ރާއްޖެ ތަރައްގީވަމުން އަންނަ ގޮތާއި، އަދި ތަރައްގީވެފައިވާ މިންވަރާއި، ތަރައްގީ ވާންޖެހިފައިވާ މިންވަރަށް ބަލާއިރު، ވެރިކަމުގެ ދައުރުގައި ތަރައްގީގެ މުހިންމު މަޝްރޫޢުތައް ކުރިޔަށް ގެދިއުން ކޮންމެ ސަރުކާރަކަށްވެސް އޮންނަނީ ލާޒިމް ކަމަކަށް ވެފައެވެ. އަދި ހިންގޭ ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތައް ރައްޔިތުން އެހާމެ ރަގަޅަށް ވަޒަންވެސް ކުރޭމެއެވެ. މަޝްރޫޢުތަކަށް ރިޔާސީ އިންތިޚާބުތަކުގައި ވޯޓު ލިބޭވެސް މެއެވެ.

މިގޮތުން ބަލާއިރު، ރައީސް ޔާމިން ވެރިކަމުގެ ދައުރު ނިމިގެން ދިއުމަށްފަހު، އެ ވެރިކަމުގެ ލެގަސީއަކަށް ޕިޕީއެމްގެ ސަޕޯޓަރުން ހަދާފައިވަނީ، ވެރިކަމުގެ ދައުރުގައި ހިންގިފައިވާ، ލޮލަށް ފެންނާން ހުރި، އުމްރާނީ މަސައްކަތްތަކެވެ. އެއީ ސިނަމާލެ ބުރިޖެވެ. ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލްގެ 25 ބުރީގެ އިމާރާވެ. ސަމްލާން މިސްކިތެވެ. އަދި މިއަދު ފެންނާން އޮތް ހަގީގަތަކީ، މި، ލޭންޑް މާރކް އިމާރާތްތަކަކީ ހަގީގަތުގައި އޭގެއިން ސިޔާސީ މަންފާ ނެގުމު ފުރުސަތު މިއަދުވެސް ހުރި ތަންތަން ކަމުގައި ވެގެން ދިއުމެވެ.

މި ސަބަބަށްޓަކާ، ސަރުކާރުން ކުރިޔަށް ގެންދިއުމަށް ބޭނުންވާ، ވަކީން ޚާއްސަކޮށް ތަރައްގީގެ ބޮޑެތި މަޝްރޫޢުތައް ނުހަނު ހަލުއިކަމާއެކު، ޕްލޭންކޮށް، ތަންފީޒު ކުރަންޖެހެއެވެ. ވަރުގަދަ ޓީމެއް އޮވެގެން، މި މަސައްކަތަކަށް އަމަލީ ސިފަ ގެނެސް، ދައުރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބާ ހަމައަށް ދަތުރު ކުރާއިރު، ބޮޑެތި މަޝްރޫޢުތަކަށް އަމީސިފަ ގެނެވި، ފެންނާން ހުންނަންވެސް ޖެހެއެވެ.

މިސާލެއްގެ ގޮތުން ބަލާނަމަ، ސިނަ މާލެ ބުރިޖަށް ބަލަމާތޯއެވެ. މަސައްކަތުގެ އެއްބަސްވުން ޗައިނާއައެކު ވެފައިވަނީ 2014 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހުއެވެ. އެއީ ރައީސް ޔާމިންގެ ވެރިކަމުގެ ފުރަތަމަ އަހަރެވެ. އަދި ހުރިހާ ޕްލޭނިންއަކަށްފަހު، 2016ވަނަ އަހަރުގެ މާރޗްމަހު ބްރިޖްގެ މަސައްކަތް ރަސްމީކޮށް ފެށިގެން ގޮސްފައި ވެއެވެ. 2018ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައި މަހަށް ބުރިޖްގެ އަމަލީ މަސައްކަތް ނިންމާ، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ކުޑަ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން، އެއަހަރުގެ އޮގްސްޓު މަހުގެ 30ވަނަ ދުވަހު ބްރިޖް ރަސްމީ ކޮށް، ކުލަގަދަ ރަސްމިއްޔާތަކާއެކު ހުޅުވާފައި ވެއެވެ.

ހަމަ މި ބީދައން، ރައީސް ޔާމިންގެ ދައުރުގައި ދަރުމަވަންތައް ހޮސްޕިޓަލްގެ އިމާރާތް ރަސްމީ ގޮތުން ނުހުޅުވުނު ނަމަވެސް، އިމާރާތް ވަނީ ދައުރުގެ ތެރޭގައި ނިންމާ ލޮލަށް ފެންނަ ބިނާއެއް، ދައުރު ނިމިގެން ދިޔައއިރު ފެންނާން ހުއްޓެވެ. ހިޔާ ފްލެޓްތައްވެސް އެބީދައިން، އެވެރިކަމަށް ނިސްބަތްވާ، ތަރައްގީގެ މެގަ ޕްރޮޖެކްޓެއްގެ ގޮތުގައި، ދައުރު ނިމިގެން ދިޔައިރު ފެންނާން ހުރިކަން ފާހަގަ ކޮށްލަން ޖެހެއެވެ.

