ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގައި ހިގަމުންދާ ކަންކަމާއި، އަދި އެ ކަންކަމާއި ގުޅިގެން ސިޔާސީ މަސްރަަހަށް އަންނަމުންދާ ބަލުތަކަށް ރަގަޅަށް ރިއާޔަތް ކޮށްލުމުން ސާފުވާ އެއް ހަގީގަތެއް އޮތްކަމުގައި ދަންނަވާން ޖެހެއެވެ.

އެއީ ވެރިކަމަށް އައުމާއެކު، ބޮޑެތި ސިޔާސީ ޕާޓީތައް ގަޑުބަޑުވަމުން ދާދިއުމާ، އެ ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގައި، އެތައް ޒަމާނެއް ވަންދެން އެއް ޕްލެޓްފޯމެއްގައި މަސައްކަތް ކުރަމުންދިޔަ، އެކުވެރި ތިމާގެ ކަމުގެ ގުޅުމުންވެސް ލާމެހިފައިތިބި އެތައް ބައެއްގެ ތިމާގެ އެކުވެރިކަމުގެ ގުޅުން ކެނޑި، މިތުރުން ހަތުރުންނަށް ބަދަލު ވަމުން ދާދިއުމެވެ.

މީގެ އެންމެ ފުރިހަމަ މިސާލެއް އެންމެ ފަހުން ފެނިގެން ގޮސްފައިވަނީ، ފާއިތުވެދިޔަ ރައީސް ޔާމިންގެ ވެރިކަމުގައި ރައީސް މައުމޫނާއި އެމަނިކުފާނުގެ އެއްބަފާ ކޮއްކޯފުޅު ރައީސް ޔާމީނާ ދެމެދު އުފެދުނު ސިޔާސީ ކޯޅުމުގައި، ދެބޭފުޅުން ހަތުރުވެރިކަން އޭގެ ހައްދުން ނެއްޓި، ރައީސް ޔާމިން އެންމެ ފަހުން ރައީސް މައުމޫން ޖަލަށްލެއްވި ލެއްވުމެވެ.

ޕީޕީއެމްގެ ވެރިކަމުގައި ރައީސް މައުމޫނާއި ރައީސް ޔާމީނާ ދެމެދު އުފެދުނު ސިޔާސީ ކޯޅުމާއި، ފިތުނައިގެން އަލިފާނުގައި އޭރު ވަރުގަދަކޮށް އޮތް ޕީޕީއެމް ދެބައިވެ، ޕާޓީ ދެފެކްޝަނެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރާން ފެށިއެވެ. މި ދެކޮޅުވެރިކަމުގައި އެންމެ ފުރަތަމަ ދެބޭފުޅުންވެސް މަރުފަލި ޖެއްސެވީ އޭރު ރާއްޖޭގެ އެންމެ ބޮޑު ޕާޓީއެއްގެ ގޮތުގައި އޮތް ޕީޕިއެމް އެބޭފުޅެއްގެ މުށުތެރޭގައި ބޭއްވުމަށެވެ. ޕާޓީގެ ބާރުވެރިކަން އެބޭފުޅެއްގެ "ކޮންޓްރޯލްގެ" ދަށުގައި ބޭއްވުމަށެވެ.

މިގޮތުން، ޕީޕީއެމްގެ އެތެރޭގައި ސިޔާސީ ވާދަވެރިކަން އޭގެ ހައްދުން ނެއްޓިގެން ދިޔައިރު، އޭރު ވެރިކަމުގައި ހުންނެވީ ރައީސް ޔާމިންކަމަށް ވުމާއެކު، ޚިޔާލު ތަފާތުވި ގިނަ ބަޔަކު ރައީސް މައުމޫނާއެކީ ބާއްވަމުން ގެންދެވި ޒަމާންވީ ގުޅުންތައް ކަނޑާލާ، އެރިތަން ފެނިގެން ދިޔައީ ރައީސް ޔާމިންގެ ފެކްޝަނަށެވެ. އޭރުގެ ބަހުރުވައިންނަމަ "ދަރުބާރު" ފެކްޝަންއަށެވެ.

