ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޝަރުޢީ ނިޒާމު އިސްލާހު ކުރުމުގެ ވާހަކައަކީ، ވެރިކަަމަށް އައުމަށްޓަކާ ސިޔާސީ ގިނަ ފަރާތްތަކުން ވަރަށް ގިނަ ފަހަރަށް ދައްކާފައިވާ ވާހަކައެކެވެ. ވެފައިވާ ވައުދެކެވެ. ޝަކުވާއަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޝަރުޢީ ކޯޓުތަކުން އިންސާފު ނުލިބޭކަމުގެ ޝަކުވާއެވެ. އެ ނިޒާމުގެ މައްޗަށް އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ ވާހަކަތަކެވެ. އިންސާފު ހޯދުމަށްޓަކާ ޝަރުޢީ ނިޒާމު އިސްލާހު ކުރަންޖެހޭ ކަމުގެ ވާހަކަތަކެވެ. އިތުބާރު އުފެއްދުމަށްޓަކާ މި ނިޒާމުގެ އޮނިގަޑަށްވެސް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެންނާން ޖެހޭކަމުގެ ވާހަކައެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، މި ވައުދުތަކުގެ މައްޗަށް، އިތުބާރުކޮށް، ރައްޔިތުން ވޯޓުދީ، އަދި އިންތިޚާބު ކާމިޔާބުކޮށް ވެރިކަމަށް އައި ހަމަ އެއްވެސް ވެރިއަކަށް ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގައި މިވައުދު ފުއްދިފައެއް ނުވެއެވެ. އިޢާދަވަމުންދާ ތާރީޚަކީ، ފަހަތަށް ޖެހި އިދިކޮޅު ސިޔާސީ ހަރަކާތްތައް ހިންގާންޖެހުމުން ޖުޑިޝަރީ އިސްލާހު ކުރުމުގެ މުހިންމުކަން ވިސްނިގެން ދިއުމެވެ. އަދި ވެރިކަމަށް އާދެވުމުން، ޖުޑިޝަރީ އޮތީ ސިޔާސީގޮތުން މުހިންމު ބައްޓަމަކަށް ކަން ވިސްނި، ދެއްކިހާ ވާހަކަތަކުގެ މަތިންނާއި، ވީހާ ވައުދުތަކުގެ މަތިން ހަދާން ނައްތާލާ، އޮތް އޮނިގަޑުގައި ބަގުޑި ބެއްދުމެވެ.
ކޮންމެއަކަސް، މިއީ ރާއްޖޭގެ ޝަރުޢީ ނިޒާމާއި ގުޅޭގިތުން ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގައި ކޮށްފައިވާ ޝަކުވާތަކާއި، އެޝަކުވާތަކަށް ފަރުވާ ހޯދުމަށް ކުރެވުނުނަމަ ކުރެވިފައިވާ މަސައްކަތެއްކެއްގެ ހަގީގީ މިސްރާބެވެ.
އެހެންނަމަވެސް ކަމުގެ ހަގީގަތަކީ، ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގެ ވާހަކަ މި ބީދައިން ދައްކައިގެން މިއަދުން ވާން ނެތްކަމެވެ. ދައްކާން ޖެހެނީ މުސްތަގުބަލުގެ ވާހަކައެވެ. މިގޮތުން، ކުރިޔަށް އޮތް ތަނުގެ ވާހަކަ މިއަދު ދައްކާނަމަ، ދެއްކެން އޮތީ މިވެރިކަމުގައި ޖޭއެސްސިއަށް ގެންނާނޭކަމަށް އެމްޑީޕީގެ އިސް ފަރާތްތަކުން ޒަމާނުއްސުރެ ދައްކަމުން އައިސްފައިވާ ވާހަކަތަކެވެ. އެއީ ރައީސް މައުމޫނުގެ ވެރިކަމާ ދެކޮޅަށްވެސް އެޕާޓީގެ ސިޔާސީ އިސްފަރާތްތަކުން ކޮށްފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް ޝަކުވާއެވެ. އޭގެ ފަހުން އައި ހުރިހާ ވެރިކަމެއްގައިވެސް އިދިކޮޅުގައި ތިބެގެން އެޕާޓީގެ ސިޔާސީ އިސްފަރާތްތަކުން އޭރަކު އޮތް ސަރުކާރެއްގެ މައްޗަށް ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ ތުހުމަތުކަވެ. ޖުޑީޝަރީއަށް އަތް ބާނާކަމުގެ ތުހުމަތެވެ. ޖުޑިޝަރީ އިސްލާހު ކުރުމަށްޓަކާ މިހާރު އޮތް ޖޭއެސްސީއަށް އިސްލާހީ ބޮޑެތި ބަދަލުތައް ގެންނަން ޖެހޭކަމުގެ ވާހަކަތަކެވެ. އެނޫން ގޮތަކުން، އެނޫން ބީދައަކުން، ޖުޑިޝަރީއަށް އިސްލާހީ ހެޔޮ ބަދަލުތަކެއް ނެގެވެން ނެތްކަމުގެ ވާހަކައެވެ.
