ބަލާލި ކޮންމެ ދިމާލަކުންވެސް، ދިވެހި ތާރީޚުގެ އެހާރާއި މިހާރުގެ ފަތްފުށްތަކުންވެސްް ފެންނާން އޮތީ، ސިޔާސީ މަސްރަހުގައި ހިގައިގެންގޮސްފައިވާ ގިނަ ހަމަ ނުޖެހުންތަކާއި އަދި އުފެދިގެން ގޮސްފައިވާ ސިޔާސީ ބޮޑެތި ކޯޅުންތަކާއި، ވެރިކަމުގެ ވާދަވެރިކަންވެސް ވެރިކަމުގެ އެތެރެ ކޮއިލުގެ ތެރެއިން އުފެދި އާލާވެގެން ގޮސްފައިވާ ތަނެވެ. އަދި ގިނަފަހަރަށް މިގޮތުން އުފެދޭ ސިޔާސީ ދެކޮޅުވެރިކަމާއި، ތަޅާފޮޅުންތައް އެއް އާއިލާއެއްގެ ތެރެއިން އުފެދިގެން ގޮސްފައިވާ ތަނެވެ.

އަދި، ވަކީން ޚާއްސަކޮށް، ފަހުގެ ތާރީޚު ތަކުގައި ރާއްޖޭގައި ހިގައިގެން ގޮސްފައިވާ ސިޔާސީ ބޮޑެތި ހައިޖާންތަކަށް ފުންކޮށް ނަޒަރެއް ހިންގާލުމުން، މިހަގީގަތް މާ ސާފުކޮށް ފެންނާން އޮތްކަމީ މިއަދު ގަބޫލުކުރަން ޖެހިފަ އޮތް ވަރަށް ބޮޑު ހަގީގަތެކެވެ. މިގޮތުން، މިހަގީގަތް އެންމެ ރަގަޅަށް ސާފުވެެގެން ދިޔަ އެއް ވެރިކަމަކީ ރައީސް ޔާމިންގެ ވެރިކަމެވެ. އެވެރިކަމުގެ ތެރޭގައި އުފެދިގެންދިޔަ، ރައީސް ޔާމިނާއި ރައީސް މައުމޫގެ ސިޔާސީ ކޯޅުމެވެ. އަދި މިސިޔާސީ ކޯޅުމުގައި އުފެދިގެންދިޔަ ފިތުނަތަކާއި، އަދި އޭގެ ސަބަބުން އުފެދުނު ބައިބައިވުމުގެ މައްޗަށް އޭރުގެ މުޅި ސިޔާސީ މަސްރަހު ބައްޓަންވެގެން ދިޔަ އެއްސަބަބަކީ، ރައީސް ޔާމިން ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވުމުގައި އެއްބަޑު އެއްބަފާ ބޭބޭފުޅު ރައީސް މައުމޫން އަދާކުރެއްވި ދައުރު ބޮޑުވެފައި، އަދި ވެރިކަން ފެށިގެން އައުމަށްފަހު އެވެރިކަން ދަމަހައްޓާ ނެގެހެއްޓުމުގައިވެސް ރައީސް މައުމޫން އަދާކުރައްވާފައިވާ ދައުރުގެ ބޮޑު ކަމާއި މުހިންމު ކަމުންނެވެ.

އަދި ހަމަ އެފަދައިން، ރައީސް ޔާމިންގެ ވެރިކަމުގެ ދައުރު ދެބައިވެގެން ދިއުމަށްފަހު، ރައީސް މައުމޫނާއި ރައީސް ޔާމިނާއި ދެބޭފުޅުންގެ ޚިޔާލު ތަފާތުވެ، އެއް އާއިލާއެއްގެ ތެރޭގައި އުފެދިގެންދިޔަ ވެރިކަމުގެ ކޯޅުންތަކަށް މިއަދު ނަޒަރެއް ހިންގާލުމުންވެސް ސާފުކޮށް ފެންނާން އޮތް ހަގީގަތަކީ، ވެރިކަމުގެ ކޯޅުމަކީ، އޭގެ ޖަޒުބާތުގައި ޖެހުމުން، ގަޑުބަޑުވެގެން ދިއުމުގައި އެއް އައިލާއެއް، އެއްބަޑު އެއްބަފާ އަޚެއް، ނުވަތަ އޮންނަ ގާތް ރަހުމަތްތެރިކަމާއި އަޚުވަންތަ ކަމުގެ މަތިން އެންމެންވެސް ހަދާން ނެތިގެންދާ ވަރުގަދަ މަސްތެއް ކަމެވެ.

