ދުނިޔޭގެ ފަހުގެ ޒަމާންތަކަށް ބަލާއިރު، ގައުމުތައް އެންމެ ބޮޑަށް ބަދަލުވެގެން އައިސްފައިވަނީ، އެގައުމުތަކުގެ އިގްތިސާދުތައް ބަދަލު ކޮށްގެންނެވެ.

އަދި 19ވަނަ ގަރުނު ފަހަނަ އަޅާ، 20ވަނަ ގަރުނަށް އަލިވިލިގެން އައިއިރު، ދުނިޔޭގެ ގައުމުތައް މިސްރާބު ޖަހާފައި ހުރީ، އިގްތިސާދީގޮތުން އެއްގައުމު އަނެއް ގައުމުގެ މައްޗަށް ކުރި ހޯދުމަށެވެ.

ހަމައެއާއެކު، 20 ވަނަ ގަރުނުގެ މެދަކާ ހަމައަށް ދުނިޔެ މިއަދު ދަތުރު ކުރަމުންދާއިރު، އަސްކަރީ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ގައުމުތައް ބޮޑެތި ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދާފައި ވިނަމަވެސް، މިއަދު ފެންނާން އޮތް ހަގީގަތަކީ، ދުނިޔޭގެ މުއްސަދި ގައުމުތައް، "ކަނޑިބަޑިން" ހަގުރާމަ ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، ކުރަމުންދަނީ އިގްތިސާދީ ހަގުރާމައެއް ކަމެވެ.

މީގެ އެންމެ ފުރިހަމަ، ދިރިހުރި މިސާލަކީ، ދުނިޔޭގަ މިވަގުތު އޮތް އެންމެ ވަރުގަދަ ދެ އިގްތިސާދު ކަމުގައިވާ އެމެރިކާއާއި ޗައިނާއިން ކުރަމުންދާ އިގުތިސާދީ ހަގުރާމައެވެ. އެއް ގައުމު އަނެއް ގައުމުގެ މައްޗަށް އިގްތިސާދީ ގޮތުން ކުރި ހޯދުމަށް ކުރަމުން ދާ މަސައްކަތްތަކެވެ.

މިގޮތުން، އެމެރިކާގެ ކުރީގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕްގެ ވެރިކަމުގައި އޭނާވަނީ، ޗައިނާގެ ވިޔަފާރީގެ އެންމެ ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކާ ދެކޮޅަށް، ދަތިކުރުމުގެ ހަރުކަށި އެތަކެއް ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާފައެވެ.

މިގޮތުންވެސް އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަ ކޮށްލެވިގެން ދިޔައީ، އެމެރިކާއިން ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމާ ހަމަޔަށް، އޭރު ދުނިޔޭގައި އެންމެ ބާރަށް ކުރިއަރަމުން ދިޔަ، ޗައިނާގެ މޯބައިލް ފޯނު އުފައްދާ ހުއާވޭ ކުންފުންޏާ ދެކޮޅަށް އެމެރިކާއިން އެޅި ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކެވެ.

އެއް އިރެއްގައި ދުނިޔޭގައި އޮތް އެންމެ ބޮޑު، ސްމާޕްޓް ފޯން އުފައްދާ ކުންފުނީގެ މަގާމްގައި އޮތް ހުއާވޭ ކުންފުނި، އެމެރިކާގެ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކާއެކު، ފާއިތުވި އަހަރުވަނީ، ދުނިޔޭގެ އެންމެ ވަރުގަދަ 5 ޓެކް ކުންފުނީގެ ތެރޭގައިވެސް ނުހިމެނިފައެވެ. މާރކެޓް ރިސާޗް ފާމެއްކަމުގައިވާ ކެލަނިސްގެ ޑާޓާތަކަށް ބަލާއިރު، ކުރިން ހުއާވޭ ހިފެހެއްޓި މަގާމް، ފަހުން ލިބިގެން ގޮސްފައިވަނީ، ސައުތު ކޮރެއާގެ ސެމްސަންގ ކުންފުންޏަށެވެ.

