ކޯވިޑް19ގެ ހާލަތު ރާއްޖޭގައި މިވަނި އިންތިހާއަށް ގޯސްވެފައެވެ. މިގޮތުން ކޯވިޑަށް ޕޮޒިޓިވް ވާމީހުންގެ އަދަދު އިންތިހާއަށް އިތުރުވެ، އަދި ހަމައެއާއކު، މިބަލީގައި ނިޔާވާ މީންގެ އަދަދުވެސް މިވަނީ ކަންބޮޑުވާ ދަރަޖައަކަށް މަތިވެފައެވެ. މިގޮތުން ބައްޔާ ދެކޮޅަށް ހަގުރާކުރަމުންދާތާ ދޮޅު އަހަރާ ގާތަށް މިހާރު ދަތުރު ކުރެވިފައިވާއިރު، މި މަހުގެ 24 ވަނަ ދުވަހު ރާއްޖެއިން މިވަނީ ރެކޯޑް އަަދަދަކަށް މީހުން މަރުވެފައެވެ. އެދުވަހު އެކަނިވެސް ކޯވިޑްބަލީގައި ރާއްޖެއިން 13 މީހަކު ނިޔާވެފައި ވެއެވެ. އަދި މިމަހު އެކަނިވެސް 28600އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނަށް ބަލިޖެހިފައިވާކަން ވާއިރު 71 މީހަކުވަނީ ބަލީގައި ނިޔާވެފައެވެ.

މިގޮތުން ފާއިތުވެދިޔަ ދެ ފަހްތާއެއްހާ ދުވަހަށް ބަލާއިރު، އެވްރެޖްކޮށް ރާއްޖެއިން ކޯވިޑް19އަށް ޕޮޒިޓިވްވާ މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ އެއްހާހުން މަތީގައި ހިފެހެއްޓިފައެވެ. އަދި އެޑްމިޓްކޮށްގެ ފަރުވާ ދޭންޖެހިފައިވާ މީހުންގެ އަދަދުވެސް އިންތިހާއަށް މަތިވެ، އެޑްމިޓް ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް ފަރުވާ ދިނުމަށް ބޭނުންވާ މީހުންނާއި ވަސީލަތްތަކަށްވެސް ބާރު ބޮޑުވެދާނެ ކަމުގެ ބިރު މިވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ.

މިގޮތުން ރޭގަ ބޭއްވުނު ރައީސް ބައިވެރި ވެވަޑައިގެންނެވި ނޫސްވެރިންގ ބައްދަލުވުމުގައި އެޗްޕީއޭގެ ފަރާތުން ބުނެފައިވަނީ، ހުޅުމާލޭގައި ގާއިމް ކުރެވިފައިވާ ކޯވިޑް ފެސިލިޓގައި ބަލި މީހުންނަށް ފަރުވާ ދިނުމުގައި އެންމެ ބޮޑަށް ދަތިވެގެން ގޮސްފައިވަނީ، ފަރުވާ ދިނުމަށް ބޭނުންވާ ތަކެއްޗަށްވުރެ ބޮޑަށް ނަރުހުންނާއި ޑޮކްޓަރުންނަށް ދަތިކަން ހުރެގެން ކަމަށެވެ. މިގޮތުން މި ފެސިލިޓީގައި މިހާރު ފަރުވާ ދެމުންދަނީ، ކޮންމެ 20 ބަލި މީހަކަށް އެއް ޑޮކްޓަރަކު ޚާއްސަ ކޮށްގެން އަދި ކޮންމެ 15 ބަލި މީހަކަށް އެއް ނަރުހަކު ޚާއްސަ ކޮށްގެންނެވެ. މި ނިސްބަތުން ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުން ހަމަ ޖައްސަން ޖެހިފައިވަނީ، ނަރުހުންނާއި ޑޮކްޓަރުންގެ ދަތިކަން އިންތިހައަށް ބޮޑުވެގެން ދިއުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ކަމުގައިވެސް އެޗްޕީއޭއިންވަނީ ބުނެފައެވެ.

