ނޯތު އެޓްލާންޓިކް ޓްރީޓީ އޯގަނިޒޭޝަން، ނޭޓޯ އަކީ 1949ވަނަ އަހަރު، އެންމެ 12 މެމްބަރުންގެ މައްޗަށް އެކުލަވާލެވިގެން، މި ގައުމުތަކަށް ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށް ދިނުމަށް އުފެއްދި ޖަމާއަތެކެވެ. އެ ގައުމުތަކަކީ، ބެލްޖިއަމް، ކެނެޑާ، ޑެންމާރކު، ފްރާންސް، އައިސްލޭންޑް އިޓަލީ، ލަގްޒަމްބާރގު، ދަ ނެދަރލޭންޑްސް، ނޯވޭ، ޕޯޒުގަލް، އިނގިރޭސިވިލާތް އަދި އެމެރިކާއެވެ.

މި ޖަމާއަތް އުފެއްދި އެންމެ މައިގަޑު މަގުސަދަކީ، ބާރުތައް ފުޅާވަމުން އައި އޭރުގެ ސޯވިއެޓް ޔޫނިއަން (ރަޝިއާއާއި އެގައުމުގެ މިހާރުގެ އަވައްޓެރި ގައުމުތަކުގެ މައްޗަށް އެކުލެވި، އެއް ގައުމެއްގެ ގޮތުގައި އޮތް ޔޫއެސްއެސްއާރު) ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމާއި، އަދި އޭގެ އިތުރުން، ޔޫރަޕް ސިޔާސީގޮތުން އެއްބައިވަންތަ ކުރުވުމެވެ.

ނޭޓޯ އުފެދުނުތާ 73 އަހަރު ފާއިތިވެގެން ގޮސްފައިވި ނަމަވެސް، ފާއިތުވެދިޔަ 30 ވަަރަކަށް އަހަރު ފާހަގަވެގެން ގޮސްފައިވަނީ، އެންމެ ފުރަތަމަ މި ޖަމާއަތް އުފެދިގެން ދިޔައިރު މެމްބަރު ގައުމުތަކުގައި އޮތް 5 ގައުމު ފަހަނައަޅާ، އެޓްލާންޓިކް ސަރަހައްދު ހުރަސްކޮށް މިޖަމާއަތް ފުޅާވަމުން ދިޔަ 30 އަހަރުގެ ގޮތުގައެވެ. މިގޮތުން 2004ވަނަ އަހަރު އިރުމަތީ ޔޫރަޕްގެ 7 ގައުމަކުންވަނީ މި ޖަމާއަތާއި ގުޅިފައެވެ. އެންމެ ފަހުން ނޭޓޯގެ މެމްބަރު ގައުމެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެހިގެން ގޮސްފައިވަނީ 2020 ވަނަ އަހަރު މި ޖަމާއަތުގެ މެމްބަރުކަން ލިބިގެން ދިޔަ ނޯތު މެސެޑޯނިއާއެވެ.

މިއަދު ދުނިޔޭގެ 30 ގައުމަކުންވަނީ ނޭޓޯގައި ބައިވެރި އެ ޖަމާއަތުގެ މެމްބަރޝިޕް ހޯދާފައެވެ.

މީގެ އިތުރުން ފާއިތުވެދިޔަ މުއްދަތުގައި ބޮސްނިއާ އެންޑް ހާރޒަގޮވީނާ އާއި ޖޯޖިޔާގެ އިތުރުން ޔޫކުރެއިންވަނީ ނޭޓޯގެ މެންބަރުކަން ބޭނުންވާކަމުގެ ޝައުގުވެރިކަން ފާޅު ކޮށްފައެވެ.

ދުނިޔޭގެ ދެވަނަ ބޮޑު ހަގުރާމާގައި މުޅި ޔޫރަޕް ބައްރު ފުނޑު ފުނޑުވެ، އަދި އެހަގުރާމަގައި ޔޫރަޕް ތަހައްމަލް ކުރަން ޖެހުނު ކެކުޅުންތަކާއި އަދި އެއަށްފަހު ދުނިޔޭގެ ބާރުގެ ދިލަފަތް ބަރުވަމުން ގޮސްފައވާ ގޮތުގެ މައްޗަށް ބުރަވެ، ޚާއްސަކޮށް ޔޫރަޕްގެ އެކި ގައުމުތަކުގެ މެދުގައި ތަފާތު މުވާއަހަދާތަކާއި ޓްރީޓީތައް ވަނީ ގާއިމް ކުރެވިގެން ގޮސްފައެވެ. މިގޮތުން ނޭޓޯ ފާހަގަ ކުރެވިގެން ގޮސްފައިވަނީ، އެޖަމާއަތުގެ މެމްބަރުގައުމުތަކަށް ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުން އެ ޖަމާއަތުގެ އަސާސީ ގަވާއިދުގައި ލިޔެވި ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ޖަމާއަތެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