މި ދެންނެވުނު ބިނާތަކުން ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށް ދޭން ފަށާފައިވަނީ ރައީސް ސާލިހުގެ ސަރުކާރުގައި ކަމަށްވި ނަމަވެސް، މި ދެންނެވުނު ބިނާތަކާއި ބޮޑެތި ޕްރޮޖެކްޓްތަކުގެ ހަގީގީ ސިޔާސީ މަންފާ ރައީސް ޔާމިން މިއަދުވެސް ނަންގަވަމުން ގެންދަވާކަން މިއީ ފެންނަން އޮތް ހަގީގަތެކެވެ. އެއީ ވެރިކަމުގެ ދައުރު ނިމިގެން ދިއުމުގެ ކުރިން، މި މެގަ ޕްރޮޖެކްޓްތަކަށް ހަގިގީ އަމަލީސިފައި އައިސްފައި ހުރުމުން ކަމުގައިވެސް ގަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ.

2021 ނިމި، 2022 އަށް އަލި ވިލެނީ!

ކުރީގެ ސަރުކާރުތަކެކޭ އެއްފަދައިން މިސަރުކާރުންވެސް ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ތަރައްގީގެ މުހިންމު މަޝްރޫޢުތައް ކުރިޔަށް ގެންދާކަން މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލާން ޖެހެއެވެ. ފަޅު ފުންކުރުމާއި، ނަރުދަމާގެ ނިޒާމުތަކާއި، މަގުތައް ހެދުމާއި، ހެލްތު ސެންޓަރުތައް އެޅުމާއި، ބަނދަރުތައް ހެދުމާއި، ތޮށި ލުމާއި، ފެނުގެ މަޝްރޫޢުތަކާއި މިހެން ގޮސް ގުނާ އަދަދު ނުކުރެވޭހާ ގިނަ، ތަރައްގީގެ މަޝްރޫޢުތަކެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، މި މަޝްރޫއުތަކާއެކީ، ގެންގުޅެންޖެހޭ އަނެއް ވިސްނުމަކީ، ތަރައްގީގެ ބިޔަ މަޝްރޫޢުތަކުގެ ވިސްނުމެވެ. ގައުމަށް މިއަދު ކުރިމަތިވެފައިވާ އިޖުތިމާޢީ އެންމެ ބޮޑު ކާރިސާ ކަމުގައިވާ ބޯހިޔާވަހި ކަމުގެ މައްސަލައަށް ވަށާޖެހޭ ހައްލެއް ހޯދާ ދިނުމުމުގެ ވިސްނުމެވެ.

މިގޮތުން މި ސަރުކާރުންވެސް ވަނީ ތިލަ މާލެ ބުރިޖް އެޅުމަށް ފައިސާ ހަމަޖައްސާ، މަސައްކަތްވެސް އިންޑިއާގެ ކުންފުންޏަކާ ހަވާލު ކޮށްފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ރައީސް ސާލިހުގެ ވެރިކަމުގެ 3ވަނަ އަހަރު ނިމިގެން ދިޔައިރު މި މަޝްރޫޢު ހަވާލުކުރި ކުންފުނިން އަދިވެސް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތަކީ މަޝްރޫޢުގެ ސާވޭގެ މަސައްކަތްތައް ކަން ފާހަގަ ކޮށްލެވެއެވެ.

މިގޮތުން މިހާރު ބެލެވޭ ގޮތުގައި 2023ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް މިމަޝްރޫޢުގެ މަސައްކަތް ނިންމާލެވުމަކީ މުސްތަހީލު ކަމެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ބުރިޖުގެ އެއްބައިން، އެހާތަނަށް އަންނައިރު، ވިލިގިއްޔާއި މާލެ ގުޅުވާލެވުމަކީ ސަރުކާރުގެ އުއްމީދަކަށް ވެދާނެއެވެ. މިއީ މިމަޝްރޫއު ކުރިޔަށް އޮތް މަދު ދުވަސްކޮޅެއްގައި ކުރިޔަށްދާ ގޮތުގެ މައްޗަށް ވަޒަން ކުރެވެން އޮތް ކަމެއްކަމުގައި ދަންނަވަން ޖެހެއެވެ.