މީގެ އެންމެ ވަރުގަދަ ދިރިހުރި މިސާލަކީ، ވެރިކަމާއި، ބާރާއި އޭގެ އާހުގައި، އެއްބަޑުއެއްބަފާ ދެބެއިން ކަމަށްވާ ރައީސް މައުމޫނާއި ރައީސް ޔާމިން އަބަދަށްޓަކައި ހަތުރުވެރިވެ، ދެބޭފުޅުންގެ ދެމެދުގައި އޮތް އެއްބަޑު އެއްބަފާކަމުގެ ގުޅުންވެސް ކެޑިގެން ގޮސްފައިވާ ވުމެވެ.

މިއުސޫލުން، މިހަގީގަތް ފާއިތުވެދިޔަ މުއްދަތުގައި މިވަނީ ރައީސް ސާލިހުގެ ވެރިކަމުގައިވެސް ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ތަމްސީލުވެ، މީގެ އެތައް މަންޒަރެއް އާންމު ރައްޔިތުންނާ ހަމައަށްވެސް ތިލަވެގެން އައިސްފައެވެ.

މިގޮތުން ރައީސް ސާލިހު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންވެވުމުގައި ރައީސް ނަޝީދު އަމިއްލަފުޅު ހައިސިއްޔަތުން ރާއްޖޭގައި ހުންނަވައިގެން ކެމްޕޭން ކުރައްވާފައި ނުވިއެއްކަމަކު، ރައީސް ސާލިހަށް ތައީދު ކުރެއްވި ކުރެއްވުމާއި އަދި އެމްޑީޕީގެ ޓިކެޓް ރައީސް ސާލިހަށް ލިބިގެން ދިޔަދިއުމުގެ ހަގީގީ އަސްލަކީ ރައީސް ނަޝީދުކަމުގައި މިއަދުވެސް ގިނަބަޔަކު ދެކެމުންދާކަމީ ކަށަވަރުވެ ޔަގީންވާ ކަމެކެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ރައީސް ސާލިހުގެ ވެރިކަމުގެ ދައުރުވެސް ދެބައިވެގެން ދިއުމާއެކު ކަހަލަ ގޮތަކަށް، ރައީސް ނަޝީދާއި ރައީސް ސާލިހުއާއި ދެބޭފުޅުންގެ ދެމެދުގައި ޖެހުމުންދިޔަ މައްސަލަތަކާއި އުފެދިގެން ގޮސްފައިވާ ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތައް، އެންމެ  ފަހުން އާންމު ރައްޔިތުންނާއި ހަމައަށް ތިލަވެ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެޖޯރިޓީން ފެށިގެން ގޮސް ގައުމީ މަޖިލިހުގެ މެޖޯރިޓީއާއި އަދި 2023ގެ ރިޔާސީ ޓިކެޓް ހޯއްދެވުމުގައިވެސް ޕާޓީގެ ތެރޭގައި ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި އޮތް ވާދަވެރިކަން މިވަނީ ވަންހަނާ ވުމެއްނެތި ފާޅުވެގެން ގޮސްފައެވެ.

އެހެންކަމުން، ސާފުކޮށް ފެންނާން އޮތް ހަގީގަތަކީ، ވެރިކަމުގެ ރޭހުގައި އުފެދޭ ހަމަނުޖެހުމާއި، ކޯޅުމާއި އަދި އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އުފެދިގެންދާ ޒާތީ ވާދަވެރިކަމަކީ ފަސޭހަކަމާއެކު ނެތިގެންދާ ޖަޒުބާތަކަށް ވެގެން ނުދާކަމެވެ.

ސާލިހު ނަޝީދަށް ކިޔުއްވި ހޫނުގަދަ މަރުހަބާ!

މަޖިލިސް ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދަށް އަމާޒުކޮށް 6 މޭގައި ދެވުނު ޓެރަރިސްޓް ހަމަލާއަށްފަހު، ބޭސް ފަރުވާ ކުރެއްވުމަށް 6 މަސްދުވަހު ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހުންނެވުމަށްފަހު، ރައީސް ނަޝީދު މާލެވަޑައިގެންނެވި ދުވަހަކަށް ވެގެން މިދިޔައީ މިމަހުގެ 11 ވަނަ ދުވަހެވެ.