އަދި މިގޮތުން ކުރިމަތިވެފައިވާ، ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންގެ ދަތިކަމަށް ހައްލެއް ހޯދުމުގެ ގޮތުން ސަރުކާރުން މިހާރު ނިންމާފައިވަނީ، ރާއްޖެއިން ބޭރުގެ އެކި ގައުމުތަކުން، ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުން ހިމެނޭގޮތުން 140 މީހަކު ރާއްޖެ ގެނައުމަށެވެ. އަދި އެމަސައްކަތް މިހާރު ކުރިޔަށް ދާކަމަށްވެސް ސަރުކާރުންވަނީ ބުނެފައެވެ.

ރައްޔިތުން ޝަކުވާތައް އިންތިހާގައި

ރާއްޖެގައި ކޯވިދް19ގެ ހާލަތު އިންތިހާއަށް ގޯސްވެގެން ދިއުމާއި ގުޅިގެން، ރައްޔިތުންގެ އުދާސްތައްވެސް ވަނީ، އިންތިހާއަށް މަތިވެގެން ގޮސްފައެވެ. މިގޮތުން، އަލަށް ތައާރަފްކުރި ލޮކްޑައާއި، ކެފޭތައް ބަންދުކުރުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމި ނިންމުމާ ގުޅިގެންވެސް ރައްޔިތުންގެ އިހުސާސްތައް ހުރީ ޖަޒްބާތުން ފުރިފައެވެ. އަދި ވާނީވެސް އެހެންކަމުގައި ގަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ.

ކޯވިޑް19އާއި ދެކޮޅަށް ކުރަމުންދާ ހަގުރާމާގައި އެތައްބައެއްގެ ވަޒީފާ ގެއްލި، އެތައް ވިޔަފާރިއެއް ބަގުރޫޓުވެ، އެތައް އާއިލާއެއް ވަނީ ބިކަވެގެން ގޮސްފައެވެ. އަދި ކުރިން ހީކުރެވިފައިވާ ގޮތަށް، މިއަހަރު ފެށިގެން ގޮސް، ބަލީގެ ހާލަތު އިތުރަށް ރަގަޅުވެ، އަދި އަމުދުން ވެކްސިން ޖަހަން ފެށުމާއިއެކު، އާންމު ހާލަތަށް އިތުރު ހެޔޮ ބަދަލުތަކެއް އަންނާނެ ކަމަށް ބެލެވުނު ބެލެވުންތައް ބިލާހަކަށް ވެގެން ދިއުމުން، އެތައް ބަޔަކު ތިބީ މާޔުސްކަން މަތީގައެވެ.

އަދި ފެންނަ ފެނުމަށް ބަލާއިރު، އަވަސް މުސްތަގުބަލެއްގައި، ހާލަތަށް ހެޔޮ ބަދަލުތަކެއް ނައިސް ހިގައިދާނެ ކަމުގެ ބިރުވެރިކަންވެސް އިންތިހާއަށް އޮތުމާއެކު، ކުރިޔަށް އޮތް މުސްތަގުބަލް އެހާ އުޖާލާ ނޫންކަމުގެ އިހުސާސްތައް މިވަނީ އިންތިހާއަށް އާންމު ރައްޔިތުންގެ ހިތްތަކަށް ވެރިވެފައެވެ.

