2019 ވަނަ އަހަރު ނިމެމުން ދަނިކޮށް މުޅި ދުނިޔެއަށްވެސް ކުރިމަތިވެގެންދިޔަ ކޯވިޑްގެ ނުރައްކާތެރި އާލަމީ ވަބާ، 2020 ވަނަ އަހަރު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހަފޮޅުންވެސް އެތެރެވެ، ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތައް ގައުމަށް ހުރިހާ ގޮތަކުންވެސް ކުރިމަތިވެގެން ދިޔައެވެ.

ވަކި ދާއިރާއެއް، ވަކިސިނާއަތެއް ތަފާތުވުމެއް ނެތި، ކޯވިޑްގެ ނުރައްކާތެރި ރާޅު ބިންދާލީ އެންމެންގެވެސް މައްޗަށް، ވަރަށްވެސް ގެއްލުން ބޮޑު ކޮންނެވެ. ދިވެހި އިގްތިސާދުގެ ބޮޑުބައެއް އެސިނާއަތަކަށް ބަރޯސާވެފަ އޮންނަ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތު އިނދަޖެހި، ބޭރުފައިސާ ގައުމަށް ވަންނަން އޮތް ދޮރާށި ބަންދުވެ، ފާއިތުވެދިޔަ އެއްވެސް ޒަމާނެއްގައި ގައުމުގެ އިގްތިސާދަށް ލިބިގެން ގޮސްފައި ނުވާވަރުގެ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކަކާއި ކުރިމަތިލާން ޖެހުނެވެ.

ކުދިއަދި މެދުފަންތީގެ އެތަކެއް ވިޔަފާރިއެއް ބަގުރޫޓުވެ، އެތައްބައެއްގެ ވަޒީފާ ގެއްލި، މުޅި ގައުމު އަރައި ނުގަނެވޭ ވަރުގެ ފުންވަޅުގަޑަކަށް ކޯވިޑް ކާރިސާގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ވެއްޓިގެން ދިޔައިރު، ސިއްޙީ ގޮތުންނާއި، އިޖުތިމާޢީ ގޮތުންވެސް ގައުމަށް ލިބިގެންދިޔަ ގެއްލުންތައް ވަކި ކުޑައެކޭ ދެންނެވޭކަށް ނެތެވެ.

މިގޮތުންވެސް އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަ ކޮށްލަންޖެހެނީ، ތަޢުލީމީ ދާއިރާއަށް ކުރިމަތިލާންޖެހުނު އަގު ނުކުރެވޭ ވަރުގެ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކާއި، ވަކީން ޚާއްސަކޮށް ދަރިވަރުންނަށް ތައުލީމީ ގޮތުންނާއި، ނަފްސާނީގޮތުން ކުރިމަތިވި ބޮޑި މައްސަލަތަކެވެ.

2020 ވަނަ އަހަރު ފުރަތަމަ ކުއާޓަރު ނިމެމުން ދަނިކޮށް، ދުނިޔޭގައި އޭރު ފެތުރެމުންދިޔަ ކޯވިޑްގެ ނުރައްކާތެރި ވައިރަސް އެންމެ ފުރަތަމަ ރާއްޖޭގެ ބައެއް ރިސޯޓުތަކުން ފެނި، އަދި އެއަށްފަހު، ފުރަމާލެއިން ކޯވިޑަށް ޕޮޒިޓިވް ވެފައިވާ މީހުން އެއަހަރުގެ އެޕްރިލް މަހު ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ފެނުމާއި ގުޅިގެން މުޅި މާލެ ލޮކްޑައުން ކުރެވުނެވެ.

ނަތީޖާއަކަށް ވެގެން ދިޔައީ، މާލޭ ސަރަހައްދުގެ ސްކޫލްތައް ބަންދު ކުރެވި، ދަރިވަރުންގެ 2020ވަނަ އަހަރުގެ ކިޔެވުން ހުއްޓުމަކަށް އައެވެ.