އަދި، ފަހުން، މުޅި ދުނިޔޭގައި ވިޔަފާރި ކުރެވޭ ނިސްބަތަށް ބަލާއިރި، ޗައިނާގެ ސްމާޓް ފޯނު އުފައްދާ ކުންފުނިތައް ކަމުގައިވާ ޒިއާއޯމި، އޮއްޕޯ އަދި ވިވޯއިން ވަނީ ހުއާވޭ ފަހަތައް ޖައްސާލާފައެވެ. ސްމާޓް ފޯނުގެ ވިޔަފާރި ކުރެވޭ ނިސްބަތަށް ބަލާއިރު، ހުއާވޭ މިހާރު ހިމެނެނީ، މުޅި ދުނިޔެއިން 7 ވަނަ އަދި ޗައިނާގައި 3 ވަނާއިގައެވެ. ފާއިތުވެދިޔަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރާއި އަޅާ ބަލާއިރު، މިއަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރުގައި ހުއާވޭގެ ސްމާޓްފޯނު ޝިޕްމަޓްތަކުގެ ނިސްބަތްވަނީ %50އިން ދަށަށް ގޮސްފައެވެ.

ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދަށް އަދިވެސް ފަތުރުވެރިކަން ނޫން ގޮތެއް ނެތް!

ކޮންމެ ގައުމަކުންވެސް އަދުގެ ދުނިޔޭގައި ކުރިޔަށް ނެރެން ވިސްނަމުން ދަނީ އިގްތިސާދީ އާ ވިސްނުންތަކެވެ. އާ އީޖާދުތަކެވެ. އެގައުމުތަކުގެ އިގްތިސާދު ނަގާ ކޮޅަށް ޖެހޭނޭ ގޮތްތަކުގެ މައްޗަށެވެ. ހަމަ އެކަނި އެންމެ ވަސީލަތެއްގެ މަޗަށް މުޅި ގައުމުގެ އިގްތިސާދު ދޫކޮށް ނުލާ، އާ އީޖާދުތަކާއި ވަސީލަތްތަކުން، އިގްތިސާދީ އާ ސިނާއަތްތައް އުފެއްދުމަށެވެ.

އެހެންނަމަވެސް ފާހަގަ ކޮށްލަންޖެހޭ ނުކުތާއަކީ، އިގްތިސާދީގޮތުން، މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް އޮތް ވާދަވެރިކަމާއި، ފައި ހަމަކުރުމުގައި ރާއްޖެ އަދިވެސް އޮތީ އިންތިހާއަށް ފަހަތުގައި ކަމެވެ. ކަންނެތް ވެފައި، މާ ބޮޑު މުސްތަގްބަލެއްވެސް ފެންނާން ނެތް ގައުމެއްގެ ގޮތުގައި ކަމެވެ.

ފާއިތުވެދިޔަ، 30 ވަރަކަށް އަހަރަށް ބަލާލާއިރުވެސް، ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދު އެ އިންޑަސްޓްރީއަކަށް ބަރޯސާވެފަ އޮތް ހަމައެކަނި އިންޑަސްޓްރީއަކީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތެވެ. އަދި މި ސިނާއަތުގައިވެސް އޮތް ހަމަ އެކަނި ވަސީލަތަކީ ފަތުރުވެރިކަމަށް ދޫކުރަން އޮތް ހާހެއްހާ ރަށާއި ފަޅުތަކެވެ.

ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، މިއަދާ ހަމައަށް އައިއިރު، ފާއިތުވެދިޔަ ސަރުކާރުތަކުން، މި ރަށްތަކާއި ފަޅުތައް އެކި ގޮތްގޮތަށް ފަތުރުވެރިކަމުގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ދޫކޮށް، މިއަދު މިވަނީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގައި އިތުރަށް ބަޔަކު ދެން އިންވެސްޓު ކުރާނޭ އިތުރު ރަށްތަކެއް ނެތިގެންދާނޭ ފަދަ ހާލަތަކަށް މި ސިނާއަތުވެސް އައުމާއި ގާތްވެފައެވެ. ރަށްތަކާއި ފަޅުތައް މިވަނީ ހުސްވާން ކައިރިވެފައެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އަދިވެސް އެދުވަހަކާއި މެދު ވިސްނާ ފިކުރުކޮށް، އިގްތިސާދީ ތަސައްވުރެއް ކުރާ މަންޒަރެއް ގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ސިޔާސަތުގެ ތެރެއިން އަދިވެސް ފެންނާކަށް ނެތެވެ.

2020ވަނަ އަހަރު މުޅި ދުނިޔެ ކުރިމަތި ލާންޖެހުނު ކޯވިޑް ކާރިސާގައި، މުޅި ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުންވެސް އެންމެ ބޮޑު ގެއްލުމަކާ ކުރިމަތިލާންޖެހުނު އެއް ގައުމަކަށް ދިވެހިރާއްޖެ ވެގެން ދިޔަ ހަގީގީ ސަބަބަކީވެސް މިއީއެވެ.

