2023ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ދޮޅު އަހަރެއްހާ ދުވަހަށް ގާތްވެފައިވާއިރު، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގައި ހިގަމުންދާ ހުރިހާ ކަމެއް ދެން ބައްޓަން ވެގެންދާނީ ރިޔާސީ ކުރިޔަށް އޮތް ރިޔާސީ އިންތިޚާބާއި ގުޅި ލާމެހިގެންކަމުގައި ދެންނެވިދާނެއެވެ. ސަބަބަކީ، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގައި އޮތް ވާދަވެރިކަމާއި، ވެރިކަން ހޯދުމުގެ ހުވަފެންތައް ދެކޭ މީހުންގެ އަދަދަދުގެ ގިނަކަމުގެ ސަބަބުންވެސް މެއެވެ.
އަދި މިގޮތުން އުފެދިފައިވާ ވާދަވެރިކަމުގައި، އޮތް އަޚްވަންތަކަމުގެ ގުޅުމާއި، އެއް ޕާޓީއަކަށް ނިސްބަތް ވުމާއި ނުވުމަކުން ތަފާތެއް ނެތްތައް ފެންނާން އޮތްއިރު، މި ވާދަވަރިކަން އެންމެ ބޮޑަށް އޮތްތައް މިއަދު ފެންނާން އޮތީ ވެރިކަންކުރާ އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގައެވެ. އަދި އެއީވެސް، ނަޝީދު ވިދާޅުވާ ގޮތުންނަމަ، "އެންމެ ކުޑައިރުއްސުރެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިޔާ"އާއި ދެބޭފުޅުންގެ ދެމެދުގައެވެ.
މިގޮތުން، އެމްޑީޕީގެ ރައީސް އަދި މަޖިލިސް ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު 2023ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރައްވާނޭކަން، މަޖިލިސް ނާއިބު ރައީސް އީވާ އަބުދުﷲ، މިހާރު ކުރިޔަށްދާ އެޕާޓީގެ ޗެއަރޕާރސަން އިންތިޚާބުގެ ކެމްޕޭން ބައްދަލު ވުމެއްގައި އިއުލާން ކުރެއްވި ހިސާބުން، މިހާރުވަނީ 2023އަށް އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގައި އޮތް ސިޔާސީ ވާދަވެރިކަމުގެ މަންޒަރުތައް ވަރަށްވެސް ބޮޑަށް ސާފުވާން ފާށާފައިކަމުގައި ދަންނަވަން ޖެހެއެވެ.
އަދި ނަޝީދު 2023ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރައްވާނޭކަން ހާމަ ކުރައްވަމުން، އޭގެ އިތުރަށް ނަޝީދު އެމްޑީޕީގެ ޕްރައިމަރީގައި ވާދަކުރައްވާނޭކަންވެސް އީވާ އަބުދުﷲ ވަނީ ހާމަ ކުރައްވާފައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ނަޝީދުގެ ހުރިހާވެސް އަމާޒެއްހުރީ އެމްޑީޕީގެ ރިޔާސީ ޓިކެޓް ހޯއްދެވުމާއި ދިމާލަށްކަން މިހާރު މިވަނީ ކަށަވަރުވެ ޔަގީން ކުރެވިފައެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، 2023ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަ ކުރައްވާނޭކަންވެސް އަދި ނުކުރައްވާނޭކަންވެސް ސާފުބަހުން މިހާތަނަށް ރައީސް ސާލިހު އިއުލާން ކުރައްވާފައެއް ނުވެއެވެ. ވިދާޅުވަމުން ގެންދަވަނީ ހުރިހާވެސް އަމާޒެއްހުރީ 2018ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ވެވަޑައިގެންނެވި ވައުދުތައް ފުއްދެވުމަށް ކަމުގައެވެ.
އެހެންކަމުން، އެމްޑީޕީގެ ރިޔާސީ ޓިކެޓް ހޯއްދެވުމަށް ނަޝީދު "ދޭތިން އެކައްޗަށް ހިފާނޭކަން" ޔަގީން ކުރެވިފައި ވާއިރު، އެމްޑީޕީގެ ރިޔާސީ ޓިކެޓް ކަށަވަރު ކުރެއްވުމުގައި ރައީސް ސާލިހުގެ އަމާޒު ހުރީ ކޮން މިސްރާބަކަށްތޯ މިއީ ވަރަށްވެސް ގިނަބައެއް ހިތުގައި އުފެދިގެން ގޮސްފައިވާ ބޮޑު ސުވާލެއްކަން މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލާން ޖެހެއެވެ.
ޕާޓީގެ އެތެރޭގެ ޕްރައިމަރީއެއްގައި ވާދަކުރުމާއި ނުކުރުން!