އެއަށްފަހު، ކޯވިޑް19 ރާއްޖޭގެ އެކި ރަށްތަކަށް ފެތުރި، އެކިރަށްރަށުގެ ސްކޫލްތައް ބަދުން ކުރަން ޖެހި، 2020 ވަނަ އަހަރު ދެބައި ވެގެން ދިޔައިރު، ޖުމްލަގޮތެއްގައި މުޅި ތައުލީމީ ނިޒާމު އޮތީ ހުއްޓުމަކަށް އައިސްފައެވެ. މިގޮތުން، ސްކޫލްތައް ބަންދުކުރަން މަޖުބޫރުވެ، ދަރިވަރުން ގޭބަންދުގައި ތިބެން ޖެހުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ނަފްސާނީ ގޮތުންނާއި، އަދި އިޖުތިމާޢީ ގޮތުންވެސް، ކޯވިޑް19ގެ ސަބަބުން އެންމެ ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކާ އަދި ގެއްލުމަކާ ކުރިމަތި ލާންޖެހުނު އެއްބަޔަކަށް ކިޔަވާކުރިން ވެގެން ގޮސްފައިވާ ކަމީ ދެބަސް ވެވެން ނެތް ހަގީގަތެކެވެ.

ކޯވިޑް19ގެ ސަބަބުން ތައުލީމީ މުޅި ނިޒާމަށް ބޮޑު ބަދަލެއް

ދުނިޔެއަށް ކުރިމަތި ވެގެންދިޔަ ކޯވިޑް ކާރިސާ ވެގެން ދިޔައީ، ހުރިހާ ގޮތަކުންވެސް ދުނިޔެ ބަދަލު ކޮށްލި ކާރިސާއަކަށެވެ. ނުވަތަ، ދިރިއުޅުމުގެ އެތަކެއް ވައްޓަފާޅިއަކާއި، އަދި ކުރިން އަމަލް ކުރަމުން އައި އެތަކެއް އުސޫލަކަށް ބަދަލު ގެންނަން އެތައް ބަޔަކަށް މަޖުބޫރު ކުރުވި ކާރިސާއަކަށެވެ.

މިގޮތުން އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަ ކޮށްލަންޖެހޭ އެކަމަކީ، ކޯވިޑް ކާރިސާގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ދަރިވަރުންގެ ތައުލީމު އުގެނުމަށް އައިސްފައިވާ ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެވެ.

ފާއިތުވެދިޔަ އަހަރެއްހާ ދުވަހަށް ބަލާއިރު، މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް، ގިނަ ގައުމުތަކުގައި، ޕްރީސްކޫލް ތައުލީމުން ފެށިގެން ގޮސް، ސްކޫލްތަކާއި، ޔުނިވަރސިޓީތަކުގައިވެސް ދަރިވަރުން ތައުލީމު ހާސިލް ކުރަމުން އައިސްފައިވަނީ އޮންލައިންކޮށް ގޭގައި ތިބެގެންނެވެ. ފިލާވަޅުތައް އުގެނިގަތުމާއި، އެގްޒާމްތައް ހެދުމާއި، އެސައިންމަންޓްތަކާއި އަދި މިނޫނަސް ތައުލީމާ ގުޅުންހުރި އެތައްކަމެއް ދަރިވަރުންނާއި ޓީޗަރުން ފުރިހަމަ ކުރަމުން އައިސްފައިވަނީ އޮންލައިންކޮށް، އިންޓަރނެޓްގެ ޒަރީއާއިން، ގޭގައި ތިބެގެންނެވެ.

ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ދަރިވަރުންނާއި، ޓީޗަރުން އަދި ބެލެނެވެރިންވެސް، ތައުލީމު ލިބިގަތުމާއި އުގަންނައި ދިނުމުގައި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތަކަށް އިންތިހާއަށް ލޯހުޅުވިގެން ދިޔަ ނަމަވެސް، އޮންލައިންކޮށް އުގެނުމުގެ ކަންކަން ފުރިހަމަ ކުރުމުގައި ރާއްޖޭގައި، އަދި ވަކީން ޚާއްސަކޮށް މާލޭގައި ދަރިވަރުންނާ ބެލެނެވެރިންނަށް ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާކަން ފާހަގަ ކޮށްލަން ޖެހެއެވެ.