އޭގެ ނަތީޖާއަކަށް ވެގެންދިޔައީ، ޕާޓީގެ ޕާލަމެންޓްރީ ގުރޫޕްގެ ކޮންޓްރޯލްއާއި، ޕާޓީގެ ކައުންސިލްގެ މެޖޯރިޓީވެސް ރައީސް ޔާމިން ނަންގަވާ، އެންމެ ފަހުން ރައީސް މައުމޫނާއި އެކަނިކުފާނަށް ތާއީދުކުރި ފަރާތްތައް، ޕާޓީގެ އުސޫލުތަކާއި ޚިލާފްވީކަމަށް ނިންމާ ޕާޓީން ވަކި ކުރުމެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އެހާތަނުންވެސް ދޫނުދެއްވާ، ޕާޓީގެ މިލްކުވެރިކަމަށް އެތައް ދުވަހެއް ވާންދެން ރައީސް މައުމޫނާއި އެމަނިކުފާނަށް ތާއީދުކުރި ފަރާތްތަކުން ދައުވާ ކޮށްފައިވެއެވެ. އެހާތަނާއި ޖެހެންދެންވެސް ރައީސް މައުމޫން ޕާޓީގެ އެތެރޭގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުން އައިސްފައިވަނީ ވަކި ފެކްޝަނެއްގެ ގޮތުގައެވެ. "މައުމޫން ރީފޯމް މޫވްމަންޓު"ގެ ނަމުގައެވެ.

އެހެންނަަމަވެސް، އޭރުއޮތް، ރައީސް ޔާމިންގެ ވެރިކަން ބަދަލުވެ، ޕީޕީއެމްގެ އެތެރޭގައި އޮތް ރައީސް މައުމޫންގެ ބާރުވެރިކަން ފަނޑުވަމުން ފަނޑުވަމުންގޮސް، ކޯޓުގެ މަރުހަލާތައްވެސް ފަހަނައަޅާ ދިއުމަށްފަހު، ދެން އަނބުރާ ޕީޕީއެމް އަތުލެވޭނޭ ތަނެއް ނެތްކަން ކަށަވަރުވެ ޔަގީން ވުމުން، ޕީޕީއެމް ދޫކޮށް މައުމޫން އުފެއްދެވީ އާ ޕާޓީއެކެވެ. އެއީ މިއަދު ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގައި އޮތް އެންމެ ކުޑަ އެއްޕާޓީއެވެ. ރައީސް މައުމޫންގެ އަމިއްލަފުޅު ނަމަށް ނިސްބަތްވާ މޯލްޑިވްސް ރީފޯމް މޫވްމަންޓެވެ.

ތާރީޚު ދަނީ އިއާދަވަމުން!

ރައީސް އިބުރާހިމް މުހައްމަދު ސާލިހުވެސް ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވީ، ކުރިން ރައީސް ޔާމިންވެސް ރައީސް މައުމޫނުގެ ހިޔަނީގައި ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވި ފަދައިން، ރައީސް ނަޝީދުގެ ހިޔަނީގައެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު ރައީސް ސޯލިހުއާއި ނަޝީދުއާއި ދެބޭފުޅުންނަށް އެކީ އެއް އޮޑިއެއްގައި އަމާން ދަތުރެއް ކުރެއްވޭ ވަރުވީ ދޮޅު އަހަރެއްހާ ދުވަހަށެވެ. އެއަށްފަހު، ސިޔާސީ ގޮތުން ޚިޔާލު ތަފާތުވުން އުފެދި، ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި އޮތް ދެބަސްވުން ސިޔާސީ ބޮޑު ވާދަވެރިކަމަކަށް ބަދަލުވެ، "ބުޅާ ގޯނިން ބޭރުވެއޭ" ބުނާ ބީދައިން، އުދާސްތައް އާންމުނާއި ހަމައަށްވެސް ތިލަވެގެން އައީއެވެ.

އެއަށްފަހު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެމްބަރުން ދެ ބޭފުޅުން މެދުގައި ދެބަޔަކަށް ބެހި، ޕާޓީގެ ގައުމީ މަޖިލީހާއި އާންމު މެމްބަރުންގެ މެދުގައިވެސް ބައިބައިވުން އުފެދި ރަސްމީ ސިފައެއްގައި މުޅި ޕާޓީ ދެ ފެކްޝަނެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރާން ފެށިތަން ވަނީ ފެނިގެން ގޮސްފައެވެ.

މިގޮތުން އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގައި ފާއިތުވި ދެ އަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ކަން ހިގައިގެން ގޮސްފައިވާ އުސޫލަށް ބަލާއިރު، އެ ޕާޓީގެ އެތެރޭ ކަން ހިގަމުންދާ ގޮތާއި، ފާއިތުވެދިޔަ ޕީޕީއެމްގެ ވެރިކަމުގައި އޭރު ޕީޕީއެމްގެ އެތެރޭގައި އުފެދުނު ސިޔާސީ ދެކޮޅުވެރިކަމާއި ބައިބަިވުންތަކާއި ވަރަށްވެސް ގިނަ ކަންކަމުގައި އެއްގޮތްކަން ހުރިކަމުގައި ދަންނަވާން ޖެހެއެވެ.