އަދި އެދުވަހު ރައީސް ނަޝީދު މާލެ ވަޑައި މިގެންނެވީ، ބޭސްފަރުވާއަށް ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހުންނެވި ނަމަވެސް، މު މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގައި އެތައްކަމެއް ހިގައިގެން ގޮސް، ޚުދު ނަޝީދު އަމިއްލަފުޅު ހައިސިއްޔަތުންވެސް މިންކަމުގަމުގެ ތެރޭގައި އެތައް ނިންމެވުންތަކެއް ނިންމަވާ އަދި އޭގެ ކުރިން އާންމު ވެގެން ގޮސްފައިނުވާ އެތައްކަމެއް ހާމަވެ، ސާފުވެގެން ގޮސްފައިވަނިކޮށް ކަންވެސް ފާހަގަ ކޮށްލަން ޖެހެއެވެ.

މިގޮތުން މީގެތެރެއިންވެސް އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަވާން އޮތް ކަމަކީ، ފާއިތުވެދިޔަ ޖުލައި މަހުގެތެރޭގައި، ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހުންނަވައިގެން، މި ސަރުކާރަށާއި ރައީސް ސާލިހަށް އެމަނިކްފާނު ކުރައްވަމުން ގެންދެވި ތާއީދު އަބުރާ ގެންދަވާފައިވާކަމަށް ވިދާޅުވެ، ސީދާ ރައީސް ސާލިހަށް އަމާޒުކޮށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި ފާޑު ވިދާޅުވުންތަކެވެ. އަދި އެއަށްފަހު، ނަޝީދުވަނީ، ސަރުކާރު ކޯލިޝަން ރޫޅާލުމަށް އެތައް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރައްވާ، އަދި އޭގެ އިތުރުން ސަރުކާރު ކެބިނެޓްގައި ތިއްބެވި ބައެއް ވަޒީރުން މަގާމުން ދުރުކުރުމަށްވެސް އެތައް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރައްވާފައެވެ.

އަދި ހަމައެއާއެކު، ރާއްޖެއަށް ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއް ގެނައުމަށް ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ މަސައްތައްވެސް ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހުންނަވައިގެން ނަޝީދު ބާރަށް ކުރިޔަށް ގެންދަވާފައިވާއިރު، ފާއިތުވިދިޔަ މަހު، ޔޫއެންގެ ޖެނެރަލް އެސެމްބްލީގައި ރައީސް ސާލިހު ކުރެއްވި ތަގުރީރަށް އެތައް ބައެއްގެ ތައުރީފް އޮހިގެން ދިޔައިރުވެސް، ރައީސްގެ މި ތަގުރީރަށް ނަޝީދު އެއްވެސް ޝައުގުވެރިކަމެއް ދެއްވާފައި ނުވާކަމީވެސް، ފާއިތުވެދިޔަ 6 މަހެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި އޮތް ސިޔާސީ ވާދަވެރިކަމާއި ދެކޮޅުވެރިކަމަށް އެއްވެސް ހެޔޮ ބަދަލެއް އައިސްފައި ނުވާކަން ސާބިތުކޮށްދިން އެއްކަމެއްގެ ގޮތުގައި ގިނަބަޔަކު ފާހަގަ ކޮށްފައިވާ ކަމެކެވެ.