ޖޭއެސްސީއަކީ މިއަދު ސިޔާސީ މީހުންކޮންމެހެންވެސް ތިބެންޖެހޭ މުވައްސަސާއެއް!
ފަނޑިޔާރުން ޒިންމާދާރު ކުރުމުގެ މައްސަލަ ބެލުމަށް ގާނޫނު އަސާސީއިން އުފައްދާފައިވާ ޖުޑީޝަލް ސާވިސް ކޮމިޝަން (ޖޭއެސްސީ) ގެ އެކުލެވުން ބަދަލުވާ ގޮތަށް ގާނޫނު އަސާސީއަށް އިސްލާހު ގެނައުމުގެ ބިލު މަޖިލީހަށް ބަލައި ނުގަނެ އެމްޑީޕީގެ ސުޕަރ މެޖޯރިޓީ އޮތް މަޖިލިހުން އިއްޔެވަނީ އެބިލް ބޭރު ކޮށްލާފައެވެ.
އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ބަލާނަމަ އިދިކޮޅު ސިޔާސީ ވިސްނުމުގެ މައްޗަށް ފަރުމާ ކޮށްފައި އޮތް މިބިލް މަޖިލިހުން ބަލައި ނުގަތުމުގެ މައްސަލައެއް ނެތްކަމުގައި ދެންނެވިދާނެއެވެ. އަދި ހެޔޮ ނިޔަތުގައި މިބިލް ބަލައިގަނެ، މަޖިލީހުގެ ސުޕަރ މެޖޯރިޓީ އޮތުމުން، ސުޕަރ މެޖޯރިޓީގެ ވިސްނުމާއި އެއްގޮތަށް ބިލް ކޮށާ މަށާ، އިސްލާހުކޮށް، ސުޕަރ މެޖޯރިޓީން ބޭނުންވާ ކުލައެއް ޖައްސާ، ބޭނުންވާ ބައްޓަމަކަށް ބިލް ބަދަލުކޮށް ފާސްކުރުމުގެ ފުރުސަތުވެސް އޮތް ކަމުގައި ދަންނަވަން ޖެހެއެވެ،
އެހެންނަމަވެސް ކުރަން ޖެހިފައިވާ ހަގީގީ ބަހުސަކީ މިއީ އެއްނޫނެވެ. ބަހުސަކީ ސުޕަރ މެޖޯރިޓީ މަޖިލިހުގައި އޮވެމެ، ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ނުކޮށްގެން އުޅޭ ހަގިގީ މައްސަލައިގެ ބަހުސެވެ. މަޖިލިސް ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު އިސްވެ ހުންނަވައިގެން އެކުލަވާލެއްވި އަމިއްލަފުޅު މެނިފެސްޓޯގައި، ކަޅާ ހުދުން، މި ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކުރަން ޖެހޭކަމުގެ ވާހަކަ ލިޔުއްވުމަށްފަހު، އެވައުދުތައް ފުއްދަވާނޭ ގޮތް މެނިފެސްޓޯގައި ލިޔުއްވާފައި ނެތްކަމަށް މިއަދު ވިދާޅުވާ މައްސަލައެވެ. އަދި މި ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކޮށްގެން މެނުވީ ދިވަހިރާއްޖޭގެ ޝަރުޢީ ނިޒާމު އިސްލާހު ނުކުރެވޭނެކަމަށް ހަރުއަޑުން ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވި ފަރާތްތަކަށް، ޖޭއެސްސީގައި ހުރެގެން ނުވާނެކަމަށް އެފަރާތްތަކުން ވަކާލާތު ކުރައްވަމުން އައި މަގާމްތަކަށް ޚުދު އެބޭފުޅުންނަށް އާދެވުމުން ޖޭއެސްސީގައި އެމަގާމްތައް ހަމަ އެގޮތުގައި ހުރުމުގެ އެއްވެސް މައްސަލައެއް މިއަދު ނެތިގެން ދިޔަ ދިއުމުގެ ބަހުސެވެ.