ސަބަބަކީ މިއަދު އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގައި ހިގަމުންދާ ސިޔާސީ ދެކޮޅުވެރިކަމާއެކުވެސް، އެޕާޓީގައި އެންމެ ބޮޑު މަގުބޫލުކަމެއް އޮތްކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ހީކުރަމުން އައިސްފައިވާ އެޕާޓީގެ ރައީސް މިއަދު އެކީކަހަލަ ގޮތަކަށް ހަވާސާވެ، އެކަހެރިވެގެން ދިޔަނަމަވެސް އަދިވެސް މަރުފަލި ޖައްސަވަމުން ގެންދަވަނީ ޕާޓީ މުށުތެރެއިން ދޫވެގެން ދިޔަ ނުދިނުމަށްކަމަށް ވާތީއެވެ.

އޭގެ ހެއްކަކީ، ނިމިދިޔަ ރިޔާސީ ޕްރައިމަރީއިން ސާފު ބައްޔަކުން ބަލިވެގެން ދިއުމުންވެސް، ޕްރައިމަރީގެ ކެމްޕޭންގައި ގެންގުޅުއްވި "ފިކުރެއްގެ ދިރުން" ސްލޯގަންގެ ބޭނުން ކުރައްވައިގެން، ޕާޓީގެ އެތެރޭގައި އާ ސިޔާސީ ހަރަކާތްތަކެއް ހިންގެވުމަށް ނަޝީދު ނިންމެވި ނިންމެވުމެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އެމްޑީޕީގެ ޗެއަރޕާރސަން ވިދާޅުވެފައިވަނީ އެއީ ޕާޓީގެ އަސާސީ ގަވާއިދު ތަންދޭ ކަމެއް ނޫންކަމަށާއި، އެފުރުސަތު ނުވެސް ދެއްވާނެ ކަމުގައެވެ.

ފިކުރެއްގެ ދިރުން ސިޔާސީ ހަރަކާތުގެ ނަތީޖާއަކީ ނަޝީދު ޕާޓީން ވަކިކުރުން!

ނިމިދިޔަ ރިޔާސީ ޕްރައިމަރީން ބަލިވިކަން ގަބޫލު ކުރެއްވިކަން ހާމަކޮށް ނަޝީދު އެމްޑީޕީގެ ވަޓްސްއަޕް ގުރޫޕަކަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރެއްވި މެސެޖްގައި ވިދާޅުވީ، ކުރިޔަށް އޮތް ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ރައީސް ސާލިހަށް ތާއީދު ނުކުރައްވާނޭ ކަމަށެވެ.

އަދި ވިދާޅުވީ ބޭނުންފުޅުވަނީ "ފިކުރެއްގެ ދިރުން" ސްލޯގަންގެ ނަމުގައި ޕާޓީގެ ތެރޭގައި ގޮފިތައް ހައްދަވާ، ކުރިޔަށް އޮތް ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ތާއީދު ކުރައްވާނޭ ކެނޑިޑޭޓަކު ފަހުން ނިންމެވުމަށް ކަމުގައެވެ. އެއާއިއެކު، ސަޕޯޓަރުންނާއެކު އިއްޔެ ބޭއްވި ބައްދަލުވުމުގައި ނަޝީދުވަނީ "ފިކުރެއްގެ ދިރުން" ޕާޓީގެ އެތެރޭގެ އާ ސިޔާސީ ހަރަކާތެއްގެ ގޮތުގައި ކުރިޔަށް ގެންދަވާން ނިންމެވިކަން އިއުލާން ކުރައްވާ، އެ ހަކަރާތަށް ނިސްބަތްވާ ގޮފިތަކަށް 50،000 މެމްބަރުން ހަމަކުރުމަށް ފެއްޓެވިކަންވެސް ހާމަ ކުރައްވާފައެވެ.

އެހެންނަމަވެސް ޕާޓީގެ އިސް ފަރާތްތަކުން ބުނަމުން ދަނީ، އެއީ ޕާޓީގެ އަސާސީ ގަވާއިދުން ޖާގަދޭ ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި، ޕާޓީން ރަސްމީކޮށް ވަކި ފަރާތަކާއި ރިޔާސީ ހަވާލުކުރުމަށް ފަހު، ރިޔާސީ ކެނޑިޑޭޓަކަށް ތާއީދު ކުރުމަކީ ޕާޓީގެ މެމްބަރުންގެ މައްޗަށް ލާޒިމް ކަމެއް ކަމުގައެވެ.