އަދި މީގެއިތުރުންވެސް، މިމަހުގެ 11 ވަނަ ދުވަހު ރައީސް ނަޝީދު މާލެ ވަޑައިގެންނެވުމާއި ހަމައަށްވެސް، އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގައި އުފެދިގެން ގޮސްފައިވާ ދެފެކްޝަންގެ ވާދަވެރިކަމަށްވެސް ކުޑަވެސް ފިނިކަމެއް އައި މަންޒަރު ފާއިތުވެދިޔަ 6 މަހެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ފެނިގެން ގޮސްފައި ނުވާކަމީވެސް، ރައީސް ސާލިހާއި އަދި ރައީސް ނަޝީދާ ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި އޮތް ވާދަވެރިކަމާއި، އުފެދިގެން ގޮސްފައިވަ ސިޔާސީ ކޯޅުމަށް ހަގީގީ ފިނިކަމެއް އައިސްފައި ނުވާކަން ފުރިހަމަ ރަމްޒުކޮށްދޭ ކަމެއްގެ ގޮތުގައިވެސް ގިނަބަޔަކު ފާހަގަ ކުރަމުން ގޮސްފައިވާކަން މި ފުރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލަން ޖެހެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، މިހުރިހާ ވާދަވެރިކަމަކާ އެކީވެސް، އަދި ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގައި ރައީސް ސާލިހާއި ނަޝީދުއާއި ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި އުފެދިގެން ގޮސްފައިވާ ސިޔާސީ ދެކޮޅުވެރިކަމާ އެކީވެސް، ނަޝީދު މާލެ ވަޑައިގެންނެވުމުން ރައީސް ސާލިހު އަމިއްލަފުޅު ހައިސިއްޔަތުން ވިދާޅުވި ހޫނު މަރުހަބާ ގިނަބަޔަކަށް ވެގެންދިޔައީ ހައިރާން ކުރުވަނިވި މަރުހަބާއަކަށެވެ. އަދި މި މަރުހަބާއިން ހިތަށް ފިނިކަން ލިބުނު އެތައްބަޔަކު އެމްޑީޕީގެ ތެރޭގައި ތިބިއިރު، ހަމަ އެޕާޓީގެ ތެރޭގައި، މި މަރުހަބާއިން ހިތަށް ކެކުޅުންތަކެއް ލިބިގެންދާނޭ ބަޔަކު ތިބިކަމީވެސް، ޕާޓީ ދެފެކްޝަނަކަށް ބެހިގެން ދިއުމަށްފަހު އެމްޑީޕީގެ ބައެއް މަޖިލިސް މެމްބަރުންނާއި އަދި ޕާޓީގެ ބައެއް އެކްޓިވިސްޓުން ރައީސް ސާލިހަށް އަމާޒު ކޮށްފައިވާ ފާޑުކިޔުންތަކާއި އަދި މިހާރުވެސް ނަޝީދުގެ ވަރަށް އަރިސް ފަރާތްތަކުން ރައީސް ސާލިހަށް އަމާޒު ކުރަމުންދާ ފާޑުކިޔުންތަކުން ވަރަށްވެސް ރަގަޅަށް ފެންނާން އޮތް ސާފު ހަގީގަތެކެވެ.

ދެކޮޅުވެރިކަން އިސްކުރަނީ ރައީސް ސާލިހު ނޫންކަން ސާބިތު ކޮށްދިނުން؟

ކޮންމެއަކަށް، ރައީސް ސާލިހާއި، ރައީސް ނަޝީދާއި ދެބޭފުޅުންގެ ދެމެދުގައި އުފެދިފައިވާ ސިޔާސީ ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކަށް ފިނިކަމެއް އައިސްފައިވާ ކަމުގެ އެއްވެސް އަލާމާތެއް ފާއިތުވި މުއްދަތުގައި ފެންނާން ނެތި، އަދި ގައުމީ މަޖިލިހުގެ މެޖޯރިޓީން ފެށިގެން ގޮސް، ވެރިކަމުގެ ނިޒާމު ބަދަލު ކުރުމާއ، މަޖިލިހުގައި އަދިވެސް ވާނުވާގައި އޮތް ނަފްރަތުގެ ބިލާ، އަދި މިނޫނަސް މިފަދަ އެތައް ކަމެއްގައި ދެބޭފުޅުންގެ ދެމެދުގައި ހުރި ބޮޑެތި ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކަށް އެއްވެސް ހައްލެއް ނައިސް ވަނިކޮށް، ނަޝީދު މާލެ ވަޑަިގެންނެވުމުން ރައީސް ސާލިހު އެއަރޕޯޓަށް ވަޑައިގެން، ރައީސް ނަޝީދަށް ވިދާޅުވި ހޫނު މަރުހަބާ އެތައް ބަޔަކު ދަނީ އެތައް ގޮތަކަށް ސިފަ ކުރަމުންނެވެ.

