އެމެރިކާއިން މެދުވެރިވެގެން، ގާއިމްކުރި ސުލްގައިގެ އެއްބަސްވުމަކާއެކު، އިސްރާއީލާއެކީ ސުލަހްވެ، ސިޔާސީ ގުޅުން ގާއިމްކުރުމަށް އަރަބި ގައުމެއް ކަމުގައުވާ މޮރޮކޯއިން އެއްބަސް ވެއްޖެއެވެ. މިއީ ފާއިތުވެދިޔަ 4 މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި، އިސްރާއީލާއެކީ ސުލްހަވުމަށް އެއްބަސްވި 4 ވަނަ އަރަބި ގައުމުވެ.
މީގެ 4 މަސްކުރިން، އެމެރިކާގެ ވައިޓްހައުސްގައި ބޭއްވުނު ރަސްމިއްޔާތެއްގައި، ޔުނައިޓެޑް އަރަބި އެމިރޭޓްސްއާއި، ބަހުރެއިންގެ އިތުރުން، އޮމާންއިންވަނީ، އިސްރާއީލާއެކީ ސިޔާސީ ގުޅުން ގާއިމްކޮށް، ސިއްހަތާއި، ވިޔަފާރިއާއި އަދި ޓެކްނިލޮޖީގެ ދާއިރާއިން އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް އެއްބަސްވެ އެގްރީމަންޓުގައި ސޮއި ކޮށްފައެވެ.
އިސްރާއީލާ ސިޔާސީ ގުޅުން ގާއިމްކުރުމަށް މޮރޮކޯއިން ނިންމި ނިންމުމުގެ ބަަދަލެއްގެ ގޮތުން، އެމެރިކާއިން ވަނީ، މޮރޮކޯގެ ހުޅަގު ސަހަރާގެ ސަރަހައްދުގައި، ވަކިވެގަތުމަށް މަސައްކަތްކުރާ، އަލްޖީރިއާއިން ތާއީދުކުރާ ޕޮލިސާރިއޯ ފްރޮންޓްގެ ހަގުރާމަވެރިންނާއި ދެކޮޅަށް، އެސަރަހައްދަކީ މޮރޮމޯއަށް ނިސްބަތްވާ ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައި ބަލައިގެންފައެވެ. ޕޮލިސާރިއޯ ފްރޮންޓްއަކީ، މިސަރަހައްދުގައި މިނިވަން ދައުލަތެއް ގާއިމްކުރުމަށް ހަގުރާމަ ކުރަމުންދާ ހަތިޔާރުއެޅި ޖަމާއަތެލެވެ.
މޮރޮކޯއިން އިސްރާއިލާއި ސިޔާސީ ގުޅުން ގާއިމްކުރުމަށް އެއްބަސްވެފައިވަނީ، މިއަދު، މޮރޮކޯގެ ރަސްގެފާނު ކިންގ މުހައްމަދު VI އާއިއެކީ ފޯނުން ގުޅާ ވާހަކަ ދެއްކެވުމަށް ފަހުގައެވެ.
Another HISTORIC breakthrough today! Our two GREAT friends Israel and the Kingdom of Morocco have agreed to full diplomatic relations – a massive breakthrough for peace in the Middle East!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) December 10, 2020
ފާއިތުވެދިޔަ އޮގަސްޓް މަހަށްފަހު، އިސްރާއީލާއެކީ ސިޔާސީ ގުޅުން ގާއިމްކުރި 4 ވަނަ ގައުމަށް މޮރޮކޯ ވެގެން ގޮސްފައިވާއިރު، މިއިން ކޮންމެ ގައުމެއްވެސް އިސްރާއީލާއެކީ ގުޅުން ގާއިމް ކޮށްފައިވަނީ، އިސްރާއީލާ ގުޅުން ގާއިމް ކުރުމަށް ވެވޭ އެއްބަސްވުމުގެ ބަދަލުގައި، މާލީ އަދި ދިފާއީ އެތައް އެހީތެރިކަމެއްގެ ބަދަލެއްގެ ގޮތުންނެވެ.
މިގޮތުން، އިސްރާއިލާއެލީ ސިޔާސީ ގުޅުން ގާއިމް ކުރުމުގެ ބަދަލެއްގެ ގޮތުން، އެތައް ބިލިއަން ޑޮލަރެއްގެ ހަގުރާމަމަތީ، އެންމެފަހުގެ ފައިޓަރ ޖެޓްތައް އޫއޭއީއަށް ވިއްކުމަށް، އެމެރިކާގެ ސެނެޓުން ވަނީ މިހަފްތާގަ ފާސްކޮށްފައެވެ. އަދި މިއއްބަސްވުންތަކުގެ ބަދަލެއްގެ ގޮތުން، މިއަހަރުގެ ޖުލައި މަހުންފެށިގެން، ފަސްތީނުގެ ހިފާފައިވާ އެތައްބިމެއް، ރަސްމީކޮށް އިސްރާއީލުގެ ޗާޓުގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެއްސުމަށް ނިންމާފައި އޮތްތުމަށް އަމަލުކުރުން އިސްރާއީލުންވަނީ ފަސްކޮށްފައެވެ.