ނޭޓޯ ޓްރީޓީގެ (ޖަމާއަތް އުފެއްދުމަށް ވެވުނު އެއްބަސްވުގެ) 5 ވަނަ މާއްދާ އިން ކަޑައަޅާދީފައިވާ ގޮތުގައި މި ޖަމާއާތުން، ޖަމާއަތުގެ މެމްބަރު ގައުމުތަކަށް ފޯރުކޮށްދޭ ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަމަކީ ޖަމާއަތުގެ އެންމެ މައިގަޑު އެއް އަސާސް އެވެ.

މި މާއްދާގައި ބުނަނީ މި ޖަމާއަތުގެ އެއް ގައުމަކަށް ދޭ ހަމަލާއަކީ ހުރިހާ ގައުމަކަށްވެސް ދެވޭ ހަމާއެއް ކަމުގައެވެ.

ނޭޓޯގެ އަސާސީ ގަވާއިދުގައިވާ މިމާއްދާއިން މެމްބަރު ގައުމުތަކަށް ފޯރުކޮށްދޭން ލާޒިމްކުރާ ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަން އެންމެ ފުރަތަމަ ފޯރު ކޮށްދީފައިވަނީ 1992 ވަނަ އަހަރުން 1995 ވަނަ އަހަރާއި ހަމައަށް ކުރިޔަށް ބޮސްނިއާ ހަގުރާމާގައި މިޖަމާއަތުން ގާއިންކުރި ނޭވަލް ބްލޮކޭޑްއާއި، ގާއިމްކުރި އުދުހުން މަނާ ސަރައްހައްދާއި އަދި ކުރިޔަށް ގެންދިޔަ ވައިގެ ހަމަލާތަކުންނެވެ.

އަދި އެއަށްފަހު ސެޕްޓެމްބަރ 11 ގައި އެމެރިކާއަށް ދިން ޓެރަރިސްޓު ހަމަލާއަށްފަހު، އެމެރިކާއިން އަފްއާނިސްތާނުގައި ކުރިޔަށް ގެންދި 20 އަހަރުވީ ހަގުރާމާގައި ނޭޓޯއިން ބައިވެރި ވެފައިވެއެވެ. މީގެއިތުރުން، މުއަމަރަލް ގައްޒާފީގެ ވެރިކަން ބަދަލުކުރުމަށް ކުރެވުނު ހަގުރާމާގައިވެސް ނޭޓޯއިން ބައިވެރި ވެފައިވެއެވެ.

ޔޫކުރެއިން!

ޔޫކުރެއިންއަކީ 1922 އިންފެށިގެން 1991 އާއި ހަމައަށް ދިގުދެމިގެން ދިޔަ ސޯވިއެޓް ޔޫނިއަންގައި ހިމެނުނު ގައުމެކެވެ. ސޯވިއެޓް ޔޫނިއަން ނުވަތަ ޔޫއެސްއެސްއާރުގެ ވެރިރަށަކީވެސް ރަޝިއާގެވެސް މިހާރުގެވެސް ވެރިރަށް މޮސްކޯއެވެ. އަދި އޭރުގެ ޔޫއެސްއެސްއާރަށް ސޯވިއެޓް ސޯޝަލިސްޓު ރިޕަބްލިކް އޭވެސް ކިޔުނެވެ.

ޔޫއެސްއެސްއާރު އަކީ 22,402,200 އަކަ ކިލޯމީޓަރަށް ދެމިގެންދިޔަ، އޭރު ދުނިޔޭގައި އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގައުމެވެ. އެގައުމުގައި އޭރު ވެރިކަން ކޮށްފައިވަނީ އެގައުމުގައި އޭރު އޮތް ކޮމިއުނިސްޓު ޕާޓީންނެވެ. ޔުއެސްއެސްއާރު އޭރު އުފެދިފައި އޮތީ، ފަހުން އެ ޔޫނިއަން ރޫޅި، މިހާރު މިނިވަން ދައުލަތުގެ ގޮތުގައި އޮތް 15 ގައުމެއްގެ މައްޗަށް އެކުލެވިގެންނެވެ. މި ގައުމުތަކަކީ، އަރުމީނިއާ، އާޒަރުބައިޖާން، ބެލަރޫސް، އެސްޓޯނިއާ، ޖޯޖިއާ، ކަޒަކިސްތާން، ކިރިގިސްތާން، ލެޓްވިއާ، ލިތުއޭނިއާ، މޯލްޑޯވާ، ތަޖިކިސްތާން، ތުރުކަމެނިސްތާން، އުސްބަކިސްތާން، ރަޝިއާ އަދި ޔޫކުރެއިންއެވެ. މީގެ ގިނަ ގައުމުތަކަކީ ޔޫކުރެއިންގެ ވަށައިގެން، ރަޝިއާއާއި އެންމެ ކާއިރީގައިވާ ގައުމުތަކެވެ.