މިގޮތުން ފާހަގަވާން އޮތް އެންމެ ބޮޑު އެއް ހަގީގަތަކީ، އެމްޑިީޕީގެ ބައެއް އާންމު އެކްޓިވިސްޓުން، ރައީސް ސާލިހު ނަޝީދަށް ވިދާޅުވި މި މަރުހަބާއާމެދު އުފާ ފާޅުކޮށް ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ޚިޔާލު ފާޅުކޮށްފައިވި ނަމަވެސް، އެމްޑީޕީގެ އިސް އެއްވެސް ބޭފުޅަކު މި ބީދައިން މިކަން ސިފަކޮށް، އުފާޅުކޮށްފައި ނުވާކަމެވެ. އަދި މިއީ ޕާޓީ ތެރޭގައި އޮތް ދެކޮޅުވެރިކަމާއި ވާދަވެރިކަމަށް އައި ނިމުމެއްގެ ގޮތުގައިވެސް ޕާޓީގެ އެއްވެސް އިސް ބޭފުޅަކު ސިފަ ކޮށްފައި ނުވާކަމެވެ.

އަދި އޭގެ އިތުރުން، އެތައް ދުވަހަކު ނަޝީދު ރައްޖެއިން ބޭރުގައި ހުންނެވުމަށްފަހު، ރާއްޖެ ވަޑައިގަތުމުން، ރައީސް ސާލިހު އަމިއްލަފުޅަށް އެއަރޕޯޓަށް ވަޑައިގެން ރައީސް ނަޝީދަށް ކިޔުއްވި، ގިނަބަޔަކަށް ހައިރާންކަން ގެނުވި މިމަރުހަބާ ބައެއް ފަރާތްތަކުން ސިފަކޮށްފައިވަނީ، ރައީސް ސާލިހުގެ ހިތްޕުޅުގައި ނަޝީދާ ދެތޭރޭ އެއްވެސް ޒާތީ ތައްސުބެއް ނެތްކަން ސާބިތު ކޮށްދިނުމުގެ އިތުރުން، ސިޔާސީ ގޮތުން ދެކޮޅުވެރިކަން އިސްކޮށް، އެގޭ ޖަޒުބާތުގައި، ގޮތް ދޫނުކޮށް ހުންނެވީ އެމަނިކްފާނު ނޫންކަން ސާބިތު ކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން ވިދާޅުވި މަރުހަބާއެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

އަދި ހަމައެއާއެކީ، އުފެދޭ ދެކޮޅުވެރިކަމާއި، ސިޔާސީ ތަޅާ ފޮޅުމުގައި، ބަސް މަދުކުރުމާއި، ކެތްތެރިކަމާއި، އަދި ދެކޮޅުވެރިކަން އިސްނުކޮށް ހިމޭންކަމުގައި ހުންނަވާ، މަޑުމަޑުން ބާރުތައް އަތްޕުޅަށް ނެންގެވުމުގައި ރައީސް ސާލިހު ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގައި ދައްކަވާފައިވާ ސިޔާސަތުގެ ދަށުން، އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގައި އުފެދިފައިވާ ކޯޅުންތަކުގެ ތެރެއިންވެސް މި ނަތީޖާ ހާސިލް ކުރެއްވުމަށް ރައީސް ސާލިހު އެޅުއްވި ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުގައިވެސް، މަސްރަހު ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުންވަނީ ރައީސް ސާލިހު ނަޝީދަށް ވިދާޅުވި މިމަރުހަބާ ސިފަކޮށްފައެވެ.

އެހެންކަމުން، ދެފެކްޝަނަކަށް ބެހިގެން ގޮސްފައިވާ އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގަ އުފެދިގެން ގޮސްފައިވާ 2023ގެ ވާދަވެރިކަމާއި، އަދި ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގައި ފެނިގެން ގޮސްފައިވާ ސިޔާސީ ކޯޅުންތަކަށް ހައްލު އައިސްފާއިވާކަމުގެ އެއްވެސް ހެއްކެއް، ނިޝާނެއް އަދި އަމާލާތެއް ފެންނާން ނެތި، ރައީސް ސާލިހު ނަޝީދަށް ކިޔުއްވި ހޫނު މަރުހަބާއިން، ވައި ހިނދި، މޫސުމް ރަގަޅުވެ، ކަނޑު މަޑުވެ، ފަސޭހަ ދުވެއްޔެއްގައި އަމާން ބަދަރަކަށް ދެވޭތަން އަދި ފެންނާން އޮތް ކަމުގައި ދެންނެވޭކަށް ނެތެވެ.