މިއަދަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ 55 ވަނަ ޖުމުހުރީ ދުވަހެވެ. ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ޖުމުހޫރީ ދުވަސް ފާހަގަ ކުރެވެނީ ރާއްޖޭގެ ވެރިކަން ދެވަނަ ފަހަރަށް ޖުމުހޫރިއްޔަތަކަށް ބަދަލުވި ތާރީޚީ މުނާސަބަތާއި ދިމާކޮށެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ވެރިކަން ޖުމުހޫރިއްޔަތަކަށް އެންމެ ފުރަމަ ބަދަލުވީ 1 ޖެނުއަރީ 1953 ގައެވެ. އެ ޖުމުހޫރިއްޔަތުގެ ރައީސްއަކީ މުހައްމަދު އަމީންއެވެ. އެ ވެރިކަން ދެމިއޮތީ 7 މަހާއި ދުވަސްކޮޅަކުއެވެ. ރައީސް މުހައްމަދު އަމީންގެ ވެރިކަން ނިމިދިޔަ ގޮތުގެ ހާދިސާ ދިވެހި ތާރީޚުން ފެންނާން އޮތީ ވަރަށްވެސް ހިތާމަވެރި ހާދިސާއެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެމަނިކުފާނު ދުނިޔެ ދޫކޮށްފައިވަނީ އާންމުން ނިކުމެ ކުރި އަނިޔާތަކާއެކު ލިބުނު ޒަޚަމްތަކަށްފަހުއެވެ.

ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ޖުމުހޫރިއްޔަތު އުވި ދިއުމަށްފަހު ރާއްޖޭގެ ވެރިކަން އަނެއްކާވެސް ރަސްކަމަކަށް ބަދަލުވިއެވެ. ރާއްޖޭގެ ވެރިކަން ރަސްކަމަކަށް ބަދަލުވީ 7 މާރޗް 1954 ގައެވެ. އެފަހަރު ރަސްކަމަށް އިސްކުރެވުނީ އައްސުލްޠާން މުޙަންމަދު ފަރީދުލްއައްވަލްއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އަނެއްކާވެސް، ދިވެހިރާއްޖެ ދެވަނަ ފަހަރަށް ޖުމުހޫރިއްތަކަށް ބަދަލުވީ 1968 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރުމަހުގެ 11 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. ދެވަނަ ޖުމުހޫރިއްޔާގެ ފުރަތަމަ ރައީސްއަކީ އިބުރާހިމް ނާސިރެވެ. ރައީސް އިބުރާހިމް ނާސިރުގެ ވެރިކަން ނިމިދިއުމަށްފަހު އެމަނިކުފާނު ރާއްޖޭގައި ދިރިއުޅުއްވާފައެއް ނުވެއެވެ. ދިރިއުޅުއްވީ ސިންގަޕީރުގައެވެ. ރައީސް ނަޝީދުގެ ވެރިކަމުގައި، ސިންގަޕޫރުގައި އެމަނިކުފާނު އަވަހާރަވުމާއެކު، ހަށިގަޑު ރާއްޖެ ގެނެވި، ހުކުރުމިސްތުގެ ހަރިންމަ ތެރޭގައި އެމަނިކުފާނު ފަސްތާނު ލެވުނެވެ.

އިބުރާހިމް މުހައްމަދު ސާލިހަކީ ރާއްޖޭގެ ދެވަނަ ޖުމުހޫރިއްޔާގެ 6 ވަނަ ރައީސްއެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ކުރިން 4 ރައީސުން ރާއްޖޭގެ ވެރިކަން ކުރައްވާފައިވާއިރު، ރައީސް ނަޝީދަށް 5 އަހަރުގެ ދައުރެއް ފުރިހަމަ ކުރެއްވިފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި ރައީސް ވަހީދަކީ އިންތިޚާބީ ރައީސެއް ނޫނެވެ. އެމަނިކުފާނު ރާއްޖޭގެ ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވީ ރައީސް ނަޝީދު ރައީސުލްޖުމުހޫރިޔާގެ މަގާމުން އިސްތިއުފާ ދެއްވުމަށްފަހުއެވެ،

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދެވަނަ ޖުމުހޫރިއްޔާގެ 7 ވަނަ ރައީސް މިމަހުގެ 17 ވަނަ ދުވަހު ރައީސްކަމުގެ ހުވާކުރެއްވުމަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފައެވެ.