އެމްޑީޕީގެ އަސާސީ ގަވާއިދުގައި ވާގޮތުން، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރާނޭ ކެނޑިޑޭޓަކު އެޕާޓިން ދައްކަން ޖެހެނީ ޕާޓީގެ އެތެރޭގެ ޕްރައިމަރީއަކުންނެވެ. އަދި ހުންނަވާ ރައީސަކަށް ދެވަނަ ދައުރެއް ޕާޓީން ދޭންޖެހޭނެކަމަށް، އެޕާޓީގެ އަސާސީ ގަވާއިދުގައި ސާފުބަހުން ބަޔާން ކޮށްފައި ނެތްކަންވެސް މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލާން ޖެހެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، އެމްޑީޕީގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރާނޭ ކެނޑިޑޭޑަކީ ކާކުކަން، އެޕާޓީގެ އާދަޔާއި ޚިލާފް ކޮންގްރެސްއަކުން ނިންމިދާނެއެވެ. އެއީ 2018ވަނަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރާނޭ ކެނޑިޑޭޓަކީ މިހާރުގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބުރާހިމް މުހައްމަދު ސާލިހުކަމަށް އެޕާޓީން ކަނޑައެޅި ގޮތްވެސްމެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، އެމްޑީޕިގެ އެތެރޭގެ ސިޔާސީ ވާދަވެރިކަން މިހާރު ދަތުރު ކޮށްފައި އޮތް މިންވަރަށް ބަލާ، އަދި ރައީސް ނަޝީދު އެމްޑީޕީގެ ރިޔާސީ ޕްރައިމަރީގައި ވާދަކުރައްވާނޭކަން ޔަގީން ކުރެވިގެން ދިއުމާވެސްއެކު، 2023ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ޕާޓީގެ ޕްރައިމަރީއެއް ބޭއްވުމާއި ނުބޭއްވުމަކީވެސް އެޕާޓީގެ ތެރެއިން ކުރިޔަށް އޮތްތަނުގައި ފެނިގެންދާނޭ ގަދަހިފުމެއްކަމުގައިވެސް މިފުރުސަތުގައި ދަންނަވާން ޖެހެއެވެ.
ސަބަބަކީ، ޕާޓީގެ ޕާލަމެންޓްރީ ގުރޫޕުގައި ތިއްބެވި، ރައީސް ސާލިހަށް ތާއީދު ކުރައްވާ ބައެއް މެމްބަރުން މިހާރުވެސް، ޕްރައިމަރީއަކާ ނުލާ ރައީސް ސާލިހަށް ރިޔާސީ ޓިކެޓް ލިބެން ޖެހޭނެކަމަށް ވަކާލާތު ކުރައްވަމުން ގެންދަވާތީއެވެ. އަދި އެފުރުސަތު، އެމްޑީޕީގެ އެތެރެއިން ލިބެން އޮތް ހަމައެކަނި ގޮތްކަމުގައި ފެންނާން އޮތީ، އެޕާޓީގެ ގައުމީ މަޖިލިހުގެ ގަރާރަކުން އެކަން އެބީދައިން ނިންމާ، ޕާޓީގެ ކޮންގްރެސްއިން ރައީސް ސާލިހާއި ރިޔާސީ ޓިކެޓް ހަވާލުކުރުމަށް ނިންމުމެވެ.
އަދި މީގެ އިތުރަށް، ޑިމޮކްރަޓިކް ނިޒާމުއޮތް، ވެރިކަމުގެ އުސޫލުތައް ރިޔާސީ ނިޒާމަކަށް ބައްޓަންވެފަ އޮތް ގިނަ ގައުމުތަކުގައިވެސް އަމަލް ކުރަމުންދާ އުސޫލަކީވެސް މިއީއެވެ. ހުންނަވާ ރައީސަކަށް ޕާޓީގެ އެތެރޭގެ ވާދަވެރި އިންތިޚާބަކާއި ނުލާ، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ދެވަނަ ބުރެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ފުރުސަތު ދިނުމެވެ. އެމެރިކާ، ފްރާންސް އަދި މިނޫނަސް ރިޔާސީ ނިޒާމްތައް އޮތް ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ޑިމޮކްރަސީތަކުގައި އަމަލްކުރަމުންދާ އުސޫލަކީވެސް މިއީއެވެ.
އެހެންކަމުން، ޑިމޮކްރަސީގެ އުސޫލުތަކަށް ބަލާއިރު، ޕްރައިމަރީއަކާއި ނުލާ ރައީސް ސާލިހަށް ރިޔާސީ ޓިކެޓް ލިބެންޖެހޭނެކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވުނުނަމަވެސ،ް އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގެ ވާދަވެރިކަން އޮތް ނިސްބަތަށް ބަލާއިރު، މިކަމުގެ ގޮންޖެހުން ރައީސް ސާލިހަށް އިންތިހާއަށް އޮތްކަމީ ކަށަވަރުވެ ޔަގީންވާން އޮތް ކަމެކެވެ. އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ކުރިޔަށް އޮތް، އެޕާޓީގެ ޗެއަރޕާރަސަން އިންތިޚާބު ކާމިޔާބުކުރުން، ރައީސް ސާލިހަށްވެސް، އަދި ރައީސް ނަޝީދަށްވެސް ވެގެން ގޮސްފައިވަނީ، ކޮންމެ މަޖުބޫރު ކަމަކަށެވެ. މޮޅުވުން ނޫން އެހެން ގޮތެއް އޮތްކަމަކަށް ފެންނާކަށް ނެތެވެ.