އެހެންކަމުން، އާންމު ރައްޔިތުންގެ އިހުސާސްތައް ހުންނާނީ އިންތިހާއަށް ޖަޒުބާތުތަކުން ފުރިފައެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ގައުމަށް ކާރިސާއެއް ކުރިމަތިވެގެން އުޅޭ ހަމަ ކޮންމެ ދަޑިވަޅަކީވެސް، އާންމު ވިސްނުމާއި ޖަޒުބާތުން ބޭރުވެތިބެ، ފިނި ސިކުޑިއަކުން ވިސްނާލަންޖެހޭ ދަނޑިވަޅެކެވެ. އަދި އަމުދުން މިއަދު ގައުމަށް ކުރިމަތިވެގެން މިއުޅޭ ކާރިސާއަކީ، ސިއްޙި ކާރިސާއަކަށް ވުމާއިއެކު، އަދި މިކާރިސާ ގުޅިފައި އޮތީ ގައިންގަޔަށް އަރާ ބައްޔަކާއި ކަމަށްވުމާވެސްއެކު، އުފެދޭ އުދާސްތަކުގައި ޖަޒްބާތު ބަންޑުން ކޮށްލުމަކުވެސް ކުރާނެ މާބޮޑު ފައިދާއެއްވެސް އޮތް ކަމަކަށް ނުފެނެއެވެ. ސަބަބަކީ މިއީ، ފަރުވާއެއް ނެތްބައްޔަކަށް ވެފައި، ބައްޔަށް ދެވެން އޮތް ފަރުވާގެ ބޮޑުބައެއް ފަރުދީ ޒިންމާއާވެސް ގުޅި ލާމެހިގެންދާތީއެވެ.

ސަރުކާރުން ކޯވިޑް ކާރިސާއާއި ހަގުރާމަ ކުރަމުންދާތާ އަހަރަކަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސް މިވަނި ފާއިތުވެގެން ގޮސްފައެވެ. އަދި ފާއިތުވެދިޔަ އަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، ކޯވިޑް19އާއި ދެކޮޅަށް ކުރެވުނު މަސައްކަތުގައިސިއްޚީ އެހީތެރިންވެސް ދަނީ ވަރުބަލިކަމެއް ނެތި ދުވާލަކު 12 ގަޑިއިރަށްވުރެ ގިނަ ވަގުތު، މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. އެހެންކަމުން އެއީ ސަރުކާރު ކަމުގައިވި ނަމަވެސް، އަދި ސިއްޙީ އެހީތެރިން ކަމުގައިވި ނަމަވެސް، ކުރާ މައްސަކްތަކުގެ އަގު ހެޔޮބަހަކުން ނަމަވެސް ވަޒަންކުރުމަކީ ނެތްކަމެއް ކަމުގައި ނުދެންނެވޭނެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އޭގެ މާނައަކީ ސަރުކާރުން ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގައި ހަދާފައިވާ ގޯސްތަކުގެ ވާހަކަ ނުދެއްކުމެއް ނޫނެވެ. ތެދުފުޅެކެވެ. ކޯވިޑް19އާއި ކުރަމުން އައި ހަގުރާމައިގެ ކުރީކޮޅު، މި މަސައްކަތުގައި ވަޒީރުން، ކުރިޔަށް ނިކުންނަވާ، ނުސްވެރިންނާއި ބައްދަލުކޮށް، ޓީވީތަކަށް އަރުއްވައި، ރައްޔިތުންނާއި މައުލޫމާތު ހިއްސާ ކުރުމުގައި އަވަދި ނެތި އުޅުއްވި މަންޒަރު ފެނިގެން ދިޔައެވެ.

އެހެންނަަވެސް، ކޯވިޑްގެ ހަގުރާމައިގައި އަހަރެއް ފާއިތުވެގެން ދިޔައިރު، މިއަދު މިފެންނަނީ މުޅިން ތަފާތު ހާލަތެކެވެ. ވަޒީރުންގެ އަޑު ފަނޑުވެއްޖެއެވެ. ހެލްތު މިނިސްޓަރު މަގާމާ ހަވާލު ވެވަޑައިގެންނެވިތާ 8 މަސް ފާއިތުވެގެންދާއިރު، އަދި އެރުއްވުނީ އެންމެ ޕްރެސްއަކަށެވެ. ފިނޭންސް މިނިސްޓަރުގެ ހިލަމެއް ނުވާތާ އެތައް މަހެއް ވެއްޖެއެވެ. ގައުމުގެ ކިޔަވާކުދިން، ސްކޫލުތަކަށް ނުދެވި އިންތިހާއަށް ކަންބޮޑުވުމުގައި ތިބިއިރު، ތައުލީމާ ބެހޭ ވަޒީރުގެ ހިލަމެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެހެންނިހެން ވުޒާރާތަކުގެ ހާލަތުވެސް ހަމަ މިފަދައިންކަމުގައި ދެންނެވިދާނެއެވެ.