ޖޫމުހޫރީ ވެރިކަމަކީ ކޮބާ؟

ޖުމުހޫރީ ދުވަހެއް ދިވެހިން ފާހަގަ ކުރަމުންދިޔަ ނަމަވެސް ޖުމުހޫރީ ދުވަހެއްގެ ހަގީގީ ބޭނުމާއި، ޖުމުހޫރީ ދުވަހަކުން ރަމްޒުކޮށްދޭ ކަންކަމުގެ މައްޗަށް އަދުގެ ޖީލު ލޯހުޅުވާލެވިފައިވަނީ ކިހާވަރަކަށްތޯ މިއަދުމިވަނީ ސުވާލު އުފެދިފައެވެ.  ޖުމްހޫރިއްޔަތަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ދިވެހި ބަސްފޮތް ބުނާގޮތުން ޖުމްހޫރިއްޔާ އަކީ ޖުމްހޫރީ ވެރިކަން ހިންގާ ދަޢުލަތެވެ.

ޖުމުހުރީ ވެރިކަމެއްގެ އަސްލު ސިފައަށް ބަލާއިރު, ޖުމުހޫރީ ވެރިކަމަކީ ރައްޔިތުންގެ ސަރުކާރެވެ. އޭގެ މާނައަކީ ޖުމުހޫރީ ވެރިކަމަކީ ރައްޔިތުން އިންތިޚާބުކޮށްގެން ހޮވާ ބޭފުޅަކު ދައުލަތުގެ އެންމެ އިސްވެރިއެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން, އިންތިޚާބީ ވެރިއަކު އެކުލަވާލާ ސަރުކާރުން, ރައްޔިތުންނަށްޓަކައި ރައްޔިތުން އެދޭގޮތަށް ހިންގާ ވެރިކަމެކެވެ. އެއީ ރައްޔިތުންގެ ޚާދިމެކެވެ. ޚިދުމަތް ކުރަނީ ރައްޔިތުންނަށެވެ.

ރާއްޖޭގެ ޤާނޫނު އަސާސީގައި ދިވެހި ދަޢުލަތަށް ނަންދީފައިވަނީ “ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ “ ގެ ނަމުންނެވެ. އެހެންކަމުން, ގާނޫނު އަސާސީގަ ކަނޑައަޅާފައި އޮތް ވެރިކަމުގެ މަހުފޫމަށް ބަލާއިރު ދިވެހު ޖުމްހޫރިއްޔާގައި, ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ހިއްސާ އިތް މިންވަރާއި އޮތް ގޮތް ވަރަށްވެސް ސާފުކޮށް ފެންނާން އެބައޮތެވެ.

ޖުމުހޫރީ ވެރިކަމެއްގައި ރައްޔިތުންގެ ހިއްސާ މައިގަނޑު ދެ ގޮތަކަށް އޮންނަންވާނޭކަމަށް ފެނެއެވެ. ފުރަތަމަ ބަޔަކީ ކަންކަން ނިންމުމުގައި ބައިވެރިވެ އެކަންކަމުގައި އެމީހެއްގެ ޒިންމާ އުފުލުމެވެ. އެއީ ރައްޔިތުން ތަމްސީލުކުރާ ފަރާތްތައް އިންތިޚާބީ މަގާމްތަކަށް އައްޔަން ކުރުމުގައި ރައްޔިތުން އަދާކުރާ ދައުރެވެ. ރަގަޅު, ތެދުވެރި, ގާބިލް މީހުން މަގާމްތަކަށް ހޮވުމެވެ.

ދެވަނަ ބަޔަކީ, ރައްޔިތުން އިންތިޚާބުކުރާ ވެރީންގެ އެކަށައަޅާ ސިޔާސަތުތަކުގެ ދަށުން, އެމީހަކަށް ޙައްޤުވާ މަންފާ ޙައްޤުގޮތުގައި ލިބިގަތުމެވެ. ނާޖާއިޒު މަންފާ އާއި ނުޙައްޤުން އެހެން ފަރާތްތަކަށް އަނިޔާ ނުދިނުމާއި, އެ މަގުތައް ބަންދު ކުރުމެވެ. އެކަންކަމުގައި ވެރީން ޒިންމާދާރު ކުރުވުމެވެ. ޒިންމާދާރު ކުރުވުމުގެ ދައުރު މައިގަޑު ގޮތެއްގައި ރައްޔިތުންނާއި ބައްދަލު ކުރަނީ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ބޭއްވިގެންދަ އިންތިޚާބު ތަކުގައެވެ.