އަދި މީގެ އިތުރުން ، ޖޭއެސްސީއަށް އިސްލާހު ގެނައުމަށް މަޖިލިހަށް ހުށަހެޅިގެންދިޔަ ބިލަށް ފާއިތުވެދިޔަ ހަފްތާގައި ކުރެވިގެންދިޔަ ބަހުސްގައި ވާހަކަދައްކަވަމުން، އިދިކޮޅުގައި ހުންނަވައިގެން، ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކުރަންޖެހޭ ކަމަށް އެންމެ ބޮޑަށް ވަކާލާތު ކުރައްވަމުން ވަޑައިގެންނެވި، މަޖިލިސް ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވިދާޅުވެފައިވަނީ، ޖޭއެސްސީގައި ސިޔާސީ ބާރުވެރިކަމެއް އޮންނަޖެހޭކަމަށް ޤަބޫލުފުޅު ކުރައްވާކަމަށާއި، މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ތެރެއިން މެންބަރަކު ޖޭއެސްސީގައި އިނުމަކީ އެ ތަނަށް ސިޔާސީ ބާރުވެރިކަން ފޯރުވަން ޖެހޭ މިންވަރަށް ފޯރުވަން ބޭނުންތެރި ކަމެއް ކަމުގައެވެ.
އަދި މީގެއިތުރުން، މިމޭރުމުން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން، އެމްޑީޕީގެ ބިލެއްދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަހުމަދު ހަލިމް (ދޮންބިލެއް) ވިދާޅުވެފައިވަނީ، ފަނޑިޔާރުންނަކީ އެއްވެސް އިންތިޚާބީ މަޤާމަކަށް ނުވާއިރު، ކޮމިޝަންގައި އިންތިޚާބީ މެމްބަރުން ތިބިބުމަކީ ކޮމިޝަންތައް އެންމެ ރަނގަޅަށް ހިނގުމަށް ލިބޭނެ ހިތްވަރަކަށް ވެގެންދާނެ ކަމަށެވެ.
އޭނާ ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި، ޖޭއެސްސީގައި މަޖިލިސް ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު އިންނެވުމަކީ ވަރަށްވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އަދި އޭނާ ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި، މަޖިލިސް މެމްބަރުނަކީ އިންތިޚާބީ މެމްބަރުންނަށް ވާއިރު ރައްޔިތުން އެދޭ ކަންކަން ހާސިލް ކުރެވޭނީ އިންތިޚާބީ މަޤާމުތަކުގައި ތިބޭ ބަޔަކު އެ ކޮމިޝަންގައި ތިބެގެންނެވެ.
ބައެއް ފަހަރަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިނގިލި ދިއްކުރެވެނީ މިސާލަކަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް އިންނަވާ ކަމަށް ވަންޏާ އިންސާފެއް ނުހޯދޭނެއޭ. ނޫން. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް އެ އިންނަވަނީ ރައްޔިތުންގެ ވޯޓަކުން އެ ތަނަށް އިންތިހާބު ވެގެން.
ދޮންބިލެތް ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ.
އެހެންކަމުން މިއަދު ހަގީގަތަކީ، ސުޕަރ މެޖޯރިޓީގެ މެމްބަރުންނަށް، އަދި މަޖިލިސް ރައީސަށްވެސް މިއަދު ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ހަގީގީ މަންޒަރަކީ ޖޭއެސްސީގައި ސިޔާސީ މީހަކު އިނުމުގެ މުހިންމުކަން ކަމުގައި މިއަދު ވެގެން ހިގައްޖެއެވެ. ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކުރެވޭނީ އިންތިޚާބުކުރެވޭ ސިޔާސީ މީހަކު އެ މުވައްސަސާގައި އިދެގެން ކަމުގެ ވާހަކަ އެބޭފުޅުން އަމިއްލަފުޅަށް މިއަދު ދައްކަވާ، އެބީދައިން އެކަން ތަންފީޒުވެސް ގެންދަވަނީ ކުރައްވަމުންނެވެ.