މީގެ މައިގަޑު ސަބަބަކަށް ވެގެން ދިޔައީ މާލޭގައި އާންމު ރައްޔިތުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން ކުޑަވެފައި، އަދި ވަކީން ޚާއްސަކޮށް ލޮކްޑައުންގައި، ތޮށްޖެހިފައި ތިބެން ޖެހުމުގެ ސަބަބުން، ތައުލީމު ހާސިލްކުރުމަށް އެކަށޭނެ މާހައުލެއް މާލޭގައި ދަރިވަރުންނަށް ތަނަވަސް ވެފައި ނެތުމެވެ. އަދި ހަމަ އެއާއެކު، ދިވެހިރާއްޖެއަކީ އިންޓަރނެޓްގެ އަގު ނިސްބަތުން ބޮޑު ގައުމަކަށް ވުމާއި، މިއަހަރުގެ މެދަކާ ޖެހެންދެންވެސް ބެލެނެވެރިން އިންޓަރނެޓަށް ކުރަންޖެހުނު ޚަރަދަކީ، ދަރިވަރުންގެ ތައުލީމު އިންޓަރނެޓަށް ބަރޯސާކުރުމަށް އެކަށީގެންވާ ވަރުގެ ޚަރަދަކަށް ވެގެން ނުދިޔަކަމީވެސް، ކޯވިޑް ކާރިސާގެ ތެރޭގައި ދަރިވަރުންނަށް ކުރިމަތިވެގެން ދިޔަ ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ވެގެން ދިޔައެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ދިވެހިރާއްޖެއަކީ، އާއިލާތަކުން ނުވަތަ މައިންބަފައިން ދަރިވަރުންގެ ތައުލީމަށް ނުހަނު ބޮޑަށް އިސްކަން ދެމުން އަންނަ ގައުމަކަށް ވުމާއިއެކު، ކޮންމެ ފަދަ ބޮޑު ގުރުބާނީއެއް ވެގެންނަމަވެސް، މައިންބަފައިން އޮންލައިންކޮށް، ލިބެން ހުރި ވަސީލަތެއްގެ ބޭނުންކޮށްގެން، ދަރިވަރުންނަށް ސްކޫލުތަކުން ފޯރުކޮށްދެމުން ދިޔަ ފިލާވަޅުތައް ލިއްބައިދެވޭތޯ ބޮޑެތި ގުރުބާނީތަކެއް ވެފައިވާކަމީ، ޝުކރުވެރިކަމާއެކު މިއަދު ފާހަގަކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ.

އާ ދިރާސީ އަހަރު ފަށާއިރު ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް

ދޮޅު އަހަރަށްވުރެ ދިގު މުއަދަތުގެ މެދު ކެޑުމަކަށްފަހު، ކްލާސްތަކަށް އާންމު އުސޫލުން ހާޒިރުވެ، ދަރިވަރުންގެ ކިޔެވުން މާދަމާ ފެށިގެން ދާއިރު، ރާއްޖޭގައި ދިރާސީ އަހަރަށްވެސް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން މިވަނީ ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްފައެވެ.

މިގޮތުން ފާގަހަ ކޮށްލެވޭ އެންމެ ބޮޑު ބަދަލަކީ، ޒަމާނުއްސުރެ، ރާއްޖޭގައި އަމަލު ކުރެވުމުން އައި އުސޫލު ބަދަލުކޮށް، ދިރާސީ އަހަރު ނިމޭ ތާރީޚާއި ފެށޭ ތާރީޚު އަދި ބޮޑު ޗުއްޓީ ލިބޭ ދުވަސްކޮޅަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން ގެނެސްފައިވާ ބަދަލުތަކެވެ.

މާދަމާ މި އަހަރުގެ ދިރާސީ އަހަރު ފެށުމަށް ތައްޔާރުވަމުންދާއިރު މުޅިން އަލަށް އަހަރުގެ މެދުތެރެއިން ދިރާސީ އަހަރުގެ ކިޔެވުން ފެށޭ ގޮތަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން މިވަނީ ބަދަލު ގެނެސްފައެވެ. މީގެކުރިން ނޮވެންބަރު / ޑިސެންބަރު ގައި ދަރިވަރުންނާއި ބެލެނިވެރިން އަދި ޓީޗަރުންނަށް ލިބޭ ބޮޑު ޗުއްޓީ މިފަހަރު ލިބިގެން ގޮސްފައިވަނީ ޖުލައި /އޮގަސްޓްގައެވެ. އަދި މި ސަރުކާރުގެ މިހާރުގެ ވިސްނުމަކީ މި އަހަރު އަމަލު ކުރަން ފަށާ އުސޫލަށް ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުތަކުގައިވެސް އަމަލު ކުރަމުން ގެންދިއުމަށެވެ.

އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން މިބަދަލު ގެންނަ ޖެހުނު އެއް ސަބަބެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ކޮށްފައިވަނީ، ކުރިން ނޮވެމްބަރު / ޑިސެމްބަރުގައި ދަރިވަރުންނަށް ބޮޑު ޗުއްޓީ ލިބޭގޮތަށް އޮވެފައި، އެދުވަސްވަރަކީ، ރާއްޖޭ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގެ އެންމެ "ޕީކް" (އެންމެ ގިނަ ފަތުރުވެރިން ރާއްޖެ ޒިޔާރަތް ކުރާ) ދުވަސްވަރަށް ވުމުން، ގިނަ އަދަދެއްގެ ބެލެނެވެރިންނަށް ދަރިވަރުންނާއެކު ވަގުތު ހޭދަ ކުރުމުގައި ދަތިތަކާއި ކުރިމަތިލާން ޖެހުމެވެ.

އަދި ހަމަ އެއާއެކު، ދުނިޔޭގެ ގިނަ ގައުމުތަކުގައިވެސް، ދިރާސީ އަހަރުގެ ބޮޑު ޗުއްޓީއާ ދިމާވަނީ އަހަރުގެ މެދުތެރެއާކަމަށް ވުމާއިއެކު، މިއުސޫލުން ރާއްޖޭގައިވެސް އަމުލު ކުރަން ފެށުމުން ދަރިވަރުންނާ ބެލެނެވެރިންނަށް ލުއިފަސޭހަތެކެއް ލިބިގެންދާނެކަމަށްވެސް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން ގަބޫލު ކުރެއެވެ.

ދިރާސީ އަހަރުގެ ކިޔެވުމާއި، ޗުއްޓީ ލިބިގެންދާނެ އުސޫލުތަކަށް މިގެނައި ބަދަލުތަކާއެކު، މިފެށޭ ދިރާސީ އާ އަހަރުގެ އެކެޑެމިކް ކަލަންޑަރުގައިވާ ގޮތުން ފުރަތަމަ ޓާމުގެ މެދުން މިޑްޓާމް ބްރޭކް ލިބޭނީ އޮކްޓޫބަރު 17 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ހަފްތާ އަކަށެވެ. ޑިސެމްބަރު 23 ވަނަ ދުވަހު ފުރަތަމަ ޓާމް ނިމޭއިރު ދެވަނަ ޓާމުގެ ކިޔެވުން ފެށުމަށް ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ ޖެނުއަރީ 16، 2022 ގައެވެ.

އަދި، ދެވަނަ ޓާމުގެ މެދުން މިޑްޓާމް ބްރޭކް ދިނުމަށް ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ އަންނަ އަހަރުގެ އެޕްރީލް މަހުގެ ތިންވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ހަފްތާ އަކަށެވެ. ބޮޑު ޗުއްޓީ ފެށުމަށް ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ އަންނަ އަހަރުގެ ޖޫން މަހުގެ 30 ވަނަ ދުވަހު އެވެ. އެއް މަސް ދުވަހުގެ ބޮޑު ޗުއްޓީއަކަށް ފަހު 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ދިރާސީ އާ އަހަރުގެ ކިޔެވުން ފެށުމަށް ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ އޮގަސްޓް ހަތްވަނަ ދުވަހު އެވެ.

ކުދިން ސްކޫލްތަކަށް ހާޒިރުވެ، ކްލާސްތައް ކުރިޔަށް ދާނީ ސަލާމަތީ ފިޔަވަޅުތަކާއެކު

އެތައް ދުވަހަކަށްފަހު، ދަރިވަރުން ކަލާސްތަކަށް ހާޒިރުވެ، "ގޭ ބަންދުގައި" ތިބި ތިބުމަށް ނިމުން އައިސް، އަދި މުދައްރިސުންނާ، އެކުވެރި ރައްޓެހިންނާ ބައްދަލުވުމު ފުރުސަތު ލިބިގެންދާ ދިއުން ވެގެންދާނީ ދަރިވަރުންނާ ބެލެނެވެރިން އަދި ޓީޗަރުންނަށްވެސް ލިބިގެންދާނެ ވަރަށް ބޮޑު ހިންހަމަޖެހުމަކަށެވެ.