އެހެންކަމުން ޖުމުހޫރީ ދުވަހެއް ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް މި ބައްދަކު ކުރަނީ އިސްވެދެންނެވުނު ކަންކަން ރަމްޒު ކޮށްދެމުންނެވެ. ޖުމުހޫރިއްޔަތަކަށް ރާއްޖޭގެ ވެރިކަންތައް ބަދަލުވެގެންދިޔަ ގޮތްތަކުގެ ހަނދާންތައް އާކޮށްދެމުންނެވެ.

އަދި ފާއިތުވި ދައިރުތަކުގެ ހާސިލްނުވެ ދިޔަ ކަންކަމުން އިބުރައްތައް ހާސިލްކޮށް, މުސްތަގުބަލަށް ކުރާ އުއްމީދުތައް އާ ކޮށްދެމުންނެވެ.

ގައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިގުލާލު ނަގަހައްޓާދީ, ދީނާއި ގައުމަށްޓަކާ ގުރުބާންވުމަށްވުރެ ވަކިމަތިވެރި އަޒުމެއް ނުވާކަމުގެ އިހުސާސްތަކާއެކުއެވެ.

 

ޒަމާން ބަދަލުވެއްޖެ! އެތެރެއާއި ބޭރުންވެސް ގައުމަށް އެތައް ގޮންޖެހުމެއް!

އަދުގެ ދުނިޔޭގެ ގިނަ ގައުމުތަކަށް ނަޒަރެއް ހިންގާލާއިރު ފާހަގަވާން އޮތް އެއްކަމަކީ، ގިނަ ގައުމުތަކުގެ މިނިވަންކަމައި އިސްތިގުލާލު މިޒަމާނުގައި ގެއްލިގެން ގޮސްފައިވަނީ ގައުމުތަކުގެ އެތެރޭގެ ކޯޅުންތަކުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ކަމެވެ. އެގައުމުތަކުގެ އެތެރޭގައި އޮތް ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި ދީނީ ބައިބައި ވުންތަކުގެ ނަތިޖާއެއްގެ ގޮތުން ކަމެވެ.

ބޭރުގެ ފަރާތްތަކަށް ގައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތު ދޫކޮށް، އަޅުވެތިކަމަށް "އާނ ބަސް" ބުނާން އަދުގެ ދުނިޔޭގައި ބައެއް ގައުމުތަކަށް ޖެހިފައިވަނީ، އެގައުމުތަކުގެ އެތެރޭގެ މަސްލަހަތު ނުހިފެހެއްޓިގެންނެވެ.

މީގެ ދިރިހުރި މިސާލުތައް ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން، ވަކީން ޚާއްސަކޮށް އަރަބި އިސްލާމީ ގައުމުތަކުން މިއަދު ފެންނާން އެބަހުއްޓެވެ. ސީރިއާއިން ފެށިގެން ގޮސް، އިރާގާއި، ލުބުނާނާއި، ޔަމަނާއި، އަފްއާނިސްތާނަކީ އެގައުމުތަކުގެ ދާޚިލީ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ފައިދާ ނަގާ، ބޭރުގެ ބާރުތަކުން މިގައުމުތަކާއި ގައުމުތަކުގެ ވަސީލަތްތަކުގެ މައްޗަށް އެކި ގޮތްގޮތުން ވެރިވެގެންފައިވާ ގައުމުތަކެވެ.

ސީރިއާ އޮތީ ރަޝިއާގެ ނުފޫޒުގެ ދަށުގައެވެ. ރަޝިއާ ސިފައިން އެގައުމުގައި ދެމިތިބީ، އެގައުމުގެ މިހާރުގެ ސަރުކާރު، ހުޅަގުގެ ގައުމުތަކުގެ ނުރައްކަލުން ދިފާއު ކުރުމަށްޓަކައެވެ.