ދުވަހަކުވެސް ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކުރެވިދާނެތަ؟
ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކުރުމުގެ ވާހަކަ މިއަދާހަމައަަށް ދައްކަވާ، އެ ވައުދުގެ މައްޗަށް ރައްޔިތުންގެ ވޯޓުވެސް ހޯއްދަވައިގެން، އެ މުވައްސަސާގައި ހުރެގެން ނުވާނޭކަމަށް ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވި މަގާމްތަކަށް ޚުދު އެވައުދުތައް ވެވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅުންނަށް ވަޑައިގެންނެވުމުން، އެބޭފުޅުންގެ ވިސްނުމާއި ފިކުރަށް އައިސްފައިވާ ބަދަލުތަކުން ފާހަގަވާން އޮތް އެއްކަމަކީ، މިދައުރުގައި މި މުވައްސަސާއަށް އިސްލާހީ ހެޔޮ ބަދަލެއް އައުން ދުރުކަމެވެ.
އެހްނަމަވެސް، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގައި ސުޕަރ މެޖޯރިޓީ އޮވެމެ، އަދި މިސަރުކާރަށް މި މުވައްސަސާ އިސްލާހު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޭގެ އިންތިހާއަށް ލިބިފައި އޮވެމެވެ، މި މުވައްސަސާއަށް އިސްލާހީ ހެޔޮ ބަދަލެއް ގެނެސްފައި ނުވުމުގެ ނަތީޖާ ހަގީގަތުގައި، މުސްތަގުބަލުގައި ވަރަށްވެސް ނުރަގަޅުކޮށް ނުކުމެގެން ދިއުމުގެ ފުރުސަތު އޮތްކަމުގައި ދަންނަނަވަން ޖެހެއެވެ.
ސަބަބަކީ، ޖޭއެސްސިއަކީ އަބަދުވެސް އެތަނަކުން ސިޔާސީ މަންފާ އޭގެ އިންތިހާއަށް ނެގެން އޮތް ތަނެއްގެ ގޮތުގައި މިއަދު ސާބިތުވެގެން ދިއުމެވެ. އަންނަ ކޮންމެ ސަރުކާރަކުންވެސް އެމުވައްސަސާއަށް އެސަރުކާރަކުން ތާޢީދުކުރާ ސިޔާސީމީހުން އައްޔަންކޮށް، އެމުވައްސަސާގައި ބަގުޑި ނުބައްދާންވީ އެއްވެސް ސަބަބެއް މުސްތަގުބަލުގެ ސަރުކާރުތަކަށް ނުފެނި ދިއުކަމަކީ ވަރަށްވެސް ގާތުގައި އޮވެދާނޭ ކަމެއްކަމީ މިއަދު ގަބޫލުކުރަންޖެހިފައިވާ އެއް ހަގީގަތެވެ.
އާދޭހެވެ. ކޮންމެ ސަރުކާރަކަށްވެސް މުހިންމީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެޖޯރިޓީއެވެ. ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކުރުމުގެ ވައުދަކީ، އިދިކޮޅުގައި ތިބޭބަޔަކު އިދިކޮޅުގައި ތިބޭއިރު ދަންކާންއޮތް ފޮލޯކު ވާހަކައަކަށް ވެގެން ދިޔައީއެވެ. އަދި ޖޭއެސްސީ އިސްލާހު ކުރުމުގެ ވައުދަކީވެސް، ވެރިކަމަށް އައުމަޓަކާ ވުން މުހިންމު، އެހެންނަސް ސިޔާސީ ބާރުވެރިކަން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކާ ނުފުއްދުންވެސް އެހާމެ މުހިންމު ވައުދުކަށް ވެގެން ދިޔައީއެވެ.
މިނޫން އުސޫލަކުން ޖުޑިޝަރީއަށް އިސްލާހީ ހެޔޮ ބަދަލެއް އަންނާނީ، އިޚްލާސްތެރިކަން ހުރި ބަޔަކު މިވައުދު ވީދުވަހަކުން ކަމީ ކަށަވަރުވެ ޔަގީންވާން އޮތް ކަމެކެވެ.