އިސްރާއީލާއެކީ ސުލްހަވުމަށް، އަރަބި ގައުމުތަކުން ވަމުންދާ އެއްބަސްވުންތަކަށް ފަލްސްތީނުން ދަނީ، ވަރަށް ބޮޑަށް ނުރުހުން ފާޅުކޮށް ދެކޮޅު ހަދަމުންނެވެ. ފަލަސްތީނުން ގަބޫލުކުރާގޮތުގައި މިއީ މިގައުމުތަކުން ފަލަސްތީނަށް ވާ ބޭވެފާތެރިކަމެކެވެ.
އިސްރާއީލުން 1976 ވަނަ އަހަރު ހިފާފާއިވާ ފަލަސްތީނުގެ ބިންތަކުން ފައިބާ، މިބިންތައް ފަލަސްތީނާ ހަވާލުކޮށް، އަދި ގައުމުން ބޭރުކޮށްލެވިފައިވާ ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުންނަށް އެބުރި ފަލަސްތީނަށް އައުމުގެ ހައްގު ލިބި ނުދެނީސް، އިސްރާއީލާ އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ގުޅުމެއް ގާއިމް ނުކުރުމަކީ، ޒަމާނުއްސުރެ، އަރަބިގައުމުތަކުން ނިންމާފަ އޮންނަ ނިންމުމެކެވެ.
އިސްރާއީލާ ގުޅުން ގާއިމްކުރުމަށް މޮރޮކޯއިން ނިންމި ނިންމުމަށް ފަލަސްތީނުން މިއަދުވަނީ ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ނުރުހުން ފާޅުކޮށްފައެވެ. ޕަލްސްތީނިއަން ލިބަރޭޝަން އޯގަނައިޒޭޝަންގެ އެކްޒެކެޓިވް ކޮމިޓީގެ މެމްބަރެއްކަމުގައިވާ، ބައްސާމް އަލް-ސާލިހީ ވަނީ މިއެއްބަސްވުން ވަރަށް ބޮޑަށް ކުއްވެރި ކޮށްފައެވެ.
"ފަލަސްތޫނުގެ ބިންތަކުން އިސްރާއިލް ނުފައިބަނީސް، އިސްރާއީލާއެކު އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ގުޅުމެއް ގާއިމް ނުކުރުމަށް އަރަބިގައުމުތަކުން 2002 ވަނަ އަހަރު އެއްބަސްވެފައިވާ އެއްބަސްވުމާއި ޚިލާފަށް، އިސްރާއީލާ ގުޅުން ގާއިމްކުރުމަށް އަރަބި ގައުމުތަކުން ވަމުންދާ އެއްބަސްވުންތައް ގަބޫލެއް ނުކުރާނަން. މިއީ ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުން އަޅުވެތި ކުރުމަށް އިސްރާއީލަށް ދެވޭ ހިތްވަރެއް،" ސާލިހީ ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ.
ގާޒާގައި، ހަމާސްގެ ތަރުޖަމާން، ހަޒީމް ގަސީމް ވިދާޅުވެފައިވަނީ، "މިއީ ވަރަށް ބޮޑު ގޯހެއް، އަދި މިއީ ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުންގެ މަސްލަހަތާ ދެކޮޅަށް ވެވުނު އެއްބަސްވުމެއް. މިގޮތަށް ވެވޭ ކޮންމެ އެބްސްވުމެއްގެ ބޭނުން އިސްރާއީލުން ކުރާނީ، ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުންނަށް އަނިޔާވެރި ވުމަށާއި އަދި، ހިފާފައިވާ ބިންތައް ފުޅާކުރަމުން ދިއުމަށް،" ކަމުގައެވެ.
މިއެއްބަސްވުމަށްފަހު، ފަލަސްތީނުގެ ރައީސް މަހުމޫދު އައްބާސްއާއި ފޯނުން ގުޅުއްވާ ވާހަކަ ދައްކަވަމުން، މޮރޮކޯއިން އަބަދުވެސް ދެމިއޮންނާނީ، ފަލަސްތީނުގެ މިނިވަން ދައުލަތެއްގާއިމް ކުރުމަށް ތާއީދު ކުރުންމަތީކަމަށް، މޮރޮކޯގެ ރަސްގެފާނު ވިދާޅުވެފައިވާ ކަމަށް، މޮރޮކޯއިން ނެރުނު ނޫސްބަޔާނެއްގައި ބުނެފައި ވެއެވެ.