އިރާގު އޮތީ އެމެރިކާގެ ނުފޫޒުގެ ދަށުވެފައެވެ. ލުބުނާނު އޮތީ އަވައްޓެރި އިސްރާއީލުގެ ޓެރަރިސްޓް ހަމަލާތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައެވެ. އަފްއާނިސްތާނު އޮތީ އެތައް އަހަރެއްވީ އަހުލީ ހަގުރާމައިގައި ހަފުސްވެ ބަޑަށް ޖެހިފައެވެ.

މިބީދައިން ބަލާއިރު، އަބަރި އިސްލާމީ ގައުމުތައް ނޫނަސް، މިއަދު ވަރުގަދަ ހަގުރާމައެއް ހިގަމުންދާ ޔޫކުރެއިންއަށްވެސް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ހާލަތަށް ވިސްނާލުމުންވެސް ފެންނާން އޮތީ ހަމަ މިހަގީގަތެވެ. ދުނިޔޭގެ ބާރުތަކުގެ މެދުގައި ތާށިވެ، އެގައުމުގެ މިނިވަންކަން ނިގުޅައިގަނެވި، އިގްތިސާދު ފުނޑުފުނޑުވެ، ގައުމު އޮތީ ބޮޑު ހަނގުރާމައެއްގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައެވެ.

މިހުރިހާ ގައުމަކަށްވެސް މިހާލަތު ކުރިމަތިވާން މެދުވެރިވީ ހަމަ އެންމެ ސަބަބަކާ ހެދިއެވެ. ގައުމުގެ އެތެރޭގެ މަސްލަހަތު ގެއްލި، ގައުމުގެ މައްޗަށް އަތްގަދަ ކޮށްގެން ތިބި ވެރީންނަށް އެމީހުންގެ ވެރިކަމުގެ ހިމާޔަތުގައި ގައުމުގެ އިސްތިގުލާލު ގުރުބާން ކުރަން މަޖުބޫރު ވެގެން ދިޔައީއެވެ. އެނޫން ގޮތެއް ނެތުނީއެވެ.

ވެރީން ވެރިކަމުގައި ބަގުޑި ބެއްދުމާއި، ވެރިކަމާއި ދެކޮޅު އިިނދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން އެކިއެކި ނުފޫޒުތަކާއި ބާރުތަކުގެ ބޭނުން ކޮށްގެ ވެރިކަމާއި ދެކޮޅަށް ތޮޅޭ ތޮޅުންތައް މުލުން ލުހެލުމަށް ވެރީންނަށް އެނޫން ގޮތެއް ނެތުނީއެވެ. ގައުމުތަކުގެ އެތެރޭގެ މަސްލަހަތު ނުހިފެހެއްޓުމުން، ދަނޑިވަޅު ބަލާ ބޭރުގެ ބާރުތަކުން ގައުމުތަކުގެ މަސްލަހަތުތަކަށް ވެރިވެގަތީއެވެ.

މިހުރިހާކަމަށްވެސް ފުރުސަތު ހުޅުވިގެން ދިޔައީ، ގައުމުތަކުގެ އެތެރޭގެ ކޯޅުންތަކެވެ. އާރާއި ބާރާއި ނުފޫޒަށް ދަހިވެތިވެ، ގައުމުގެ އެތެރޭގައި އުފެދުނު ކޯޅުންތަކާއި، ސިޔާސީ ބައިބައިވުންތަކާއި، އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ހުޅުރޯވި، ނިމުމެއްނުވާ ފިތުނައިގެ އަލިފާނެވެ.

އެހެންކަމުން، އަޅުގަޑުމެންގެ މި ކުޑަކުޑަ ދިވެހިރާއްޖެ މިކަންކަމުން އިބުރަތެއް ހާސިލްކޮށް، ގައުމުގެ އެތެރޭގަ އޮތް ސިޔާސީ ހަސަދައާއި ބައިބައިވުންތަކަށް ހައްލު ހޯދާ، "ގައުމު" އިސްކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. ޖުމުހޫރީދުވަހު އެއަޒުމް އާކުރާން ޖެހެއެވެ. އެހެން ނޫންނަމަ، މި ބަލިކަށިކަމުގެ ފައިދާ ބޭރުގެ ބާރުތަކުން ނަގާ، ދިވެހިންގެ ގައުމީ ކަންކަމުގެ ތެރެއަށް އަތްބާނާ، އަމިއްލަ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިގުލާލު އެކީ ބީވެދިއުން އޮންނާނީ ވަރަށްވެސް ކައިރީގައެވެ.