މި ގައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެންމެ ބޮޑު ދެގައުމަކީ ރަޝިއާއާއި ޔޫކުރެއިންއެވެ. އަދި ޔޫކުރެއިންއަކީ ޔޫރަޕްގައި އޮތް ދެވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ގައުމުވެސްމެއެވެ. އެގައުމުގެ އާބާދީއަކީ 44 މިލިއަން މީހުންނެވެ.

ޔޫއެސްއެސްއާރުގެ ސެކެޓްރީ ޖެނެރަލްއެއްގެ މަގާމުގައި ހުންނެވި ގަރުބަޗޯވް އޭރުގެ ޔުއެސްއެސް އާރުގައި މަލްޓި ޕާޓީ ސިސްޓަމް ތައާރަފްކޮށް، އެ ޔޫނިއަންގައި ރައީސްކަމުގެ މަގާމް އުފައްދާ، ގެނައި ޑިމޮކްރަޓިކް ބަދަލުތަކުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، އެ ޔޫނިއަންގައި ޑިމޮކްރަސީގެ ސިފަތައް އަށަގަންނަން ފެށިއެވެ. އަދި މި ބަދަލުތަކާއެކު، އޭރު ކޮމިއުނިސްޓް ވެރިކަމެއް އޮތް މި ޔޫނިއަންގައި އޮތް އެއްބަައިވަންތަކަން ގެއްލި، ޔުއެސްއެސްއާރުގައި ހިމެނުނު ރިޕަބްލިކްތަކުގައި މިނިވަންކަމުގެ ޚިޔާލާތާއި ފިކުރު އުފެދި އާލާވަގެން ދިޔައެވެ. އަދި އެންމެ ފަހުން، މި ރިޕަބްލިކްތަކުގެ މައްޗަށް ކޮމިއުންސްޓް ޕާޓީގައި އޮތް ކޮންޓްރޯލް ގެއްލި، ގައުމުތައް ޔޫނިއަންއިން ވަކިވެ މިނިވަންކަން އިއުލާން ކުރިއެވެ.

މިގޮތުން އެންމެ ފުރަމަ، ޔޫއެސްއެސްއާރުއިން ވަކިވެ މިނިވަންކަން އިއުލާން ކޮށްފައިވަނީ 1990 ވަނަ އަހަރު ލެޓްވިއާއި އެސްޓޯނިއާއެވެ. އަދި 1990ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރުމަހާއި ހަމައަށް ދިޔައިރު، ހުރިހާ ރިޕަބްލިކްތައްވެސް ޔޫއެސްއެސްއާރުން ވަކިވުމައި ހަމައަށް މި ޔޫނިއަން އޮތީ ރޫޅިގެން ގޮސްފައެވެ.

އަދި 1990ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރުމަހުގެ 1 ވަނަދުވަހު، ޔޫއެސްއެސްއާރުގައި ހިމެނުނު ދެވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ގައުމެއްގެ ގޮތުގައި އޮތް ޔޫކުރެއިން ޔޫއެސްއެސްއާރުން ވަކިވެ މިނިވަންކަން އިއުލާން ކުރިއެވެ. ޔޫކުރެއިންއަކީ ޔޫއެސްއެސްއާރުއިން ވަކިވި ގިނަ ގައުމުތަކުގެ ތެރެއިން ރަޝިއާއި އިންވެގެން އޮންނަ، ބޯޑަރުގެ އެންމެ ބޮޑުބައެއް ހިއްސާކުރާ އެންމެ ބޮޑު ގައުމުވެސް މެއެވެ. އަދި ޔޫކުރެއިންގެ އާބާދީގެ ބޮޑު ބަޔަކީ ރަޝިއާ ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ، ތާރީޚީ ގޮތުންނާއި ސަގާފީ ގޮތުންވެސް ރަޝިއާއި ގުޅި ލާމެހިފައިވާ ގައުމެކެވެ. އަދި ދުނިޔޭގެ ޗާޓުގައި ޔޫކުރެއިން އޮތްގޮތުން، އެގައުމު އޮތީ ޔޫރަޕާއި ރަޝިއާއާއި ދެމެދަށް ވާގޮތަށެވެ. އަދި ދުނިޔޭގެ ޗާޓަށް ބަލާއިރު، ޔޫކުރެއިން ސިފަކުރެވެނީ ރަޝިއާއާއި ޔޫރަޕް ގުޅުވައިދޭ ފާލަމުގެ ގޮތުގައިވެސް މެއެވެ.

އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، މިއަދާއި ހަމައަށް އައިއިރުވެސް އެގައުމު އޮތީ ރަޝިއާއި ގުޅުން ބޮޑު ގައުމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެހެންނަމަވެސް 2014ވަނަ އަހަރު ޔޫކުރެއިންގެ ރައީސް ކަމުގައި ހުންނެވި، ރަޝިއާގެ ތާއީދުއޮތް ރައީސް ޔަނުކޮވިޗް، އެގައުމުގެ އާންމު ރައްޔިތުންގެ ވިސްނުމާއި ދެކޮޅަށް، އިޔޫއާއެކީ ޓްރޭޑް ޑީލެއްގައި ސޮއިކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ރަޝިއާއެކީ ޓްރޭޑް ޑީލުގައި ސޮއި ކޮށްފައި ވެއެވެ. އަދި އެއަށްފަހު އުފެދިގެންދިޔަ ސިޔާސީ ހަލަބޮލިކަމުގައި، ގެނެވުނު "ޔޫރޯމައިޑަން އިންގިލާބު"ގައި އޭނާގެ ވެރިކަން ވެއްޓި، އޭނާ ވަނީ ގައުމު ދޫކޮށް ރަޝިއާއަށް ގޮސްފައެވެ.

އަދި ހަމަ އެއަހަރު، ރަޝިއާއިން ޔޫކްރެއިންގެ ހުޅަނގުގައި، ބޯލްޓިކް ކަނޑަށް ވާގޮތަށް އޮންނަ ޔޫކުރެއިންގެ ސަރަހައްދެއް ކަމުގައިވާ ކްރައިމިއާއަށް ވެރިވެގަނެ، އެއީ ރަޝިއާގެ ސަރަހައްދެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައި ވެއެވެ. އެއަށްފަހު، އެ ސަރަހައްދުގައި އާންމުންގެ ފެންނަ ނުފެންނަ ވޯޓެއް ނަގާ، ރަޝިއާއި ގުޅުމަށް މިވޯޓުން ނިންމި ކަމަށް ކަނޑއަޅާ، ރަސްމީކޮށް މިއީ ރަޝިއާގެ ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައި ނިންމިތާ 8 އަހަރު ފާއިތިވެ ދިޔައީއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ބައިނަލްއަގުވާމީ ގޮތުން، ކްރައިމިއާއަކީ ރަޝިއާގެ ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައި މިއަދާހަމައަށްވެސް ބަލައިގެންފައެއް ނުވެއެވެ.

ރަޝިއާގެ ތާއީދުއޮތް ވެރިކަން 2014ވަނަ އަހަރު ވެއްޓިގެން ދިއުމަށްފަހު، ޔޫކުރެއިންގައި ވެރިކަން ކޮށްފައިވަނީ ރަޝިއާގެ ރުހުން އޮތް ސަރުކާރުތަކަކުންނެއް ނޫނެވެ. އަދި ފަހުން އައި ސަރުކާރުތަކުން ގުޅުންތައް ބަދަހި ކުރަމުން އައިސްފައިވަނީ، ޔޫރަޕާއި ހުލަނގުގެ ގައުމުތަކާއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ފާއިތުވެދިޔަ މުއްދަތުގައި ރަޝިއާންއިން ވަނީ ޔޫކުރެއިންގެ އިރުމަތީގައި އެގައުމުގެ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ހަގުރާމަކުރަމުން އައި ހަގުރާމަ ވެރިންނަށް ހަތިޔާރާއި އެހެނިހެން ގޮތްގޮތުންވެސް އެހީތެރިކަން ފޯރު ކޮށްދެމުން އައިސްފައެވެ.

ހުރިހާވެސް މައްސަލައަކީ އާރޓިކަލް 5!

ފާއިތުވި މުއްދަތުގައި ޔޫކުރެއިންއިން ދޫނުދީ، ރަޝިއާގެ ނުރުހުމާއެކުވެސް، ނޭޓޯއާއި ގުޅެން ކުރަމުން އައި މަސައްކަތަކީ ރަޝިއާގެ ރައީސް ޕުޓިންގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ބޮލުގެ ރިހުމެވެ.

