އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ނަކީވެސް ދިރިއުޅުމުގެ ކޮންމެވެސް ހިސާބަކުން ދޮގު ހަދައިފައި ތިބޭ ބައެކެވެ. މިއީ ޒަމާނުއްސުރެ ދިމާވެފައިވާ މައްސަލައެއް ކަމަށާއި ދިރިއުޅުމުގެ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް ކަމަށާއި އެކަމުގެ އަސަރު އެންމެންނަށް ވެސް ކުރާ ކަމަށެވެ.
ދޮގު ހެދުމަކީ އާދައިގެ ކުޑަ ދޮގަކުން ފެށިގެން އޮޅުވާލުމުގެ މާ ހަރުކަށި ވައްތަރުތައް ވެސް ހުރެދާނެއެވެ. ބައެއް މީހުންގެ ނިޔަތް ގޯސް ނޫން ކަމަށާއި ހަމައެކަނި ހަގީގަތް ފޮރުވަން ބޭނުންވާ އިރު އަނެއް ބައި މީހުންގެ ހުންނަނީ ނުބައި ނުބައި ވިސްނުންތަކެކެވެ.
އާދެ، ތަފާތު ވައްތަރުގެ ދޮގުހަދާ މީހުން އުޅޭކަން އެނގޭހެއްޔެވެ.؟ އޭގެ ތެރޭގައި މަޖުބޫރު ދޮގުހަދާ މީހުންނާއި، ޕެތޮލޮޖިކަލް ދޮގުހަދާ މީހުންނާއި، އަމިއްލަ މަންފާއަށް ޓަކައި ދޮގުހަދާ މީހުން ވެސް ހިމެނެއެވެ.
ތަފާތު ވައްތަރުގެ ދޮގުހަދާ މީހުން ދެނެގަތުމަކީ މީހަކު ދޮގު ހަދާފާނެ ވަގުތެއް ދެނެގަނެ، އެކަމުގެ ނާޖާއިޒު ފައިދާ ނަގައިގެން ނުވަތަ އޮޅުވާލުމުން ސަލާމަތްވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅިދާނެ ކަމެކެވެ.
މީހަކު ދޮގު ހަދަނީ ކޮންއިރަކުކަން ބުނަން ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވި ނަމަވެސް، އެކަން ހުއްޓުމެއް ނެތި ހިނގައްޖެ ނަމަ އޭގެ ނުރައްކާތެރި ނަތީޖާ ނުކުންނާނެ އެވެ. މި ލިޔުމުގައި ވާހަކަ ދައްކާނީ ދޮގު ހެދުމަކީ ކޮބައިކަމާއި، އެކި ބާވަތުގެ ދޮގުހަދާ މީހުންނާއި، އެމީހުން ދޮގު ހަދަނީ ކީއްވެތޯ އާއި އެމީހުން ދެނެގަންނާނެ ގޮތުގެ މައްޗަށެވެ.
ދޮގު ހެދުމަކީ ކޮބާ؟
ދޮގު ހެދުމަކީ ސަގާފަތްތަކާއި ޒަމާންތަކުގައި ވެސް ފެނިފައިވާ އާދައިގެ އިންސާނީ އަމަލެކެވެ. އެއީ ގަސްދުގައި ދޮގު މައުލޫމާތު ދިނުން ނުވަތަ ހަގީގަތް ހިފެހެއްޓުމުގެ އަމަލެކެވެ. ނަމަވެސް ދޮގު ހެދުމުގެ މަޤްޞަދެއްގައި މީހަކަށް ގެއްލުމެއް ދިނުން ކަމުގައި ވެސް ވެދާނެއެވެ. ތަފާތު ވައްތަރުގެ ދޮގު ހުރެއެވެ.