އަމާޒު ސާފުވާންޖެހޭ!
ގިނަބަޔަކު ދެކޭގޮތުގައި، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގައި އެންމެ ސާފު އަމާޒެއް އޮވެގެން ކުރިޔަށް ވަޑައިގަންނަވާ ހަމައެކަނި ލީޑަރަކީ ރައީސް ނަޝީދެވެ. އެމަނިކްފާނުގެ އަމާޒު ސާފެވެ. ކޮންމެ ގޮތެއް ހައްދަވާފަވެސް ވެރިކަން ހޯއްދެވުމެވެ. އަދި އެންމެ ސާފު ބަހުން އެކަން ހާމަކުރައްވަމުން ގެންދަވަނީވެސް ރައީސް ނަޝީދުކަންވެސް މިފުރުސަތުގައި ފާހަގަ ކޮށްލާން ޖެހެއެވެ.
ބަރުލާނީ ނިޒާމެއް ގެނެސްގެންނަމަ ބޮޑުވަޒީރުކަމެވެ. ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއް ނުގެނެވިއްޖެނަމަ، އެމްޑީޕީގެ ރިޔާސީ ޕްރައިމަރިގައި ވާދަ ކުރައްވައިގެން ރައީސްކަމެވެ. އަދި މަސައްކަތް ކުރައްވަމުން ގެންދަވަނީ، އެއްވެސް ފޮރުވުމެއް، ވަންހަނާ ކުރުމެއްނެތި އެމަގުންނެވެ. ކުރިމަތިލައްވަން ޖެހިވަޑައިގެންނެވި ކޮންމެ ހުރަހެއް، އަދި ގޮންޖެހުމަކާއި ކުރިމަތިވެސް ލައްވަމުންނެވެ.
އެހެންނަމަވެސް އެއާއި ޚިލާފަށް، 2023ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބާއި ގުޅެގޮތުން، ނަޝީދު ވާހަކަ ދައްކަވާހާ ސާފުކޮށް އެހެން އެހެން ޕާޓީތަކުންނާއި އެހެން ލީޑަރުންވެސް ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ނުގެންދަވައެވެ. ޚުދު ރައީސް ސާލިހުވެސް މިހާތަނަށް، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރައްވާނޭކަންވެސް އަދި ނުކުރައްވާނޭކަންވެސް ސާފު ބަހުން ވިދާޅުވެފައެއް ނުވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަމަލުފުޅުތަކުން، އެމަގަށް މަގު ކޮށްޓަވަމުން ގެންދަވާކަމަށް މޭރުން ކުރެވެމުން ދިޔަނަމަވެސް، 2023އަށް އެމަނިކްފާނުގެ އަމާޒު ހުރީ ކޮންގޮތަކަށް ކަމެއް، ކޮން މިސްރާބަކަށް ކަމެއް، މިހާތަނަށް ސާފު ވެފައެއް ނުވެއެވެ.
ބައެއް ފަރާތްތަކުން ދެކޭ ގޮތުގައި ރައީސް ސާލިހު މަޑު ކުރައްވަމުން ގެންދަވަނީ، ކުރިޔަށް އޮތް އެމްޑީޕީގެ ޗެއަރޕަރސަން އިންތިޚާބުގެ ނަތީޖާއަށެވެ. އަދި ނަތީޖާ ކޮންމެ ގޮތަކުން އައިކަމުގައިވި ނަމަވެސް، ކުރިޔަށް ވަޑައިގަންނަވާނޭ ގޮތެއްގެ ޗާޓު ވިސްނުންފުޅުގައި ކުރައްސަވާފާއި އޮންނާނޭކަމަށްވެސް ގަބޫކުރަން ޖެހެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، ފާހަގަ ކޮށްލާންޖެހޭ އެއްކަމަކީ، ރައީސް ސާލިހުގެ އަމާޒު ސާފުވާން ޖެހޭކަމެވެ. ވަގުތު އޮއްވާ، ކަންކަން ސާފުވުން މުހިންމުކަމެވެ. އަދި އަމުދުން ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ހައްދަވާ ޕްލޭންތަކާއި، ކުރައްސަވާ ޗާޓު، ވަރަށްވެސް ބޮޑަށް ސާފުވެ، ފާޅުވެ، އަދި އާންމުވެސް ކުރައްވައިގެން މެނުވީ ގިނަބަޔަކަށް އެމަގުން ދަތުރުކުރުމުގައި ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭނޭކަމީ ކަށަވަރުވެ ޔަގީންވާން އޮތް ކަމެކެވެ.