ސަބަބަކީ، ނޭޓޯ ޓްރީޓީގެ (ޖަމާއަތް އުފެއްދުމަށް ވެވުނު އެއްބަސްވުގެ) 5 ވަނަ މާއްދާ އިން ކަޑައަޅާދީފައިފައި އޮންނަ، މި ޖަމާއާތުން އެޖަމާއަތުގެ މެމްބަރު ގައުމުތަކަށް ފޯރުކޮށްދޭން ލާޒިމް ކޮށްފައި އޮންނަ ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަމެވެ. މި މާއްދާގައި ބުނަނީ މި ޖަމާއަތުގެ އެއް ގައުމަކަށް ދޭ ހަމަލާއަކީ ހުރިހާ ގައުމަކަށްވެސް ދެވޭ ހަމާއެއް ކަމުގައެވެ.

މާނައަކީ، ޔޫކުރެއިން އަކީ ނޭޓޯގެ މެމްބަރު ގައުމަކަށް ވާހިސާބުން، ދުނިޔޭގެ 30 ގައުމެއްގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަން އެގައުމަށް ލިބިގެން ދިޔައީއެވެ. މިއީ ނިކުކުލިއަރ އެތައް ބާރެއް ޕުޓިންގެ ރަޝިއާގެ ބިތްދޮށުގައި ތާއަބަދަށް ތިބުންކަމުގައި ނޫނީ ވެގެނެއް ނުދާނެއެވެ. އަދި ޕުޓިން ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި މިއީ ރަޝިއާގެ ރައްކާތެރިކަމާއި ސަލާމަތަށް ސީދާގޮތުން އޮތް ބޮޑު ނުރައްކަލެކެވެ.

އަދި ސާފުކޮށް ފެންނާން އޮތް އެއް ހަގީގަތަކީ، ޕުޓިންއަކީ އުމުރަށް ރަޝިއާގެ ވެރިކަން ކުރަން ހުންނެވި، އެމަގުން ހުރިހާކަމެއް ފުރިހަމަ ކުރައްވައިގެން ހުންނެވި ވެރިއެއް ކަމެވެ. އެހެންކަމުން، ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑެތި ބާރުތައް، ނިއުކުލިއަރ ހަތިޔާރާއެކު، ޕުޓިންގެ ރަޝިއާއާއި އިންވެގެން، އެހެން ގައުމެއްގެ ހިޔަނީގައި ތިބެން ފުރުސަތު ނުދެެއްވާނޭކަން، ރަޝިއާ ޔޫކުރެއިންގެ ކާރިސާ ފޮރޮޅެމުންދާ ގޮތުން މިއަދު މިއޮތީ ކަށަވަރުވެ ޔަގީންވާށެވެ.

އަދި ޕުޓިން ވިދާޅުވެފައިވަނީ، އެއަށް ކޮންމެފަދަ އަގެއް ދައްކަވަން ޖެހިވަަޑައިގަތަސް، ރަޝިއާގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ގުރުބާން ނުކުރާއްވާނެ ކަމުގައެވެ.

މިގޮތުން، ސަލާމަތާއި ގުޅުންހުރި އިއްތިހާދު، ނޭޓޯ އިތުރަށް ފުޅާވެގެން ދިޔަ ނުދިނުމަށް ރަޝިއާއިން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތުގައި، މޮސްކޯގެ ކަންބޮޑުވުންތަކުގެ އަޑުއަހާ، ޔޫކުރެއިން ދުވަހަކުވެސް ނޭޓޯގެ މެމްބަރަކަށް ވެގެން ނުދާނޭ ކަމުގެ ޔަގީކަން ލިޔުމުން ދިނުމަށް ޕުޓިންވަނީ އީޔޫއާއި އެމެރިކާގެ ކިބައިން ޑިމާންޑް ކޮށްފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް އީޔޫއާއި އެމެރިކާއިން މި ޑިމާންޑުތަކަށް ދެކޮޅު ހެދުމާއެކު، މިހާރު ޕުޓިން އަމާޒު ހިފާފަހުރީ ހަތިޔާރުގެ ބޭނުންކޮށްގެން މިޔަގީންކަން ހޯދުމަށެވެ. އެއީ ޔޫކުރެއިންއަށް އަރާ ޔޫކުރެއިން ހިފާ، ރަޝިއާއިން ތާއީދުކުރާ ސަރުކާރެއް އެގައުމުގައި އެކުލަވާލުމެވެ.