މިގޮތުން އެމްޑީޕީގެ ޑެޕިއުޓީ ޗެއަރޕާރސަން އިބުރާހިމް ވަހީދު (އިބުރޭ) އިއްޔެ ކުރެއްވި ޓުވީޓެއްގައި ވިދާޅުވެފައި ވަނީ އެމްޑީޕީގެ އަސާސީ ގަވާއިދުގައި ވާގޮތުން، ޕާޓީގެ ކެންޑިޑޭޓުންނަށް ތާއީދު ކުރުމާއި، ވޯޓް ހޯދާދިނުމަށް މަސައްކަތަކުރުމާއި ވޯޓުދިނުމަކީ ޕާޓީގެ ހުރިހާ މެންބަރުންގެ މައްޗަށް އަސާސީ ގަވާއިދުން ލާޒިމްކުރާ ކަމެއް ކަމުގައެވެ.

ޕާޓީގެ ކެންޑިޑޭޓުންނަށް ތާއީދު ކުރުމާއި، ވޯޓް ހޯދާދިނުމަށް މަސައްކަތަކުރުމާއި ވޯޓުދިނުމަކީ ޕާޓީގެ ހުރިހާ މެންބަރުންގެ މަސްއޫލިއްޔަތެއް

އަސަސީ ގަވާއިދުގެ 16 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) pic.twitter.com/n683dJjw3Z

— Ibrahim Waheed (@ibreys) January 30, 2023

އޭގެ އިތުރުން ޕާޓީގެ އިސް އެހެން ފަރާތްތަކުންވެސް ވިދާޅުވަމުން ގެންދަވަނީ، ޕާޓީގެ މެމްބަރެއްގެ ގޮތުގައި ހުންނަވައިގެން ޕާޓީގެ އެތެރޭގައި ވަކި ސިޔާސީ ހަރަކާތެއް ހިންގަވާ، އަދި ޕާޓީގެ ރިޔާސީ ކެނޑިޑޭޓު ނޫން އެހެން ރިޔާސީ ކެނޑިޑޭޓަކަށް ތާއިދު ކުރަން ޕާޓީގެ އެއްވެސް މެމްބަރަކަށް އަސާސީ ގަވާއިދުން ޖާގަދޭ ކަމެއް ނޫން ކަމުގައެވެ.

މިގޮތުން އެމްޑީޕީގެ ވަޓްސްއަޕް ގުރޫޕުގައި "ފިކުރެއްގެ ދިރުން" ކެމްޕޭނުން ތާއީދުކުރާނެ ރިޔާސީ ކެނޑިޑޭޓަކު ނިންމާނީ އަދި ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވުމުން، އެ ޕާޓީގެ ޗެއަރޕާސަން ފައްޔާޒު އިސްމާއިލްވަނީ އެ ނިންމެވުމާއިމެދު އަލުން ވިސެނެވުމަށް ނަޝީދުގެ އަރިހުން އެދިވަޑައިގެންފައެވެ.

ޕާޓީގެ އުސޫލާއި ގަވައިދު ބަދަލު ނުކޮށް ތިގޮތަށް ކުރެވޭނެ ކަމަކަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވޭ. ޓިކެޓް ކާމިޔާބުކުރާ ފަރާތަކީ ޕާޓީގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓް.

ފައްޔާޒު އިސްމާއިލް ވަޓްސްއަޕް ގުރޫޕުގައި ލިޔުއްވާފައި ވެއެވެ.

އެހެންކަމުން، މިހާރު ފެންނަމުންދާ މަންޒަރުތަކަށް ބަލާއިރު، އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގައި ހުންނަވައިގެން ވަކި ސިޔާސީ ހަރަކާތެއް ހިންގަވާ، ޕާޓީގެ ރިޔާސީ ކެނޑިޑޭޓަށް ތާއީދުނުކޮށް، ރިޔާސީ ކެމްޕޭނަށް ގެއްލުންވާ ގޮތަށް، އިތުރަށް ޕާޓީ ބައިބައި ކުރަން އެމްޑީޕީގެ މިހާރުގެ ލީޑަރޝިޕުން ނަޝީދަށް ފުރުސަތު ދޭނެކަމަށް ނުބެލެވެއެވެ. އޭގެ އާޚިތު ނަތީޖާއަކީ ނަޝީދު ޕާޓީން ވަކިކުރުން، ނުވަތަ ޕާޓީ ދޫކޮށް ދިއުމަށް ނަޝީދަށް މަޖޫބުވެ، ރައީސް މައުމޫނަށްވެސް ކަން ކުރައްވަން ޖެހިވަޑައިގަތް ފަދައިން، އާ ސިޔާސީ ޕާޓީއެއް ހެދެވުން ކަމުގައި މިއަދު ގިނަބަޔަކު ދަނީ ގަބޫލުކުރަމުންނެވެ.

ހަގީގަތުގައިވެސް ފެންނަމުން މިދަނީ ތާރީ އިއާދަވަމުންދާ މަންޒަރެވެ.