މިގޮތުން ދަރިވަރުން ސްކޫލުތަކަށް ނިކުންނައިރު، މުޅި ރާއްޖޭގައިވެސް ކޯވިޑްގެ ހާލަތަށް އިންތިހާއަށް ހެޔޮ ބަދަލުތަކެއް އައިސްފައިވިނަމަވެސް، ސްކޫލްތަކުގައި އަމަލް ކުރާނޭ ގައިޑް ލައިންތަކެއް އެޗްޕީއޭއިންވަނީ އެކަށަ އަޅާފައެވެ. މީގެތެރޭގައި ހިމެނެނޭ އެންމެ މުހިންމު އުސޫލަކީ، ސްކޫލް މާހައުލަށް އަންނަ މަހުން ފެށިގެން ވަދެވޭނީ، ކޯވިޑް19 ވެކްސިން ޖަހަންޖެހޭ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން ދެޑޯޒް ހަމަކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އެކަނިކަމަށް އެޗްޕީއޭއިންނާއި އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން ނިންމާފައިވާ ނިންމުމެވެ.

ހަމައެއާއެކު، ދިރާސީ އާ އަހަރުގެ ކިޔެވުން މުޅިން އާފެށުމަކުން ފަށާއިރު ވެސް، ކޮވިޑާ ގުޅިގެން މީގެ ކުރިންވެސް ސުްކޫލްތަކުން އަމަލު ކުރުމަށް އެޗްޕީއޭއިން ލާޒިމް ކޮށްފައިވާ ބައެއް ފިޔަވަޅުތައް އަދިވެސް އެ ގޮތުގައި ދެމި އޮތްކަންވެސް ފާހަގަ ކޮށްލަން ޖެހެއެވެ. މިގޮތުން، ދަރިވަރުން ކުލާސް ތަކުގައި ތިބޭއިރު ގައިދުރުކޮށްގެން ތިބެން ޖެހުމާއި، މާލެ ސަރަހައްދުގައި ސްކޫލުތަކުގެ ކިޔެވުން ފެށޭ ގަޑި އެކި ގުރޭޑްތަކަށް ތަފާތު ވުންވެސް ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުންވެސް، ކްލާސްތަކަށް ހާޒިރުވާ ހައިރިސްކް ދަރިވަރުން ސްކޫލްގެ މާހައުލުުގައި އުޅޭ ވަގުތުތަކުގައި މާސްކު އެޅުމާއިއެކު ފޭސް ޝީލްޑް ބޭނުން ކުރުންވެސް ވަނީ ލާޒިމް ކޮށްފައެވެ.

ކޮންމެއަކަސް، ކޯވިޑްގެ ނުހަނު ހިތި ތަޖުރިބާއަކަށްފަހު، އަދި ދަރިވަރުން، ނަފްސާނީ ގޮތުންނާއި ތަޢުލީމީގޮތުންވެސް ބޮޑެތި ގުރުބާނީތަކެއް ވުމަށްފަހު، ސްކޫލަށް ހާޒިރުވެ، ބޮޑެތި ބަދަލުތަކަކާއެކު ދިރާސީ އާއަހަރު ފެށުމަށް ފުރުސަތު ލިބިގެން ދިޔަކަމީ، އެކަމަށްޓަކާ ﷲ ތަޢާލާއަށް ޝުކުރުވެރިވާން ޖެހޭފަދަ ބޮޑު ނިއުމަތެކެވެ. އަދި އެކަމަށްޓަކާ ދަރިވަރުންނާ ބެލެނެވެރިން އަދި ޓީޗަރުންވެސް ތިބީ އުފަލުން ފޮޅިފައެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އެންމެ ބޮޑު ސަމާލުކަމެއް އަދިވެސް ދިނުން އެންމެ މުހިންމީ، ކޯވިޑުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކާ އަަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް ފުރިހަމަޔަށް އަޅާ، އަމަލް ކުރަންޖެހޭ އުސޫލުތަކަށް ފުރިހަމަޔަށް އަމަލް ކުރަމުންދިއުމެވެ. ހުރިހާ އެންމެންގެވެސް އުއްމީދަކީ، މުޅިން އާ ތަޖުރިބާ ތަކާއެކީ ފެށިގެން މިދާ އާދިރާސީ އާ އަހަރަކީ ނުހަނު ކާމިޔާބު އަހަރަކަށް ވެގެން ދިއުމެވެ.