ސޯސިއޯޕެތިކް ދޮގުހަދާ މީހުން
ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ ހުރިހާ ސިފަތަކަކާއި ސައިޒަކުންނެވެ. އެކަމަކު އެހެން މީހުންނާ ވަކިން ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް ވައްތަރެއްގެ ދޮގުވެރިއެއް އެބަހުއްޓެވެ- ސޯޝިއޯޕެތިކް ދޮގުވެރިއެކެވެ. މިބާވަތުގެ ދޮގުވެރިއަކީ ގުދުރަތީ ދޮގުވެރިއެއް ކަމަށާއި އާންމުގޮތެއްގައި ސިފަކުރެވެނީ ހަމްދަރުދީ ނެތުމާއި އިޖުތިމާއީ މިންގަނޑުތަކަށް އިހުމާލުވުމާއި އަމިއްލަ ފައިދާއަށް މީހުން އޮޅުވާލައި އޮޅުވާލުމެވެ. ގިނަ ފަހަރަށް އެހެން މީހުންނަށް ލިބޭ ގެއްލުމަކަށް ހިތާމަނުކޮށް، އެކަމުން އުފާލިބިދާނެއެވެ. ސޯޝިއޯޕެތިކް ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ އަބަދުވެސް ދެނެގަންނަން ފަސޭހަ ބައެއް ނޫން ކަމަށާއި، އެމީހުންނަކީ ހަރުކަށި އެކްޓަރުންނާއި މޮޅު ދޮގުހަދާ މީހުން ކަމަށާއި ގިނަ ފަހަރަށް އެހެން މީހުންނަށް އޮޅުވާލުމަށް ހުނަރުވެރި ޓެކްޓިކްސް ބޭނުންކުރާ ކަމަށެވެ. އެމީހުންގެ ޓާގެޓަކަށް ވުމަކީ ވަރަށް ނުރައްކާތެރި ކަމެއް، އެމީހުންނާއެކު ވަގުތު ހޭދަކުރާ ވަރަކަށް އެމީހުންގެ ހަމަޖެހުމާއި ނަފްސާނީ އެއްބައިވަންތަކަން ހަލާކުވެގެންދާނެތީއެވެ.
ޕެތޮލޮޖިކަލް ދޮގުހަދާ މީހުން
ޕެތޮލޮޖިކަލް ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ އެއްވެސް ކަހަލަ ހިތްވަރެއް ނުވަތަ ސާފު ސަބަބެއް ނެތި އާދަޔާ ހިލާފަށް ދޮގު ހަދާ މީހުންނެވެ. ދޮގު ވާހަކަތައް ދެއްކުމަށް ކޮންޓްރޯލް ނުކުރެވޭ ވަރުގެ ހިތްވަރެއް ގިނަ ފަހަރަށް އެމީހުންގެ ކިބައިގައި އުފެދި، ސަމާލުކަން ހޯދުމަށާއި، ޒިންމާއިން ދުރުހެލިވުމަށް، ނުވަތަ އެހެން މީހުން އޮޅުވާލައި ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް ދޮގު ހެދުމަކީ ވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ކުދި ކުދި އަދި ނިކަމެތި ކަންކަމުން ފެށިގެން ބޮޑެތި އަދި ނާޒުކު ދިރިއުޅުމުގެ ހާދިސާތަކާ ހަމައަށް ކޮންމެ ވެސް ކަމަކާ މެދު ދޮގު ހެދޭނެ އެވެ. އެމީހުން ގިނަފަހަރަށް ހަދަނީ ދުރުގައި ހުރި އަދި ހަގީގަތުގައި އެއްވެސް އަސާސެއް ނެތް ވާހަކަތަކެކެވެ. މިބާވަތުގެ ދޮގުވެރިކަމާއި އެމީހުންގެ ޕެތޮލޮޖިކަލް ދޮގުހެދުމަކީ ނުރައްކާތެރި ނަތީޖާއަކާއެކު ނުރައްކާތެރި ކަމަކަށް ވެދާނެ ކަމަށާއި އެކަމުގެ ސަބަބުން އަމިއްލަ ނަފްސާއި އެމީހުން ދޮގު ހަދާ މީހުންނަށް ވެސް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާނެ ކަމަށެވެ.
