކޮމިޓީތައް ހުއްޓިފައި އޮތް އޮތުމާއި، ރިޔާސަތުގެ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލަ އެއްފަހަރާ ކުރިޔަށް ގެންދިއުމަށް މަޖިލިސް ގަވާއިދު ތަން ނުދޭކަމަށް ބުނެ، ދެބޭފުޅުންވެސް ގެންދަވަނީ ދެބޭފުޅުންގެ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލަ ކުރިޔަށް ގެންދެވުމުގައި ތަފާތު ހުރަސްތައް ކުރިމަތު ކުރުވަމުންނެވެ.

އަދި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެޖޯރިޓީ މެމްބަރުންގެ އިތުބަރު ނެތްކަން އެގި ތިމެބެ، ރިޔާސަތުގައި ތަމްސީލު ކުރުންފިޔަވާ މަޖިލިސް ހިންގެވުމުގެ ހުރިހާ ޒިންމާތައް އަދާކުރައްވާ، އިނާޔަތާއި އިމްތިޔާޒުތަކުގެ ބޭނުންވެސް ކުރައްވާ، ނަޝީދުއާއި އީވާ ގެންދަވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް ތަމްސީލުވެސް ކުރައްވަމުންނެވެ.

އިތުބާރު ނެތް ރައީސަކު މަޖިލިސް ތަމްސީލު ކުރައްވަމުން ގެންދެވުން!

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ސާފު އަޢުލަބިއްޔަތަކުން ނަޝީދުގެ މައްޗަށް އިތުބާރު ނެތްކަމަށް ނިންމި ކަމުގައިވި ނަމަވެސް، ނަޝީދު ވިދާޅުވަމުން ގެންދަވަނީ، މެމްބަރުން ޕެޓިޝަންގައި ސޮއި ކުރެއްވީ ތަފާތު ނުފޫޒުގެ ދަށުގައި ތިބެގެންކަމަށާއި، އެގޮތަށް ވިދާޅުވެ ބައެއް މެމްބަރުން އެބޭފުޅާގެ ފޯނަށް މެސެޖު ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ކަމުގައެވެ.

އިތުރަށް، ވިދާޅުވަމުން ގެންދަވަނީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ރައީސްއާއި ނާއިބު ރައީސްގެ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލަ އެކުއެކީގައި ކުރިޔަށް ނުގެންދެވޭނެ ކަމުގައެވެ. އަދި އިއްޔެ ބޭއްވުނު ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ނަޝީދު ވިދާޅުވެފައިވަނީ، މަޖިލިސް ރައީސް ކަމުން އިސްތިއުފާ ނުދެއްވާނެ ކަމުގައެވެ.

އެއާއެކު، އިތުބާރު ނެތްކަމަށް ޕެޓިޝަންގައި ސޮއިކޮށް، ސާފު އަޢުލަބިއްޔަތަކުން މެމްބަރުން ރިޔާސަތު ބަދަލު ކުރާން ބޭނުންވާކަން އަމަލާއި ބަހުން ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވިނަމަވެސް، މެމްބަރުން ތާއީދުކުރާ ރައީސަކަށް މަޖިލުގެ ރިޔާސަތައް ވަޑައިގަތުމަށް އޮތް އޮތް ހުރިހާ ދޮރެއް ބަންދު ކުރައްވާ، ނަޝީދު ގެންދަވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ރައީސްގެ ހައިސިއްތުން އެ މަޖިލިސް ތަމްސީލު ކުރައްވަމުންނެވެ.

ގެންދަވަނީ މަޖިލިހުގެ ރައީސްގެ ހައިސިއްޔަތުން ބޭރުގެ އިއްޒަތްތެރިންނާއި ބައްދަލު ކުރައްވާ، ރަސްމީ އިހުތިފާލްތަކުގައި ބައިވެރިވެވަޑައި ގަންނަވަމުންނެވެ. އެހެންނަމަވަވެސް ގަބޫލުރާންޖެހޭ ހަގީގަތަކީ މަޖިލިސް ރައީސްކަމުގެ މަގާމަކީ ކެބިނެޓް ވަޒީރުކަމުގެ މަގާމް ނޫންކަމެވެ. ރައްޔިތުންގެ އިތުބާރު ނެތަސް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ވަޒީފާއިން ވަކި ނުކުރައްވަނީސް ވަޒީރުކަމުގައި ދެމި ހުރެވޭ ބީދައިން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ރައީސްކަމުގައި ދެމި ހުރެވިގެން ނުވާނެއެވެ. އަދި އެމަޖިލިސް އެ އުސޫލުން ތަމްސީލުވެސް ކުރެވިގެން ނުވާނޭކަމެވެ.

މެމްބަރުންގެ ސާފު އައުލަބިއްޔަތަކުން އިތުބާރުނެތްކަމަށް ޕެޓިޝަންގައި ސޮއިއަޅާ، އެމަޖިލީހަށް ގަރާރު ހުށަހަޅާ، މެމްބަރުންގެ އިތުބާރު ގެއްލިއްޖެކަން ކަށަވަރުވެ ޔަގީންވުމުމް، މަޖިލިސް ރައީސްކަމުގައި ހުންނަވާ ބޭފުޅަކު މަގާމުގައި ބަގުޑި ނުބައްދަވާ، އިސްތުއިފާ ދެއްވަން ޖެހެއެވެ. އަދި އާ ރައީސަކަށް ރިޔާސަތަށް ވަޑަގަތުމަށް ފުރުސަތު ދެއްވާންވެސް ޖެހެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ފެންނާން މިއޮތީ މިހާރުގެ މަޖިލިސް ރައީސް އިއްޔެވެސް މިއަދުވެސް ނަމުން ޑިމޮކްރަސީގެ މެޑަލް ޖައްސަވައިގެން، ކަމުން ޚުދުމުޚްތާރުކަމުގެ ނަމޫނާ ދައްކަވަމުން ގެންދަވާ ތަނެވެ.