އުލޫބަތުލީ ޙަސަންއަކީ ސުލްޠާން މުޙައްމަދު އަލްފާތިޙުގެ ލަޝްކަރުގައި ޚިދުމަތް ކުރެއްވި ޓިމަރުލީގެ ސިފައިންގެ މީހެކެވެ. އުލޫބަތުލީ ހަސަންއަކީ ޤުސްޠަންޠީނިޔާ ފަތަޙަ ކުރި ދުވަހު، މުސްލިމުންގެ ސިފައިންގެ ތެރެއިން ހިތްވަރުގަދަ ބަޠަލެއްގެ ދަރަޖަ ހޯދި ސިފައިންގެ މީހެކެވެ. އަދި އެދުވަހު ޝަހީދެއްގެ މަތިވެރި ދަރަޖަވެސް ލިބުނު ސިފައިންގެ މީހެކެވެ.
އޭނާ އުފަންވީ ބުރުސާ ޕްރޮވިންސްގެ އުލޫބަޓް ކިޔާ ކުޑަ ރަށަކަށެވެ. ޤުސްޠަންޠީނިޔާ ފަތަޙަކުރުމުގެ ހަނގުރާމައިގައި ބައިވެރިވި އިރު އޭނާގެ އުމުރުންވީ އެންމެ 25 އަހަރެވެ. އެކަމަކު، އޭނާއަކީ އިސްކޮޅުން ދިގު، ހެދިހުރި ހަށިގަނޑު ބޮޑު ބިޔަ މީހެކެވެ.
6 އެޕްރީލް 1453 ން، 29 މެއި 1453 އަށް ޤުސްޠަންޠީނިޔާ ހިސާރުކޮށްގެން މުސްލިމުންގެ ލަޝްކަރުން ތިއްބެވެ. އިރުމަތީ ރޯމަން އަމްބަރާޠޫރުގެ ވެރި ރަށްކަމަށްވާ ޤުސްޠަންޠީނިއާއަކީ ވަރަށް ވަރުގަދައަށް ދިފާޢީ ފިޔަވަޅުތައް ގާއިމުކޮށްފައިވާ ސަހަރެކެވެ. އެ ސަހަރުގެ ބޭރު ފާރަކީވެސް ދެ ފަށަލަލީ ވަރުގަދަ ދިފާޢީ ފާރެކެވެ. އެހާތަނަށް، އެ ފާރު ފޫއަޅުވާލާފައި، އެ ސަހަރުގެ ތެރެއަށް މުސްލިމުންގެ ލަޝްކަރަށް ވަދެވޭނެ ގޮތެއް ނުވިއެވެ.
1453 ވަނަ އަހަރުގެ މެއި މަހުގެ 29 ވީ އަންގާރަ ދުވަހު އެންމެ ފަހުގެ ހަމަލާ ދޭން ފެށުނީ، އެ ދުވަހުގެ ފަތިސް ނަމާދަށް ފަހުގައެވެ. އުލުބަތުލީ ހަސަންއަކީ ޤުސްޠަންޠީނިޔާގެ ބޮޑު ފާރަށް އެންމެ ފުރަތަމަ އެރި، ސިފައިންގެ މީހުންގެ ތެރެއިން އެކެކެވެ. އޭނާއާއެކު 13 ސިފައިން އެ ކަމުގައި ބައިވެރިވިއެވެ.
އޭނާ އަތުގައި އޮތީ ހަމައެކަނި އުސްމާނީ ކަނޑިއަކާއި އައްޑަނައަކާއި އަދި އުސްމާނީ ޚިލާފަތު ރަމުޒުކޮށްދޭ އުސްމާނީ ޚިލާފަތުގެ ދިދައެކެވެ. އޭނާ ފާރުގެ އެންމެ މައްޗަށް އެރުމަށްފަހު، އުސްމާނީ ޚިލާފަތުގެ ދިދަ، ޤުސްޠަންޠީނިޔާ ސަހަރުގެ ފާރުމަތީގައި، ނެގިއެވެ. އޭނާއަށް އަމާޒުކޮށްގެން ފޮނުވި ތީރުތަކާއި ހިލަތަކާއި އަދި ލޮންސިތަކުގެ ކުރިމަތީގައި ދިދަ ވެއްޓުނަ ނުދީ ހިފަހައްޓައިގެން، ބާކީ ތިބި އޭނާގެ 12 އެކުވެރިން އަންނަންދެން، ދިދަ ހިމާޔަތް ކުރުމުގައި ސާބިތުވެ ހުއްޓެވެ.
އެމީހުންނަށް އޭނައާ ހިސާބަށް އާދެވުނު އިރު އޭނާގެ ގަޔަށް 27 ތީރު ހެރިފައި ހުއްޓެވެ. އަދި އެހެނިހެން ކުދިބޮޑު ޒަޚަމްތަކާއެކު، އެވަގުތު އޭނާ ހޭނެތިގެން ވެއްޓުނެވެ. މުސްލިމުންގެ ލަޝްކަރަށް އުސްމާނީ ޚިލާފަތުގެ ދިދަ، ޤުސްޠަންޠީނިޔާ ސަހަރުގެ ބޮޑު ފާރުގެ މަތިން ފެނުން ވެގެން ދިޔައީ، މުސްލިމުންނަށް އާ ހިތްވަރެއް ލިބުނު ކަމަކަށެވެ. އަދި އެމީހުން އާ ރޫޙަކާއެކު، ހަމަލާތައް ވަރުގަދަކޮށް، އެ ސަހަރުގެ ދިފާޢު ފޫއަޅުވާލާފައި، ސަހަރުގެ ތެރެއަށް ހަމަލާދޭން ފެއްޓިއެވެ.
ހަމަ ޔަގީނުންވެސް ޤުސްޠަންޠީނިޔާގެ ފާރުގައި ޖަހާފައިވާ އުސްމާނީ ޚިލާފަތުގެ ދިދަ ފެނުން ވެގެން ދިޔައީ، އެ ސަހަރުގެ ދިފާޢުކުރަން ތބި ލަޝްކަރަށް ލިބުނު ވަރަށް ބޮޑު ސިހުމަކަށެވެ. އަދި މާޔޫސްކަމަކަށެވެ. އެއާއެކު، 1453 އަހަރުގެ މެއި މަހުގެ 29 ވަނަ ދުވަހު، މުސްލިމުންގެ ލަޝްކަރުން، އެއް ހާސް އަހަރު ވަންދެން، އިރުމަތީގައި ހިންގަމުންދިޔަ ރޯމަން އަމްބަރާޠޫރުގެ ވެރިކަން ނިމުމަކަށް ގެނައެވެ.
އުލުބަތުލީ ޙަސަންއަށް ލިބުނު ޒަޚަމްތަކާއެކު، އެ ދުވަހު ޝަހީދުވީއެވެ. ވަޅުލާފައިވަނީ ޤުސްޠަންޠީނިޔާ، މިހާރުގެ އިސްތަންބޫލުގެ އެލެކްލީ ދޭދެ ހަނދާނީ ޕާރކުގައެވެ. މާތް ﷲ، އުލުބަތުލީ ހަސަންގެ ފުރާނައަށް ހެޔޮ ރަޙުމަތް ލައްވާށި. އާމީން.