މަޖުބޫރު ދޮގުހަދާ މީހުން
މަޖުބޫރު ދޮގުހެދުމަކީ ފާޅުކަން ބޮޑު ސަވާބެއް ނުވަތަ މަޤްޞަދެއް ނެތް ޙާލަތެއްގައިވެސް ގިނަގިނައިން ދޮގު ވާހަކަދެއްކުމުން ސިފަވާ ޢަމަލެކެވެ. މިއީ އެންޓިސޯޝަލް ޕާސަނަލިޓީ ޑިސްއޯޑާ އާއި ނާސިސިސްޓިކް ޕާސަނަލިޓީ ޑިސްއޯޑާ ފަދަ ތަފާތު ނަފްސާނީ ހާލަތްތަކުގެ އަލާމާތަކަށް ވެދާނެ އެވެ. މަޖުބޫރީ ދޮގުހަދާ މީހުން ދޮގު ހަދާނީ ސަމާލުކަން ހޯދުން ނުވަތަ ޒިންމާއިން ދުރުހެލިވުން ފަދަ ކޮންމެ ވެސް ސަބަބަކާ ހުރެ އެވެ. އަދި އާދައިގެ މަތިން ނުވަތަ ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި ހަގީގަތް ދެނެގަންނަން އުނދަގޫވާތީ ވެސް ދޮގު ހެދޭނެ އެވެ. މަޖުބޫރު ދޮގު ހެދުމަކީ ގުޅުންތަކަށާއި ކެރިއަރަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާނެ އަމަލެކެވެ. ކޮންމެ ސަބަބަކަށް ބެލުމެއް ނެތި، މަޖުބޫރު ދޮގުހަދާ މީހުން ދެނެގަނެ، އެމީހުންގެ ދޮގުހެދުމާއި މަކަރާއި ހީލަތުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި، އެ މީހުން ދެނެގަތުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.
ބައެއް ފަހަރު ދޮގުހަދާ މީހުން
ދޮގު ހެދުމަކީ ކޮންމެހެން ނުކުރެވޭނެ އަދި ކޮމްޕްލެކްސް އަމަލެކެވެ. މީހެއްގެ އިހުސާސްތައް ދޫކޮށްލަން ވިޔަސް ނުވަތަ އުނދަގޫ ހާލަތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް ވިޔަސް ބައެއް ފަހަރު އަހަރެމެން އެންމެން ވެސް ދޮގު ހަދަ އެވެ. އެކަމަކު ބައެއް މީހުން ނަކީ އެހެން މީހުންނަށް ވުރެ ދޮގު ހެދުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު ބައެއް ކަމުން އެކަމުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ދިރިއުޅުމަށް ހެޔޮ އަދި ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކޮށްފާނެ އެވެ. ބައެއް ފަހަރު ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ ބައެއް ފަހަރު ދޮގު ހަދާ މީހުންނެވެ. ގިނަފަހަރަށް ލަދުވެތިކަމުން ދުރުހެލިވުން ނުވަތަ ނުތަނަވަސްހާލަތަކުން އަރައިގަތުން ފަދަ ކުދިކުދި ކަންކަމަށް މަގުފަހިވާ މީހުންނެވެ. އެކި ސަބަބުތަކާ ހުރެ ދޮގު ހަދައިފާނެ އެވެ. ނަމަވެސް ގިނަ ފަހަރަށް މިފަދަ ދޮގުހެދުމަކީ އެހެން މީހަކަށް ގެއްލުމެއް ދިނުމުގެ ބަދަލުގައި އަމިއްލަ ނަފްސު ރައްކާތެރިކުރުމެވެ.
ފަރުވާކުޑަ ދޮގުހަދާ މީހުން
ފަރުވާކުޑަ ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ ނަތީޖާއަށް ވިސްނާލުމެއްނެތި ދޮގު ހަދާ މީހުންނެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން އެހެން މީހުންނަށް ލިބިދާނެ ގެއްލުމަކާ މެދު ވިސްނާނުލެވި، ދޮގު ހަދާކަން ވެސް ގިނަ ފަހަރަށް އިހުސާސް ނުކުރެވެ އެވެ. މި ބާވަތުގެ ދޮގު ހަދާމީހުން އުމުރު ނުވަތަ އެމީހުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން ފަދަ ކުދިކުދި ކަންކަމާ މެދު ދޮގު ހެދުމުގެ އިތުރުން އެއަށްވުރެ ސީރިއަސް ދޮގުތައް ވެސް ބުނެފާނެ އެވެ.
