އަރަބި ލީގުގަ ހިމެނޭ ގައުމެއް ކަމުގައިވާ ސޫދާންއިން އިސްރާއީލާއި ގުޅުން ގާއިމް ކުރުމަށް އެއްބަސް ވެއްޖެކަން އެމެރިކާގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް އިއުލާން ކުރައްވައިފިއެވެ.
ސޫދާންގެ މިއެއްބަސްވުން ޓްރަމްޕް އިއުލާން ކުރައްވާފައި މިވަނީ، މިހާރު އިސްރާއީލާއީލުން ގުޅުން ގާއިމް ކޮށްފައިވާ ޔުނައިޓެޑް އަރަބި އެމިރޭޓްސް އާއި ބަހުރެއިންއިން އިސްރާއީލާއި ގުޅުން ބަދަހިކުރުމުގެ އެއްބަސްވުމުގަ ސޮއިކުރިތާ މަހެއްހާ ދުވަސް ފަހުންނެވެ. ޔުނައިޓެޑް އަރަބި އެމިރޭޓްސް އަދި ބަހުރެއިނަކީ ފާއިތުވެދިޔަ 26 އަހަރު ތެރޭގައި އިސްރާއީލާއި ގުޅުން އުފެއްދި ހަމައެކަނި އަރަބި ދެ ގައުމެވެ. މި ދެގައުމުގެ އިތުރުން ކުރިޔަށް އޮތްތަނުގައި އިތުރު ފަސް ގައުމަކުން އިސްރާއީލާއި ގުޅުން ބަދަހިކުރުމަށް ނިންމާފައިވާކަންވެސް ޓްރަމްޕް ވަނީ އިއުލާން ކުރައްވާފައެވެ.
ސޫދާއިން އިސްރާއީލާއި ގުޅުން އުފައްދަން އެއްބަސްވެފައިވާކަން ޓްރަމްޕް އިއުލާން ކުރައްވާފައި މިވަނީ، ސޫދާންގައި އަލަށް ގާއިމް ކުރުވުނު އިންތިގާލީ ސަރުރުކާރާއެކީ އެތައް މަހެއްގެ ވަންދެން އެމެރިކާއިން ބޭއްވި މަޝްވަރާތަކަށްފަހު، އެމެރިކާގެ ޓެރަރިޒަމަށް ހިތްވަރުދޭ ގައުމުތަކުގެ ލިސްޓުން ސޫދާންގެ ނަން އުނިކުރުމަށް ނިންމައިފައި ވަނިކޮށެވެ.
ސޫދާން، އިސްރާއިލް އަދި އެމެރިކާއިން ގުޅިގެން ނެރުނު ސްޓޭޓްމަންޓެއްގައި ބުނެފައިވަނީ، މި ދެގައުމުގެ ދެމެދުގައި ގުޅުން ގާއިމްކުރުމާއި ގުޅޭގޮތުން އިތުރު މަޝްވަރާތައް ކުރިޔަށް ގެންދިއުމަށްޓަކާ ކުރިޔަށް އޮތް ހަފްތާތަކުގެ ތެރޭގައި މި ތިންގައުމުގެ އޮފިޝަލުންގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ޑެލިގޭޝަނެއް ބައްދަލު ކުރާނެއެވެ. މި ޑެލިގޭޝަނުން ބައްދަލުކުރާނެ ވަކި ތާރީޚެއް ހާމަކޮށްފައި ނުވިނަމަވެސް، މި ބައްދަލުވުމުގައ، ސޫނާދާއި އިސްރާއި ދެމެދު ދަޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިންނާއި، ވައިގެ ދަތުރުފަތުރު ކުރުމާއި އަދި މީހުން ހިޖުރަކުރުމުގެ ދާއިރާއިން މަޝްވަރާ ކުރެވިގެންދާނެކަމަށް މި ބަޔާނުގައި ހާމަކޮށްފައި ވެއެވެ.
މިހާތަނަށް އައިއިރު އަރަބި ގައުމުތަކުގެ ތެރެއިން އިޒްރާއީލާއެކީ އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ގުޅުމެއް ގާއިމް ކޮށްފައިވަނީ ޖޯޑަންއާއި މިސްރުން އެކަންޏެވެ. ޖޯޑަންއިން އިސްރާއީލާއެކީ ސުލްހައިގެ އެއްބަސްވުމެއްގައި ސޮއި ކޮށްފައިވަނީ 1994 ވަނަ އަހަރުއެވެ. މިސްރުން އިސްރާއީލާއި އެކީ ސުލްހައިގެ އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއި ކޮށްފައިވަނީ 1979ގައެވެ. މީގެ އިތުރުން އެފްރިކަން އަރަބި ލީގުގެ މެބްރު ގައުމެއް ކަމުގައިވާ މޮރިޓޭނިއާއިން 2009 ވަނަ އަހަރު އިސްރާއީލާއެކީ ސުލްހައިގެ ގުޅުން ގާއިމް ކޮށްފައިވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އޭގެ ދިހަ އަހަރު ފަހުން އެގައުމުންވަނީ މިގުޅުން ކަޑާލާފައެވެ.
ގިނަ އަރަބި ގައުމުތަކުން އިސްރާއީލާއިއެކީ ސުލްހަވުމުގެ ޝައުގުވެރިކަން ފާޅުކުރަމުން ދާއިރު، ފަލްސްތީނުން ދަނީ މިއެއްބަސްވުންތަކަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ފާޑުކިޔަމުންނެވެ. އަދި މިގުޅުންތައް ފަލަސްތީނުން ސިފަކުރަމުންދަނީ ބައެއް އަރަބި ގައުމުތަކުން، އިސްރާއީލުން އެތައް ޒަމާނެއްވަންދެން އެގައުމު އަޅުވެތިކޮށްގެން އޮތް އޮތުމާއި ދެކޮޅަށް ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުން ކުރަމުންދާ ޖިހާދަށް ވަމުންދާ ބޭވަފާތެރިކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
ތާރީޚީގޮތުން، އިސްރާއީލާއެކު އެއްވެސް އަރަބި ގައުމަކުން ސުލްޙަވުމުގެ ޝަރުތެއްގެ ގޮތުން ކަޑައަޅާފައިވަނީ، 1967ގެ ހަގުރާމައިގައި އިސްރާއީލުން ހިފާފައިވާ ފަލަސްތީނުގެ ބިންތަކުން އިސްރާއީލުން ފޭބުމާއި، ޖެރޫސަލަމް ވެރި ރަށެއްގެ ގޮތުގައި ހިމެނޭގޮތަށް ފަލަސްތީނުގެ މިނިވަން ދައުލަތެއް ގާއިމްވެގެން ދިއުމެވެ.