ތެދުފުޅެކެވެ. ވަޒީރުން ފަހަރުގައި ވަރަށް ބުރަކޮށް ވުޒާރާތަކުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވަމުން ގެންދަވަނީ ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ގައުމު ބޮޑު ކާރިސާއެއްގައި އޮތްއިއިރު، އެއީ މަގާމުގެ ޒިންމާ ފުރިހަމަޔަށް އަދާކުރުން ކަމުގައި ނިންމިދާނެ ކަމަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވެއެވެ. ރައްޔިތުންގެ އުދާސްތަކަށް ތަސައްލީއެއް ހޯއްދަވާ ދެއްވާ، މައުލުމާތު ހިއްސާކުރައްވާ، އަދި ޝަކުވާތަކުގެ އަޑު އެއްސެވުމަކީ ވަޒީރުންގެ ޒިންމާއެކެވެ.

ޝަކުވާތަކާ އެކުވެސް، ފަރުދީ ޒިންމާ އަދާކުރުން ނޫން ގޮތެއް ނެތް

ރައްޔިތުންގެ ޝަކުވާތައް ކިތަންމެހާވެސް ގިނައެވެ. ޖަޒުބާތުތައް ހުރީ ނުހަނު މަތީގައެވެ. ސަރުކާރާ ދޭތެރޭވެސް އިންތިހާއަށް ހިންހަމަ ނުޖެހުން އެބަހުއްޓެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ފެތުރެމުންދަނީ ގައިންގަޔަށް އަރާ ބައްޔެކެވެ. މިބަލިން ރައްކާތެރިވުމުގެ އެންމެ ފުރަތަމަ މަސްއޫލިއްޔަތަކީ ފަރުދީ ޒިންމާއެވެ. އުޅުމައި ގުޅުންތައް، ވަކި ހަމަތަކެއްގެ ތެރޭގައި ބެހެއްޓުމެވެ. މާސްކު އެޅުމެވެ. އެކަކު އަނެކަކާއި ބައްދަލުވުން ވީހާވެސް މަދު ކުރުމެވެ. ސެނިޓައިޒް ކުރުމާއި، އަތް ދޮވުމާއި، ބަލީގެ އަލާމާތްތައް ފެނިއްޖެ ހާލަތެއްގައި ފަރުދީގޮތުންވެސް ފަރުވާތެރި ވުމެވެ.

އެނޫން ހައްލެއް ނެތެވެ. ޖަޒުބާތުތައް ކިތަންމެ އުހުގައި ހުއްޓަސް، މި އާލަމީ ވަބާއިން މިންޖުވުމަށް، ސަރުކާރުގެ މުވައްސަސާތަކުން ކުރާ އިލްތިމާސްތަކުގެ އަޑުއަހާ، ސަރުކާރާއެކީ ކުރިޔަށް ދިއުން ނޫންގޮތެއް ނެތެވެ. އެއީ އެންމެންގެ ސަލާމަތަށްޓަކައެވެ. މުޅި ގައުމުގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރި ކަމަށްޓަކައެވެ. އެންމެންނަށް ސަލާމަތްތެރިކަން ލިބިގެން މެދުނީ ވަކި އެއްވެސް ފަރުދަކަށް ސަލާމަތެއް ރައްކާތެރިކަމެއް މިހާލަތުގައި ނޯންނާނެތީއެވެ.

ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހުމުގައި ސަރުކާރެއް، ވަކި ފަރުދެއް، ޖަމާއަތެއް މިހާލަތުގައި ތަފާތެއް ނެތެވެ.