ދެން އޮތީ ހައުސިން މަޝްރޫޢުތަކެވެ. މިގޮތުން، ހުޅުމާލޭގައި ކުރިޔަށް ދާކަމަށް ސަރުކާރުން ބުނަމުންދާ 6،000 ހައުސިންގ ޔުނިޓް (މި އަދަދަކީ ކޮންގޮތަކަށް ހިސާބު ކޮށްފައިވާ އަދަދެއްކަން ނޭގުނު ނަމަވެސް)ގެ މަޝްރޫޢުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ހައުސިން ޔުނިޓްތަކަކީ ފާއިތު ވެދިޔަ ދެ އަހަރު ތެރޭގައިވެސް ރައީސް ސާލިހުގެ ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި ހިމަނުއްވާފައިވާ އަދަދުތަކެއްކަން ފާހަގަ ކޮށްލަންޖެހެއެވެ. އަދި މިއަހަރުގެ ބަޖެޓް މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުއްވިއިރު، ހުޅުމާލޭގައި އަޅަން ސަރުކާރުން ނިންމާފައިވާ 4،000 ހައުސިން ޔުނިޓް މަޝްރޫޢުގެ އިކުއިޓީ ފަހި ދިރިއުޅުން ކޯޕަރޭޝަނަށް ހަމަޖައސާ ދިނުމުގެ ވާހަކަ 2022ގެ ބަޖެޓުގައި ހިމަނުއްވާފައި އޮތްތައް ފެނިގެން ދިޔައެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެކުލެވިގެންވާ ބޮޑު މަޝްރޫއެއްގެ އަމަލީ މަސައްކަތް ކުރިޔަށް ދާތަނެއް ނުފެނެއެވެ.

މާލޭ ޕޯޓު ގުޅީފަޅަށް ބަދަލު ކުރުމަށްޓަކާ، ގުޅީފަޅު ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް މީގެ 9 މަސްކުރިން ސަރުކާރުން ފައްޓާފައިވެއެވެ. އަދި މި މަސައްކަތުގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަހި މިއަރުގެ ޖެނުއަރީމަހު ނިންމާލެވި، ބަދަރު ހެދުމުމުގެ މަސައްކަތް މިއަރުގެ ފަހުކޮޅު ފެށިގެންދާނެ ކަމަށް މީގެ ކުރިން ސަރުކާރުން ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ 2023އަށް މިމަސައްކަތް ނިންމާލުމެވެ. މި މަޝްރޫއަށް ބޭނުންވާ ބިން ހިއްކާ ނިމާލެވިފައިވި ނަމަވެެސް، ސަރުކާރުގެ ތަރައްގީގެ މަސައްކަތުގެ ތާވަލުގައި ހިމެނޭ މިމުހިންމު މަސައްކަތަށް އަމަލީ ސިފަ އަންނަމުން ދާތަން އަދި ފެންނަމުންނެއް ނުދެއެވެ.

އެހެންކަމުން، ބޮޑެތި ބިޔަ މަޝްރޫއުގެ ދުވެލި ލަސްވުން، 2023ގައި ރައީސް ސާލިހަށް ކުރިމަތި ވެދޭނޭ ސިޔާސީ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކަށް ވެގެން ހިގައިދާނެކަމަށް މިއަދު ބައެއް ފަރާތްތަކުން މިވަނީ ހިސާބު ޖަހަން ފަށާފައެވެ.

އެހެންކަމުން، ތަރައްގީގެ ދުވެލި މަޑުވެގެން އުޅެނީ ކޮން ދިމާލަކުންތޯ މިއަދު މިއޮތީ ބަލަން ޖެހިފައެވެ. އަދި ޓީމަށް ބަދަލު ގެނެސް، ދުވެލި ބާރުކުރަންޖެހޭ ދިމަ ދިމާލުން ދުވެލި ބާރުކޮށް، ނަތީޖާ ނެރެވޭނެ މަގެއް ހޯދުން ނޫން ހައްލެއް މިއަދު އޮތްކަމަކަށް ނުފެނެއެވެ.

ސަބަބަކީ، މެޗުގައި ކުޅެ މޮޅުވާން ލިބެނީ 90 މިނިޓް ކަމަށްވާތީއެވެ. އެ 90 މިނެޓްގައި ކުޅުން ތެރިން ބަދަލު ކޮށްގެން ނަމަވެސް، ސްޓްރަޓޭޖީތަކަށް ބަދަލު ގެނެސްގެން ނަމަވެސް ލަނޑު ޖަހައިގެން މޮޅުވުން ނޫން ގޮތެއް ނޯންނާތީއެވެ. މެޗްގެ ވަގުތު ނިމުމުން ނިމުނީއެވެ. ފަހަށް ފެންނާން އޮންނާނީ ޖެހިގޯލްތަކުގެ އަދަދެވެ. ނުވަތަ މެޗްގެ ސްކޯއެވެ. ހަގީގަތަކީ މިއީއެވެ.