ދިވެހިރާއްޖެ އަދިވެސް މިއޮތީ، ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތު އިދަ ޖެހިއްޖެ ހާލަތުގައި މުޅި ރާއްޖެ ބަޑަށް ޖެހުން ނޫން ދެވަނަ ގޮތެއް ނެތިފައެވެ. އޮތް ހަމައެކަނި ހައްލުގެ ގޮތުގައި، މިސަރުކާރަށްވެސް، އަދި ފާއިތުވެދިޔަ ސަރުކާރުތަކަށްވެސް ފެނިގެން ގޮސްފައިވަނީ، ބޭރުގެ މާލީ އިދާރާތަކުންނާއި، ބޭރުގެ ދައުލަތްތަކުން، ހިލޭ އެހީއާއި ލޯނުތަށް ނަގައިގެން ޑެފިސިޓް ފޫބެއްދުމާއި އިގްތިސާދު މެނޭޖް ކުރުމެވެ.

އެހެނަމަވެސް ގަބޫލު ކުރަންޖެހޭ ހަގީގަތަކީ، މި އުސޫލުގެ މައްޗަށް މުޅި ދައުލަތެއްގެ އިގްތިސާދީ ސިޔާސަތު ބައްޓަން ކުރުމަކީ، ދުވަހަކުވެސް ގައުމަކަށް އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމެއް އަންނާނޭ ސިޔާސަތެއް ނޫންކަމެވެ.

އޭގެ ދިރިހުރި މިސާލުތައް މިއަދު މިދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. ކޯވިޑް ކާރިސާގައި ދިވެހި އިގްތިސާދު ފުޑުފުޑުވެގެން ދާން މެދުވެރިވީ އެންމެ ބޮޑު އެއްސަބަބަކީ، އެންމެ ސިނާއަތެއްގެ މައްޗަށް ބަރޯސާވެފަ އޮތް ޟައީފް އިގްތިސާދެއް މަތީގައި ދެމިތިބެމުން އައިއައުމެވެ.

މިނޫން ގޮތެއް ހޯދަން އެބަޖެހޭ!

ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދުގެ އެންމެ މުހިންމު ތަނބުތަކުގެ ގޮތުގައި ފަތުރު ވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް އޮތުމުގެ އެއްވެސް މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އަދި މޫސުމީ މަސްވެރިކަމަކީ، އެ ސިނާއަތުގެ މައްޗަށް މުޅި އިގްތިސާދު ބަރޯސާ ކުރެވޭނެ ވަރުގެ ސިނާއަތަަކަށް ވެގެން ގޮސްފައި ނުވިޔަސް، އެ ސިނާއަތަކީވެސް ހަގީގަތުގައިވެސް ދިވެހި އިގްތިސާދުގައި މުހިންމު ހިއްސާއެއް އަދާކުރާ ސިނާއަތެކެވެ.

އެހެންނަމަވެސް ގުދުރަތީ ކާރިސާތަކާއި، އަދި މުޅި ދުނިޔޭގައި އާންމުވެގެން ހިގައިދާނޭ ބޮޑު ހަގުރާމައެއްގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ދިވެހިން، މިއަދު ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ހިތްދަތި ހާލަތަށްވުރެއް އަދި މާ ހިތްދަތި ހާލަތަކާވެސް ކުރިމަތިލާން ޖެހިދާނޭކަމަށް ތައްޔާރުވާން މިއަދު މިއޮތީ މަޖުބޫރު ވެފައެވެ.

މިނޫން ގޮތެއް ހޯދަން މިއަދު މަޖުބޫރު ވެއްޖެއެވެ.

ދިވެހި އިގްތިސާދުގެ ތެރެއަށް އާ ސިނާއަތްތައް ތައާރަފް ކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. އިގްތިސާދު "ޑައިވާސިފައި" (ތަފާތު ސިނާއަތްތަކުގެ މައްޗަށް އިގްތިސާދީ ވަސީލަތްތައް ބެހިގެން ދިއުން) ކުރެވެން އެބަޖެހެއެވެ. އަމިއްލައަށް އިސްނަގައިގެން، ގައުމުން ބޭރުގެ ބޮޑެތި އިންވެސްޓަރުންނަށް ދައުވަތު ދީގެން، އިގްތިސާދީ ވަސީލަތްތައް ތައާރަފްކޮށްގެން، އިންވެސްޓަރުންގެ އެހީތެރިކަމާއެކު ދިވެހި އިގުތިސާދުގެ ތެރެއިން ވިޔަފާރީގެ އާސިނާ އަތުތައް ވުޖޫދުވާން އެބަ ޖެހެއެވެ.