ނާސިސިސްޓިކް ދޮގުހަދާ މީހުން
މަކަރާއި ހީލަތް ހެދުމާއި، މަކަރާއި ހީލަތް ހެދުމާއި، ދޮގު ބޭނުންކޮށްގެން އެހެން މީހުންގެ މައްޗަށް ބާރުވެރިކަމާއި ކޮންޓްރޯލް ހޯދުމުގެ ފުރުޞަތު އޮންނާނެ – ނާސިސިސްޓިކް ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީވެސް ދުނިޔޭގައި ތިބި އެންމެ ނުރައްކާތެރި އެއް ބާވަތުގެ ދޮގުވެރިންނެވެ. އެންމެ ގޯސްވާ ކަމަކީ ނާސިސިސްޓިކް ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ ވަރަށް ލުއި ދޮގު ހަދާ މީހުން ކަމަށާއި އެމީހުންގެ ހިތްގައިމުކަމާއި ކެރިޝްމާގެ ސަބަބުން ދެނެގަންނަން އުނދަގޫ ވާނެ ކަމެވެ. އެމީހުން ގިނަފަހަރަށް ދޮގު ބޭނުންކުރަނީ އަމިއްލަ ނަފްސަށް ރީތިކޮށް ފެނުމަށް ނުވަތަ އެހެން މީހެއްގެ މައްޗަށް އެޑްވާންޓޭޖެއް ހޯދުމަށެވެ. ނާސިސިސްޓިކް ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ އެމީހުންގެ ދޮގުތަކުގައި ގިނަފަހަރަށް ޔަޤީންކޮށްދޭ އަދި އަމިއްލަ ނަފްސަށް އިތުބާރު ކުރެވޭ ފަދަ ކުޅަދާނަ ބަޔަކަށްވާތީ، އެމީހުން ދެނެގަންނަން ތަންކޮޅެއް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެއެވެ.
އާދައިގެ ދޮގުހަދާ މީހުން
އާދައިގެ ނުވަތަ ގިނައިން ދޮގުހަދާ މީހުންނަކީ، ކެނޑިނޭޅި، މަޖުބޫރުކޮށް، ހިތާމަކުރުމެއްނެތި ދޮގުހަދާ މީހުންނެވެ. ޒިންމާއިން އެއްކިބާވެ، އެހެން މީހުން އޮޅުވާލުމަށް ނުވަތަ ސަމާލުކަން ހޯދުމަށް ދޮގު ހެދޭނެ އެވެ. އަދި ގިނަ ފަހަރަށް ދޮގުހެދުމުގެ ނަތީޖާ ނޭނގި، ދޮގު ހަދާކަން ވެސް އެމީހުންނަށް އިހުސާސް ނުކުރެވިދާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން މިބާވަތުގެ މީހުންނަކީ ގިނަފަހަރަށް ހިތްގައިމު އަދި ޔަޤީންކޮށްދޭ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ފެންނާތީ، މިބާވަތްތަކުގެ މީހުން ދެނެގަންނަން އުނދަގޫވެދާނެއެވެ. އޮޅުވާލުމުގެ ފަންނުގައި ގިނަ ފަހަރަށް ވަރަށް ހުނަރުވެރި ބަޔަކަށް ވާތީ އެމީހުން ދެނެގަންނަން އުނދަގޫވެދާނެ އެވެ. އެހެންވީމާ، އާދަޔާ ޚިލާފަށް މީހަކު ދޮގު ހަދަނީ ކީއްވެގެންކަން ދެނެގަތުމަކީ، އެމީހެއްގެ ޢަމަލުތައް ހުއްޓުވުމަށް އެހީތެރިވެދިނުމުގެ މުހިންމުއެވެ.
މީ ދޮގުހަދާ ވައްތަރު ތަކުގެ ބައެއް ވައްތަރު ތަކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ތަފާތު އެކި އުމުރުގެ މީހުން އުޅެއެވެ. އަދި ތަފާތު ދޮގުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުމަށް އެކަމުގެ އަސަރު ވަަރށް ބޮޑަށް ކުރެއެވެ. އެހެން ކަމުން ދިރިއުޅުމުގައި މީގެން އެއްވެސް ކެޓަގަރީ އަކަށް ނިސްބަތްވާ މީހަކަށް ތިބާ ނުވުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ދިރިއުޅުމުގައި ދޮގު ވީހާވެސް މަދުން ބުނާ މީހަކަށް ވުން މުހިންމެވެ.