ހަމަ އެފަދައިން، މާ ކަނޑުގެ މެދުތެރޭގައި، ދިވެހިރާއްޖެ ގާއިމްވެފައި މިިއޮތް ހިސާބު ވަރަށް ރަގަޅަށް ސިޔާސަތު ރާވާ ތަންފީޒުކުރަން ތިބޭ ފަރާތްތަކަށް ވަޒަން ކުރެވެން އެބަޖެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖެ ގާއިމްވެފައި މިއޮތީ، ހުޅަގުން އިރަށް ނުވަތަ އިރުން ހުޅަގަށް، ދުނިޔޭގެ، ކަޑުގައި ދުއްވާ މުދާ އުފުލާ ބޮޑެތި އާގު ބޯޓުފަހަރުތައް ދަތުރު ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މަގުގެ މެދުގައެވެ.

ދިވެހިރާއްޖެ ގާއިމްވެފައި މިއޮތް މި މުހިންމެ "ލޮކޭޝަން"ގެ ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ކުރުމުގެ ވިސްނުން ސިޔާސަތު ރާވަން ތިއްބެވި ބޭފުޅުންގެ ސިނކުޑިއަށް އެއްވެސް ބަޔަކަށް ވައްދައި ނުދެވިގެން މިއުޅޭ ހަގީގީ ސަބަބަކީ ކޮބައިތޯ، މިއީ މިއަދުވެސް ގިނަބަޔަކު ކުރަމުންދާ ސުވާލެކެވެ.

ހަގީގީ ޓްރާންޝިޕްމަންޓް ބަދަރެއްގެ ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަޔަށް ނެގޭނޭ ހިސާބުގައި އޮވެމެ، މިފުރުސަތު ދިވެހިރާއްޖެއިން އަވައްޓެރި ސްރީލަންކާއަށް ދޫކޮށްގެން އޮންނަންޖެހޭ ހަގީގީ ސަބަބަކީވެސް ގިނަބަޔަކު އެކަމެއްގެ ހަގީގަތް ހޯދަން ބޭނުންވެފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.

މީގެ އިތުރުންވެސް، ބަވަނަ ވެފައިވާ ދުނިޔެއެއްގައި، ޟައީފް އިގްތިސާދެއްގެ މައްޗަށް ގައުމެއް އާރާސްތު ކުރެވިގެން ނުދާނެކަމީ، މިއަދުވެސް ފެންނަމުން މިދާ ދިރިހުރި އެތަކެއް މިސާލުތަކެއްގެ މައްޗަށް ޔަގީންވެ ކަށަވަރު ވެގެންދާ ކަމަކަށް ވާއިރު، އަދުގެ ދުނިޔޭގައި، އަމިއްލަ ފައި މައްޗަށް ކޮޅަށް ދެތުވެވޭ ވަރުގެ އިގްތިސާދެއް ގައުމަކަށް ބިނާ ނުކުރެވިއްޖެ ނަމަ، ކޮންމެވެސް އެއް ސިފައެއްގައި އަބަދުވެސް ގައުމެއް އޮންނާނީ އަޅުވެތި ކަމެއްގެ ތެރޭގައެވެ.

އެހެންކަމުން، ދުނިޔޭގެ ގައުމުތަކުންނާއި، މާލީ އިދާރާތަކުންނާއި، އެހެނިހެން ގޮތް ގޮތުންވެސް، މާލީ ހާލަތު ފޫބެއްދުމަށް ލޯނު ނެގުމާއި، ތާއަބަދު ހިލޭ އެހީ ލިބޭތޯ އަތްފުނާ އެޅުމާއި، ބޮންޑު  ވިއްކުމުމާއި ހަރު މުދާތައް މޯގޭޖު ކުރުން މިއީ އިގްތިސާދީ ސިޔާސަތުކަމަށް ދެކޭދެކުން މިއަދު ދޫކޮށްލަން އެބަ ޖެހެއެވެ. މި ބޯދާ ވިސްނުމާއި ދުރަށް ދާން އެބަޖެހެއެވެ.

މިސިޔާސަތުގެ ދަށުން ލިބޭ ލޯނުތަކާއި އެހީތަކާއި، އަދި އޭގެ ޒަރީއާއިން ދައުލަތުގެ މާލީ ހާލަތު ދެކޮޅު ދެކޮޅު ޖެއްސުނީމާ އެކަމާ ފަޚުރުވެވި ވުމުގެ ބޯދާ ސިޔާސަތު ދޫކޮލުން ނޫންގޮތެއް މިއަދަކު ނެތެވެ.

މިއަދު ގައުމަށް ބޭންނުންވަނީ މިނޫން ގޮތެއް ހޯދާ ދެވޭވަރުގެ އިގްތިސާދީ ސިކުޑި ތަކެކެވެ.